گفتوگوی« رشد آموزش تاریخ» با دکتر حسین مفتخری
هرچه در تاریخ جلو میرویم نگاه ما به گذشته متفاوت میشود.
دکتر حسین مفتخری، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تربیت معلم تهران در گفتوگو با فصلنامه رشد آموزش تاریخ گفت: «من بحثی را میخواستم خدمت شما مطرح کنم. بعضی دانشجویان وقتی میخواهند پایاننامهای را شروع کنند به آنها میگویند که موضوع تکراری
است. من با این نظر مخالفم چون معتقدم هر نسلی تاریخ خودش را مینویسد. بنابراین هیچ تاریخی نمیتواند تکراری باشد. اگر ما از منظرهای گوناگون به یک موضوع بنگریم میتوانیم تحقیقات متفاوتی راجع به همان موضوع ارائه دهیم. بنابراین همیشه جا برای کارکردن حتی برای موضوعاتی
که قبلاً کار شده وجود دارد، مشروط به اینکه ما زاویه دیدمان را عوض کنیم و از منظر جدیدی به موضوع بنگریم و مسئله و سؤالات متعددی را عرضه کنیم.
به همین دلیل هرچه در تاریخ جلو میرویم نگاهمان به گذشته متفاوت میشود. یک مثالی خدمتتان عرض کنم. نزدیک به 1400 سال است که در مورد قیام امام حسین(ع) کتاب نوشته میشود، ولی هیچکس نمیتواند ادعا کند آخرین کتاب را در این زمینه نوشته و دیگر نیازی به تحقیق نیست.»
دکتر مفتخری در ادامه این گفتوگو به موضوع ورود اعراب مسلمان به ایران اشاره کرد و گفت:
«ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی در جایی قرار گرفته که در طول تاریخ در معرض حملات مختلف اقوام از شرق و غرب بوده. چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام ما با هجومهای زیادی مواجه شدیم اما ورود اعراب مسلمان به ایران از این جهت با سایر حملات تفاوت دارد که تأثیرات ماندگاری
بر تاریخ ایران گذارده، بهگونهای که مقسم تاریخ ایران ورود اسلام قرار گرفته است و از تاریخ ایران تحت عنوان ایران قبل از اسلام و ایران بعد از اسلام نام برده میشود. در حالی که حوادث و حملات دیگری به ایران شده ولی تأثیراتش آنچنان نبوده است که در سرنوشت و زندگی
امروز ما تأثیر بگذارد.»
متن کامل این گفتوگو را میتوانید در فصلنامه رشد آموزش تاریخ، شماره 44، پاییز 1390 ببینید.