ارزشیابی زبان‌آموزان در کلاس زبان یکی از مسائل مهم در آموزش و یادگیری زبان خارجی است و موضوعی بسیار گسترده و پراهمیت در این حوزه به حساب می‌آید. فصلنامه رشد آموزش زبان‌های خارجی یکی از مقاله‌های جدیدترین شماره خود را به این موضوع اختصاص داده است
«دو حوزه اصلی ارزشیابی در کلاس زبان» عنوان بخشی از این مقاله است. در این بخش آمده است: «هنگامی که سخن از ارزشیابی به میان می‌آید می‌بایست دو حوزه اصلی را از هم تفکیک کرد که عبارتند از: بررسی آموخته‌های زبان‌آموزان در کلاس یا ارزشیابی نهایی، و ارزشیابی‌هایی که به منظور به دست آوردن اطلاعات از میزان پیشرفت زبان‌آموزان صورت می‌پذیرد و هدف آن بهبود شیوه تدریس و اتخاذ رویکردهای مؤثرتر یاددهی ـ یادگیری توسط معلم و زبان آموزان است.»
در بخش «بررسی آموخته‌های زبان‌آموزان» می‌خوانیم: «به منظور بررسی آموخته‌های زبان‌آموزان در کلاس زبان و به دست آوردن ارزشیابی نهایی می‌بایست استانداردهایی را مدنظر قرار داد که عبارتند از دستور زبان، واژگان زبانی، سیستم آوایی و عناصر فرهنگی و ارتباطی. بنابراین معلم زبان تولیدات کتبی و شفاهی زبان‌آموزان را براساس میزان انطباقشان با استانداردهای زبانی (دستور زبان، واژگان و ...) مورد بررسی قرار می‌دهد. در طول دوره فراگیری زبان، سعی معلم زبان بر این است که زبان‌آموزان استانداردهای زبانی را براساس سطح زبانی‌شان فراگیرند و تا آنجایی که ممکن است این استاندارندها را در بیان کتبی و شفاهی خود به درستی به‌کار برند.»
ارزشیابی به منظور به دست آوردن اطلاعات، بخشی دیگر از این مقاله است. نویسندگان در این بخش آورده‌اند: «نقش معلم زبان در طی فرایند آموزشی در کلاس زبان، رساندن زبان‌آموز از وضعیت و نقطه اولیه (الف) به نقطه مورد نظر در برنامه و اهداف آموزشی (ب) است. در این راستا برای تعیین برنامه آموزشی و محتوای درس می‌بایست سطح زبانی اولیه زبان‌آموز را مورد ارزشیابی قرار داد. بعد از مشخص شدن سطح زبانی اولیه و شروع فرایند آموزشی، جهت اطلاع از میزان یادگیری در حین فرایند آموزشی، ارزشیابی‌های متناوبی توسط معلم زبان انجام می‌شود. این ارزشیابی‌ها می‌توانند در قالب تمرین‌ها و فعالیت‌های متفاوت زبانی، اعم از فردی یا گروهی، انجام شوند. در آخر نیز، ارزشیابی نهایی در پایان دوره آموزشی برای اطلاع از آنچه که زبان‌آموزان فرا گرفته یا که فرا نگرفته‌اند انجام می‌شود.»
پیش‌بینی، تشخیص و دریافت اطلاعات نهایی سه عملکرد مهم ارزشیابی هستند که نویسندگان به آن اشاره کرده‌اند. آن‌ها منظور از پیش‌بینی را چنین توضیح داده‌اند: «این مرحله از ارزشیابی در راهنمایی و جهت دادن به زبان آموز مؤثر است. این عملکرد ارزشیابی در جست‌وجوی شناخت سطح واقعی زبان‌آموزان جدید است که هم به زبان‌آموز و هم به معلم برای شناخت این سطح کمک می‌کند. با کمک آزمون‌های مشخصی که به این منظور طراحی شده می‌توان سطح توانایی زبانی را که زبان‌آموز می‌تواند در طی دوره آموزشی به آن دست یابد پیش‌بینی کرد.»
نویسندگان: اکبر عبداللهی استادیار آموزش زبان فرانسه ؛ آسیه خواجه‌علی دانشجوی دکترای زبان فرانسه
کلیدواژه‌ها: آموزش زبان خارجی، ارزشیابی، پیشرفت زبانی، سیستم نمره‌دهی
برای مشاهده متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید.