اولین نشست تخصصی «نشان رشد» با عنوان «آسیب‌شناسی ادبیات کودک و نوجوان» در سی‌و‌پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
به گزارش واحد خبر و رسانه دفتر انتشارات و فناوری آموزشی، اولین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی «نشان رشد» در سی‌و‌پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که به موضوع «آسیب‌شناسی ادبیات کودک و نوجوان» اختصاص یافته بود، در سالن «زیر گنبد کتاب» در مصلی امام خمینی (ره) با حضور دکتر مریم جلالی و دکتر احمد جولایی برگزار شد.
در این نشست ابتدا محمدامین قاسمی پیربلوطی، دبیر علمی نشست به تبیین اهداف و محورهای برگزاری آن پرداخت. وی سیر تطوّر و دوره‌های تاریخی، مؤلفه‌ها و فرایند سیاستگذاری، عناصر هویت‌بخش ملّی و دینی، خلاءها و تورم‌های محتوایی و همچنین کارکرد روان‌شناختی ادبیات کودک و نوجوان را از جمله محورهای نشست برشمرد.
در حوزه ادبیات کودک‌ونوجوان، توجه به ذائقه مخاطب ضرورت دارد
در ادامه این نشست دکتر مریم جلالی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با توجه به سیر تطوّر ادبیات کودک و نوجوان و تشریح دوره‌های تاریخی حوزه ادبیات کودک و نوجوان و وجود آثار فاخری همچون کلیله و دمنه، گلستان سعدی و یهارستان جامی، اظهار داشت: در حال حاضر خواست و نیاز مخاطب در این حوزه به طور شایسته مورد توجه قرار نمی‌گیرد، در حالی‌که در دهه 80 تا حد مطلوبی ذایقه مخاطب مورد توجه ناشران و نویسندگان بوده است. ایشان با پیشنهاد بازنگری جدی در خصوص توجه به ذایقه مخاطب بیان داشت: تشکیل کمیته یا کارگروه تخصصی مخاطب‌شناسی در حوزه کودک و نوجوان به عنوان راه‌کاری مشخص و مؤثر برای رفع آشفتگی‌های موجود ضرورت دارد.
این پژوهشگر حوزه ادبیات کودک و نوجوان با تأکید بر «درست‌نویسی» در کتاب‌های کودک و نوجوان، «پرنویسی» را راه‌حل مسایل و مشکلات در این حوزه ندانست و بیان داشت: ارتباط نظام سیاستگذاری با متن بسیارحایز اهمیت است بدین معنا که متن‌های متناسب با هویت دینی، ملی و فرهنگی باید به طور صحیح مورد حمایت قرار گیرند و حمایت از پرنویسی (تمرکز بر کمّیت) به درست‌نویسی (تمرکز بر کیفیت) باید تغییر ریل دهد. وی در پایان بحث خود، توجه به نوآوری را ضامن اثربخشی آثار تولیدی، جلب، جذب و اقبال مخاطب به آثار مذکور دانست.
ادبیات، تأثیر چینش واژگان بر مخاطب است
دکتر احمد جولایی پژوهشگر حوزه هنر و ادبیات پس از مرور سیر تاریخی حوزه ادبیات کودک و نوجوان، از مفاخری چون مرحوم باغچه‌بان یاد کرد و در زمینه آسیب‌شناسی ادبیات کودک و نوجوان اظهار داشت: در زمینه آسیب‌شناسی ادبیات کودک و نوجوان قبل از هر چیز باید بر فهم و درک درست از مفهوم ادب و ادبیات متمرکز باشیم. ایشان با بازخوانی تعریفی برگرفته از اندیشه‌های متفکر مصری طه‌ندا، ادب یا ادبیات را تأثیر چینش واژگان بر مخاطب دانست و افزود: آنچه که اهمیت ویژه دارد این است که چه چیزی در ذهن مخاطب ماندگاری خواهد داشت و لذا در زمینه آسیب‌شناسی حوزه ادبیات کودک و نوجوان باید بر این مهم متمرکز بود و توجه شود که چه چیز را با چه سطحی از تأثیر ترویج کنیم و بتوانیم عناصر هویت‌بخش را در قالب‌های مؤثر و جذاب ارایه دهیم که هویت‌سازی صورت پذیرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه، دغدغه‌های غیرفرهنگی از جمله دغدغه‌های اقتصادی را در بین ناشران بخش خصوصی در این زمینه و بر کیفیت آثار تولیدی مؤثر دانست و اذعان داشت که با توجه به اینکه این دغدغه در ناشران دولتی تا حد زیادی وجود ندارد، بر همین اساس از این گروه انتظار بیشتری می‌رود تا در خصوص مسیله‌های هویتی و فرهنگی و خلأهای محتوایی موردنیاز کودک و نوجوان امروز توجه جدی و دقیق‌تری صورت پذیرد.. وی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به خلأ ادبیات دراماتیک در آموزش و پرورش بیان داشت: در حوزه رسمی آموزش عمومی، از ادبیات دراماتیک و به ویژه ادبیات نمایشی بهره چندانی نداریم و ضرورت دارد ادبیات نمایشی را در فرایندهای تربیت و یادگیری مدرسه‌ای مورد توجه قرار گیرد و فقط نباید در دروس هنر آموزش رسمی فقط بر آموزش خوشنویسی تمرکز کرد و باید به دیگر زمینه‌های این حوزه نیز توجه نمود