جامعه مطلوب از دیدگاه فارابی در مجله «رشد آموزش علوم اجتماعی»
پرداختن به فلسفه سیاست، آیین شهریاری و جست‌وجوی جامعه مطلوب، همواره یکی از دغدغه‌های فکری حکیمان مسلمان بوده و بخش مهمی از آثار فلسفی که توسط مسلمانان تولید شده، به بازتاب اندیشه فلسفی آنان در باب جامعه اختصاص یافته است. نخستین
فیلسوفی که در دنیای اسلام مباحث مستقل و منظمی را در خصوص جامعه مطلوب و ارکان آن مطرح کرد فارابی است. تعلیم و تربیت در نظر فارابی در بخش حکمت عملی و زیرمجموعه سیاست مدینه مطرح می‌شود.
نورالدین محمودی در مقاله‌ای که در مجله رشد آموزش علوم اجتماعی، شماره 55 منتشر شده است، به بررسی مبانی آرمان‌شهر فارابی در مقایسه با آرمان‌شهر افلاطون پرداخته و دستاوردهای آرمان‌شهر فارابی را مورد بررسی قرار داده
است.
در بخش «دستاورد مدینه فاضله فارابی برای تعلیم و تربیت» آمده است: «برای فارابی» مدینه فاضله در حکم یک محیط تربیتی است و قوانین حاکم بر آن، عملکرد و نقش تربیتی دارند. تربیت برای مقام اقشار جامعه باید صورت گیرد تا از طریق آن، هر یک از شهروندان بتوانند در مدینه
نقشی را بر عهده گیرند و به نحو احسن از عهده انجام آن برآیند. زیربنای فلسفی این ایده نیز در نظر فارابی آن است که شهر مانند بدن انسان است. همان‌گونه که هر یک از اعضای بدن، کارکرد ویژه‌ای دارند، هر فرد نیز در شهر کارکرد ویژه‌ای خواهد داشت.
هرگاه هر یک از اعضای بدن خوب کار نکند، نیاز به پزشک دارد، بنابراین در شهر نیز برای معالجه افراد به رییس نیاز است. اینجاست که عمده‌ترین هدف تعلیم و تربیت اجتماعی فارابی تربیت زمام‌دار است. وی در راستای رسیدن به جامعه مطلوب برای تعلیم و تربیت، این اهداف را مدنظر
قرار می‌دهد: 1. سعادت 2. تربیت روح و جسم 3. تهذیب اخلاق 4. اعتدال 5. کسب بالاترین کمالات.
بنابراین فارابی، هدف اجتماعی تعلیم و تربیت را تشکیل مدینه فاضله می‌داند که در آن، شهروندان برای رسیدن به برترین کمالات انسانی به یکدیگر کمک می‌کنند. این کمال نهایی نیز عرفان و وصال حق است.»
متن کامل مقاله «آرمان شهر فارابی» در فصلنامه رشد آموزش علوم اجتماعی، شماره 55، تابستان 1391 منتشر شده است.