«پیک» و «رشد»، در تاریخ و فرهنگ ایران معاصر، جایگاهی ویژه دارد. هر یک از این دو، در زمان خود آبشخور فکری و تربیتی هزاران کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال بوده است؛ به گونه‌ای که یاد و خاطره آن، همواره در گوشه ذهنشان جای دارد
«پیک» و «رشد»، در تاریخ و فرهنگ ایران معاصر، جایگاهی ویژه دارد. هر یک از این دو، در زمان خود آبشخور فکری و تربیتی هزاران کودک، نوجوان، جوان و بزرگسال بوده است؛ به گونه‌ای که یاد و خاطره آن، همواره در گوشه ذهنشان جای دارد. برای راه‌اندازی و تعالی این مجموعه، همت‌های بزرگ، انگیزه‌های پاک و زحمات زیاد مصروف شده است. نشریات پیک، زاییده روزگار خود بود و به همت مرحوم ایرج جهانشاهی و یارانش جان گرفت و پس از وقفه‌ای کوتاه، نشریات رشد ظهور یافت؛ به همت امثال محسن چینی‌فروشان، مصطفی رحماندوست و بعدها دکتر غلامعلی حداد عادل و سیدمحسن گلدانساز و دیگران.
در میان کشورهای همجوار، به جز ایران، کشوری دیگر را سراغ نداریم که دهه‌های متوالی (۷۰ سال) انتشار چنین مجموعه‌هایی را در کارنامه داشته باشد و توسط آن‌ها به گسترش کتابخوانی، توسعه سواد عمومی، تربیت نویسنده و ارتقای فرهنگ عمومی یاری رسانده باشد. چنانکه پیش از انقلاب جایزه جهانی «گسترش فرهنگی» تنها به نماینده‌ای از ایران (ایرج جهانشاهی) تعلق گرفت و پس از انقلاب، این نویسندگان و گرافیست‌های رشد بودند که در جشنواره‌های جهانی درخشیدند و به بزرگان عرصه ادب و فرهنگ تبدیل شدند.
داستان چگونگی شکل‌گیری نشریات پیک و رشد، داستانی است دل‌انگیز و خواندنی که بخشی از تاریخ فرهنگ این مرز و بوم است و گوشه‌ای از آن در «از طلوع پیک تا فروغ رشد» انعکاس یافته است، اما تا پیش از این یاد و نام صدها نویسنده، سردبیر، گرافیست، شاعر، مدیر داخلی و سایر کسانی که با این نشریات همکاری داشته‌اند، تدوین نشده بود. پیک و رشد؛ هم توانستند بزرگانی را در عرصه نویسندگی، تصویرگری و ژورنالیسم به خود جذب کنند و از نعمت همکاری آن‌ها برخوردار گردند، و هم کانون تربیت بسیاری از این دست شدند؛ کم نیستند مردان و زنانی که فعالیت خود را با پیک و رشد آغازیدند و به مرور پخته و پخته‌تر گشتند و کمال یافتند. نیز در کنار آنان کم نبوده‌اند کارمندان ساده، نویسندگان متوسط و معلمان دلسوزی که با این نشریات کار کرده‌اند، زحمت کشیدند و در تولید و انتشار آن‌ها سهمی داشته‌اند.
ثبت و ضبط یاد و نام این فرهیختگان، هم پاسخی است به خواست و کنجکاوی آن دسته از اهل فرهنگ که به این موضوع علاقه‌مندند، و هم دستمایه‌ای است ارزشمند برای آیندگان که بدینوسیله با گوشه‌ای از تاریخ فرهنگ معاصر آشنا شوند.
• برای مشاهده فرهنگنامه پدیدآورندگان مجلات رشد، اینجا کلیک کنید.