روانشناسی تصویر بدن در «رشد آموزش مشاور مدرسه»
«روزی یکبار جلوی آینه بایستیم»، عنوان مقالهای است که در شماره بهار فصلنامه رشد آموزش مشاور مدرسه چاپ شده است.
مژگان درویش محمدی، کارشناس ارشد روانشناسی در ابتدای این مقاله آورده است:
«تصویر بدنی بیانگر نگرش فرد از خود همراه با احساسات و افکاری است که میتواند رفتار او را در شرایط گوناگون و در جهات مثبت یا منفی تغییر دهد. این تصویر ذهنی تحت تأثیر عواملی چون رشد جسمانی، تعاملات فرد با محیط اجتماعی، سوانح، آسیبها و جراحات بدنی قرار میگیرد
و درباره تصویر بدنی در فرد نگرانی ایجاد میکند. در چند سال اخیر، مطالعات گسترده درباره تصویر بدنی این توافق را میان عده زیادی از محققان بهوجود آورده که این تصویر مسئلهای چندبعدی و دربرگیرنده مؤلفههای ادراکی، نگرشی و رفتاری است. در واقع، تصویر بدنی مفهومی
پیچیده است و عوامل بیولوژیکی روانشناسی درونی و عوامل اجتماعی خارجی را شامل میشود. ترکیب ارزیابیهای ادراکی و نگرشی و رفتاری به تصویر بدنی، عوامل پیشبینیکننده بهتری برای اختلالات مربوط به تصویر بدنی، تلاش برای لاغر شدن و اختلالات تغذیهای در مقایسه با هر
کدام از ارزیابیها به تنهایی خواهد بود.»
نویسنده مقاله خود را در چند محور با عنوانهای: تصویر بدن و رضایت از خود، تغییر معیارهای مربوط به خودجسمانی، مهارت تصویرسازی، مهارت خود نظارهگری، تغییر اسنادها، تمرکز مجدد و تمرین آینه ادامه داده است. او در بخش مهارت خودنظارهگری آورده است:
«مهارت خودنظارهگری: اصل بنیادی اغلب درمانها این است که افراد در صورتی میتوانند مشکلات شخصی خود را حل کنند که ابتدا بیاموزند ذهن و اعمال خود را بهصورتی عینی و صحیح مورد آزمون قرار دهند. بنابراین، با طرح سؤالاتی از قبیل سؤالات زیر، به فرد آموزش دهید که به
خود نظارهگری بپردازد: اکنون چه احساسی دارم؟ چه اتفاقی افتاد که چنین احساسی در من بهوجود آمد؟ درباره این موقعیت به خودم چه میگویم؟ به لحاظ رفتاری نسبت به این تجربه چه واکنشی نشان میدهم؟ فرد با پرسیدن این نکات از خود، باعث میشود که بهطور آگاهانه با تجربهای
که در مورد خودش در جریان است، هماهنگ شود. وقتی فرد احساس مرتبط با تصویر بدنیاش را تجربه میکند، هیجاناتی را که دارد شناسایی میکند و به افکار و ادراکهایی که در ذهنش جاری است گوش فرا میدهد، آنگاه نظاره خواهد کرد که در واکنش به این افکار و عواطف چگونه عمل
میکند و این خودآگاهی و خودنظارهگری چگونه باعث بروز تغییراتی در افکار و رفتار وی میشود.»
این مقاله را میتوانید در فصلنامه رشد آموزش مشاور مدرسه، شماره 27، بهار 1391 بیابید.