دکتر علی نوفرستی در سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی مجلات رشد با موضوع «سواد حل مسئله» گفت: اگر مسئله‌ای در زمان مخصوص به خود مورد بررسی قرار نگیرد، به‌طورطبیعی، مخاطب نیز از مسئله بهره لازم را نخواهد برد.
به گزارش واحد خبر و رسانه دفتر انتشارات و فناوری آموزشی، سومین نشست از سلسله نشست‌های تخصّصی مجلات رشد، با موضوع «سواد حل مسئله» با حضور سردبیران و مدیران داخلی مجلات رشد دانش‌آموزی و مجلات رشد عمومی بزرگسال و مجلات تخصصی، در محل سالن اجتماعات مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار شد. در این نشست که با حضور دکتر علی نوفرستی و امیرحسین خانی زارع از پژوهشگران فعّال در عرصه تعلیم و تربیت صورت گرفت، نکاتی در خصوص سرفصل سواد حل مسئله ارائه شده و به پرسش‌های حاضران پاسخ داده شد.
نقش مجلات رشد به عنوان گسترده‌ترین رسانه آموزشی و تربیتی کشور، در اشاعه سواد حل مسئله
دکتر علی نوفرستی از پژوهشگران فعال در عرصه تعلیم و تربیت، و دبیر موضوع فراساحتی سواد حل مسئله، با اشاره به دستور جلسه این نشست تحت عنوان «سواد حل مسئله» گفت: به عنوان مقدّمه باید اشاره کنم که یکی از نیازهای اساسی دانش‌آموزان و معلّمان در دوران تحصیلی و حرفه‌ای که بخش قابل توجّهی از عمر خود را مصروف آن می‌کنند، «توانایی و مهارت حل مسئله» است. این موضوع که دانش‌آموز، معلّم، مدیر، مشاور و دیگر دست‌اندرکاران حوزه تعلیم و تربیت، و آموزش و پرورش بتوانند به درستی مسائل اساسی خود را شناسایی، تحلیل، ریشه‌یابی و در نهایت حل کنند، تأثیری شگرف بر پیشرفت تحصیلی و شغلی آن‌ها خواهد داشت. بدیهی است که آموزش این مهارت به این مجموعه بزرگ در آموزش رسمی و غیررسمی از ضرورت‌های نظام آموزشی کشور است.
در این میان مجلات رشد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های آموزشی و تربیتی کشور و به‌عنوان بخشی از ساختار رسانه‌ای و آموزشی در وزارت آموزش و پرورش، جایگاه ویژه‌ای در آموزش این مهارت خواهند داشت؛ لذا ضرورت دارد مجموعه مجلات رشد در محتوای خود به این امر اهتمام ویژه‌ای داشته باشند.
ازسوی دیگر، علاوه بر آموزش مستقیم مهارت حل مسئله، توجه به رویکرد مسئله‌محوری و حل‌مسئله در تدوین و ساختار کلی مجلات از موارد مهمی است که در صورت حصول آن می‌توان شاهد آموزش عینی و البته غیرمستقیم این مهارت به مخاطبان این مجلات بود و آن‌ها را در انتقال مطلوب مفاهیم آموزشی و تربیتی یاری نمود. به‌عبارت‌دیگر، اگر مجلات مبتنی بر رویکرد حل‌مسئله طراحی و تدوین شوند و ساختارشان مسئله‌محور باشد، می‌توان انتظار داشت در عین حفظ جذّابیت و تنوّع محتوای رسانه‌ای مجلات، در پایان هر سال تحصیلی، شاهد اثرگذاری مشخّص بر مخاطبان مجلات باشیم. ازاین‌رو، تصمیم بر آن شد تا در این سند تدوین‌شده پیش‌رو، یعنی «دلالت‌های سواد حل مسئله در مجلات رشد» توصیفی دقیق و حرفه‌ای از مهارت حل مسئله و رویکرد مسئله‌محوری ناظر به مجلات رشد داشته، و نقشه راهی برای نگارش و تدوین مجلات در آینده باشد، تا بتواند به فهم دقیق‌تر از این مهارت و رویکرد، متناسب با مجموعه مجلات آموزشی رشد، کمک کند.
رویکرد مسئله‌محوری چیست؟
دکتر نوفرستی در خصوص رویکرد مسئله‌محوری گفت: باید توجه داشته باشیم که رویکرد ما به مسائل، انواع مختلفی دارد؛ به گونه‌ای که می‌توان گفت برخی رویکردها «ساختارمحور» هستند و ناظر به ساختار و وظایفی که ترسیم شده است، عمل می‌کنند. برخی رویکردها «تهدیدمحور» هستند، در چنین رویکردی محیط و دانش‌آموز را به عنوان یک تهدید فرض کرده و برای رفع آن تلاش می‌کنند. در همین دسته‌بندی رویکرد «آرمان‌محور» نیز مطرح است، که در چنین رویکردی، شخص یا سیستم، آمال و آرزوهایی را در ذهن خود پرورش داده و همه چیز را برای رسیدن به آن تعریف می‌کند. برخی هم رویکرد «ابزارمحوری» را انتخاب می‌کنند که در آن اقدامات و فعّالیت‌هایشان را مبتنی بر ابزارهایی که در اختیار دارند مشخّص و تعیین می‌کنند.
مسئله‌محوری، رویکردی که راه‌گشاست
این پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت با تأکید بر این موضوع که در کنار این رویکردها، رویکرد مسئله‌محوری می‌تواند بیشترین کمک را به کنشگران آموزش و تربیت داشته باشد، افزود: مسئله‌محوری در توجه به وضع موجود، تعیین وضع مطلوب و تمرکز بر گسست و فاصله میان وضعیت موجود و مطلوب، به جای تمرکز به خود وضعیت موجود یا وضعیت مطلوب تعریف می‌شود. در رویکرد مسئله‌محور علاوه بر شناخت دقیق وضعیت موجود، که در مورد نظام آموزش و پرورش، شامل امکانات محیطی، وضعیت دانش‌آموزان و خانواده‌ها، شرایط معلّمان و دیگر کنشگران عرصة تربیت و آموزش، شرایط زمانی موجود و میزان پرداختن به مسائل می‌شود، می‌بایست مبتنی بر آن اهداف، موضوعات، محتوا، قالب ارائه، ادبیات و نحوة بیان و ظاهر مجله را مشخص و طراحی کرد.
مخاطبان گرامی؛ برای مشاهده مشروح گزارش نشست با موضوع توانایی و مهارت حل مسئله اینجا را انتخاب کنید.