نشست شورای سیاست‌گذاری جشنواره کتاب رشد روز یکشنبه ۱۴ شهریورماه با حضور معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به صورت وبیناری و حضوری برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، در ابتدای این جلسه محمدابراهیم محمدی مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی با ارائه گزارشی در خصوص چگونگی دریافت نشان استاندارد و اقدامات صورت گرفته، بیان کرد: شیوه‌نامه 828 که مورد تاکید آقای دکتر ملکی است را پیگیری کرده‌ایم. همچنین برای اولین بار گروه منابع مکتوب را فعال کرده‌ایم و همکاری‌های خوبی را هم با کانون پرورش فکری و معاونت پژوهشی ایجاد کرده‌ایم. سعی کرده‌ایم ارزیاب‌ها را آموزش دهیم تا سرعت کار بیشتر شود. بحث حمایت‌های مادی و معنوی از برگزیدگان جشنواره کتاب رشد نیز مورد توجه و پیگیری قرار گرفته است.
مدیرکل دفتر انتشارات و فناوری آموزشی ادامه داد: پیش‌بینی کرده‌ایم که منابع غیر مکتوب ما، از 400 منبع در سال گذشته به 1000 منبع در سال جاری برسد. همچنین در تلاش هستیم که آمار بیش از سه هزار کتاب مورد ارزیابی شده در دوه قبل را در سال جاری به شش هزار اثر برسانیم.
سیاست‌ها و خط مشی کلی جشنواره کتاب رشد تعیین شود
در ادامه، دکتر حسن ملکی معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش با بیان اینکه امیدوار هستیم با تعیین خط مشی‌ها و سیاست‌های کلی بتوانیم جشنواره پربارتری را برگزار کنیم، افزود: جشنواره کتاب رشد در سال گذشته در کنار محسنات، کاستی‌هایی داشت که امیدوارم این نواقص را برای دوره پیش رو برطرف کنیم و یک جشنواره مطلوب داشته باشیم.
معاون وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: در شیوه‌نامه برگزاری جشنواره کتاب رشد ذکر شده که به منظور تعیین خط مشی و سیاست‌های کلی جشنواره، شورایی با عنوان شورای سیاست‌گذاری تشکیل شود. ما این خط مشی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها را معین نکرده‌ایم و آنچه که در این جلسه به آن تأکید دارم مشخص کردن همین سیاست‌گذاری‌های کلی است. ما باید به این سؤال پاسخ دهیم که به چه منظوری جشنواره کتاب رشد را برگزار می‌کنیم؟ قطعاً دنبال این نیستیم که تبلیغات راه بیندازیم و یک تعداد کتاب را انتخاب کنیم و جایزه بدهیم. البته انتخاب کتاب‌های برگزیده و اهدای جایزه هم باید انجام بگیرد اما مقصود اصلی ما از برگزاری جشنواره کتاب رشد این کار نیست.
ملکی با بیان اینکه در دنیای امروز رسانه‌ها در رساندن پیام‌های گوناگون حرف اول را می‌زنند و کتاب نیز یک رسانه است، اظهار داشت: ما از طریق برگزاری جشنواره کتاب رشد به دنبال این هستیم که رسانه مهمی به نام کتاب که یکی از رسانه‌های اساسی و یکی از اجزاء و مؤلفه‌های مأموریت‌های سازمان پژوهش محسوب می‌شود را ساماندهی کنیم که برای انجام این کار باید این سؤال را مطرح کنیم که چه سیاست‌ها و چه خط مشی‌هایی را باید دنبال کنیم تا بتوانیم از این ساماندهی رسانه در راستای اهداف متعالی تعلیم و تربیت در سازمان پژوهش بهره‌برداری کنیم؟
او ادامه داد: چند سؤال جزئی‌تر در ذیل سؤال کلی که مطرح کردم قابل طرح است. از جمله اینکه نسبت این جشنواره با کتاب‌های درسی چیست؟ نسبت این جشنواره با کتاب‌های کمک درسی و کمک آموزشی که متعدد و رنگارنگ در جامعه منتشر می‌شوند چیست؟ نسبت این جشنواره با ضرورت‌های تربیتی معاصر و نوپدید چیست؟ ارتباط این جشنواره با والدین و خانواده‌ها چگونه است؟ ما نمی‌توانیم جشنواره کتاب برگزار کنیم بدون اینکه به نسبت این جشنواره به خانواده‌ها و معلمان بیندیشیم.
رئیس سازمان پژوهش بیان کرد: پاسخ به این سؤال‌ها ما را در رابطه با سیاست‌ها و خط مشی‌ها جشنواره به یک اجماع می‌رساند و آن خط مشی‌ها به چتر فکری ما تبدیل می‌شود. ما الآن زیر یک چتر فکری معین قرار نداریم و باید به این این مهم برسیم. چه بسا اگر سال قبل هم زیر یک چتر معین قرار می‌گرفتیم قطعاً جشنواره کتاب رشد ثمرات مطلوبی می‌داشت.
در ادامه جلسه، کیومرث جهانگردی، قراگوزلو، مهتاب میرایی و کیانفر از اعضای برگزارکننده جشنواره، جزئیات نحوه برگزاری نوزدهمین جشنواره کتاب رشد را تشریح کردند و همچنین علی اصغر احمدی، عبدالعظیم فریدون، وحید تمنا، علی رمضانی از معاونت پژوهشی و اکبر شیرزادی از معاونت متوسطه که به صورت وبیناری در جلسه حضور داشتند به بیان نظر و ارائه پیشنهاد پرداختند.
ماده قانونی 828 از غربت درآمده است
در بخش پایانی جلسه، دکتر حسن ملکی بیان کرد: بابت کاری که در دفتر انتشارات و فناوری آموزشی در ارتباط با عملیاتی کردن ماده قانونی 828 انجام داده است بسیار تشکر می‌کنم زیرا این ماده قانونی سال‌ها معطل مانده بود و تلاش‌های دوستان در سال جاری آن را قدری از غربت درآورد.
او افزود: امیدوارم این مسیر به جایی برسد که در هر مدرسه و هر خانه این معنا جای بیفتد که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، نقش نظارتی و ممیزی خودش را بر کتاب‌های مختلف و رنگارنگی که منتشر می‌شود، ایفا کند و این نقش ممیزی جایگاه خودش را در سطح ملی باز کند. ما برای رسیدن به این نقطه هنوز نیاز به کار داریم که امیدوارم دفتر انتشارات و فناوری در این مسیر موفقیت بیشتری به دست بیاورد.
شاخص‌های داوری جشنواره کتاب رشد
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به شاخص‌های داوری جشنواره کتاب رشد اظهار داشت: در ارتباط با سیاست‌های کلی حاکم بر برگزاری جشنواره یا بایدها و نبایدهای حاکم بر این کار نکات خوبی مطرح شد. یک نکته این است که داوران محترم در شاخص‌های داوری کتاب‌ها باید تشخیص دهند که کتاب برگزیده در دنیای رقابتی امروز، مخصوصاً با وجود فضای دیجیتالی و انواع ابزارهای فناوری، توانایی رقابت و ماندگاری دارد و محتواهایش به گونه‌ای است که کودک، نوجوان یا جوان را به سمت خودش جذب کند.
ملکی ادامه داد: کتابی که بتواند تفکر نقاد، عمیق‌نگری و پرهیز از ساده‌اندیشی و سهل‌بینی در زندگی را تقویت کند، برای ما خیلی ارزشمند است. کتابی که به تحکیم ساختار خانواده کمک کند نیز حائز اهمیت است. همان‌طور که اشاره شد، خانواده امروز دشمنانی دارد. حتی یک نویسنده خارجی کتابی به نام "دشمنان خانواده" نوشته است که وقتی آدم آن را می‌خواند احساس می‌کند که خانواده در دنیای امروز تهدید شده است. حالا ما در این جشنواره باید دنبال کتاب‌هایی باشیم که با دشمنان خانواده دشمنی می‌کند و نهاد خانواده را به مخاطب معرفی می‌کند و این نهاد را از غربت درمی‌آورد.
او اضافه کرد: همچنین کتابی که هویت ملی و اسلامی را در افراد تقویت کنند یا کتابی که خواننده را متوجه می‌کند زندگی توازن و تعادلی از ثابتات و متغیرات است، برای ما اهمیت بسیاری دارد. ما این شعار که همه چیز در حال تغییر است را مطابق فلسفه خودمان قبول نداریم. ما باید توانایی تغییر دادن را داشته باشیم و انفعال در برابر هر تغیییر را نمی‌پذیریم بنابراین جشنواره کتابی که در جمهوری اسلامی ایران برگزار شود باید کتاب‌هایی را انتخاب کند که دانش‌آموزان را وابسته و منفعل یا تغییرطلب افراطی پرورش ندهد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بیان کرد: ما انتظار داریم کتاب‌هایی منتشر شود که مهارت‌های زندگی را در فرد تقویت کند. البته مهارت‌های زندگی طیف وسیعی است ولی هر کتابی که ولو یک مهارت زندگی را تقویت کند کتاب ارزشمندی است. ما در نظام تعلیم و تربیت نتوانسته‌ایم مهارت‌ها را تقویت کنیم و این خلاء جدی ما است بنابراین اگر به کتابی برخورد کردیم که احساس کردیم دارد مهارت‌های زندگی را تقویت می‌کند به آن بها بدهیم.
او افزود: باید کتاب‌هایی را انتخاب کنیم که نگارش زیبا داشته باشند زیرا انسان‌ها زیباگرا و زیبایی‌طلب هستند. خیلی از کتاب‌ها هستند که حرف‌های خوبی دارند ولی بیان نازیبا دارند فلذا نوجوان و جوان مشتری آن نمی‌شود و آن را نمی‌خواند.
دکتر ملکی در پایان گفت: کتاب‌هایی را باید انتخاب کنیم که رویکرد تحولی داشته باشند. البته رویکرد تحولی طیف وسیعی است و منظور بنده کتابی است که بتواند به دانش‌آموزان یاد بدهد در موقعیت الف که در آن قرار دارد نایستد و جای خوش نکند و تلاش کند به موقعیت بالاتر برسد. به طور کلی کتاب‌هایی که اندیشه‌ورزی را یاد می‌دهند و متفکر پرورند، کتاب‌های ارزشمندی هستند. همچنین ما به کتاب‌هایی نیاز داریم که نشاط و شادی را همراه دارند. ما بسیار به کتاب‌هایی احتیاج داریم که هم انسان را متفکر بار بیاورد و هم قدری طنازی کند و انسان را بخنداند. هر کتابی بتواند چنین موقعیتی را فراهم کند کتاب ارزشمندی است.
