اکثر مدیران، معلمان و اولیا تصور می‌کنند مدرسه‌ای بهتر عمل می‌کند که بیشترین قبولی را در آزمون تیزهوشان، مدارس نمونه دولتی و کنکور دارد؛ لذا روی دروسی وقت صرف می‌کنند که ضریب بالایی در آزمون‌ها دارند یا حافظه‌محورند، در حالی که کارکرد اصلی مدارس این نیست
به گزارش واحد خبر و رسانه دفتر انتشارات و فناوری آموزشی یکی از داوران گروه تفکر و پژوهش هجدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد، می‌گوید: «اکثر مدیران، معلمان و اولیا تصور می‌کنند مدرسه‌ای بهتر عمل می‌کند که بیشترین قبولی را در آزمون تیزهوشان، مدارس نمونه دولتی و کنکور دارد؛ لذا روی دروسی وقت صرف می‌کنند که ضریب بالایی در آزمون‌ها دارند یا حافظه‌محورند، در حالی که کارکرد اصلی مدارس این نیست. پرورش انسان‌های متفکر برای جامعه از پرورش دایرة‌المعارفی برای شرکت در آزمون‌ها ارزش بیشتری دارد. اینکه تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان مدارس و دانشگاه‌ها فاقد مهارت‌های لازم برای زندگی فردی و جمعی از جمله تفکر هستند، نتیجه همین نگرش است.»
میترا دانشور در گفت‌وگو با ستاد خبری هجدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد، در پاسخ به این سؤال که درس «تفکر و پژوهش» تا چه اندازه در آشنا کردن دانش‌آموزان با پرسشگری، نقد صحیح، افزایش مهارت گفت‌وگو و علت‌یابی مسائل موفق بوده است، گفت: «پژوهش‌هایی که توسط دانشجویان علاقه‌مند به موضوع، انجام شده، اثرگذاری این درس بر پرورش تفکر منطقی و انتقادی را به اثبات رسانده است؛ اما این نتایج درباره کلاس‌هایی است که برنامه‌ها و فعالیت‌های کتاب تفکر و پژوهش را اجرا کرده‌اند نه درباره همه کلاس‌ها. چون متأسفانه هنوز در نظام آموزشی اهمیت و ضرورت این درس و پرورش تفکر به اندازه کافی درک نشده است.»
وی افزود: «کارکرد نظام آموزشی در مدارس تغییر یافته است. اکثر مدیران، معلمان و اولیا تصور می‌کنند مدرسه‌ای بهتر عمل می‌کند که بیشترین قبولی را در آزمون تیزهوشان، مدارس نمونه دولتی و کنکور و ... داشته باشد؛ لذا روی دروسی وقت صرف می‌کنند که حافظه‌محورند یا ضریب بالایی در آزمون‌ها دارند، در حالی که کارکرد اصلی مدارس این نیست.»
این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: «پرورش انسان‌های متفکر برای جامعه از پرورش دایره‌المعارفی برای شرکت در آزمون‌ها ارزش بیشتری دارد. اینکه تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان مدارس و دانشگاه‌ها فاقد مهارت‌های لازم برای زندگی فردی و جمعی از جمله تفکر هستند، نتیجه همین نگرش است.»
دانشور در پاسخ به اینکه کتاب‌های آموزشی حوزه تفکر و پژوهش، چقدر متناسب با اهداف آموزشی این درس نگاشته می‌شوند و جشنواره کتاب رشد چقدر توانسته در ارزش‌گذاری به آنان مؤثر واقع شود، اظهار کرد: «وقتی ما در سال 1390 شروع به تألیف کتاب درسی تفکر و پژوهش کردیم، تعداد کتاب‌های مرتبط با این موضوع در بازار انگشت‌شمار بود. خوش‌بختانه وجود این کتاب، باعث شد ناشران، مؤلفان و مترجمان محترم به این موضوع توجه بیشتری نشان دهند و امروز پس از 9 سال کتاب‌های بیشتری در این مورد تألیف و ترجمه شده‌اند. البته برخی از آن‌ها با اهداف و مبانی فلسفی این درس در کشور ما تناسب ندارند و جشنواره کتاب‌های کمک آموزشی رشد باعث شده مناسب‌ترین آن‌ها شناسایی و معرفی شوند.»
این داور هجدهمین جشنواره کتاب رشد با تأکید بر اهمیت کتاب‌های تألیفی در این حوزه گفت: «گروه داوران در درجه اول به دنبال انتخاب کتاب‌های تألیفی هستند؛ اما متأسفانه کتاب‌های تألیفی هم تعدادشان کم است و هم معمولاً فاقد ویژگی‌های ساختاری، محتوایی و روشی لازم هستند؛ در نتیجه، کتاب‌های ترجمه شده در داوری‌ها امتیاز بیشتری می‌آورند. علت این امر تجربه و تخصص مؤلف اصلی کتاب در زمینه پرورش تفکر است.»
دانشور ابراز امیدواری کرد روزی به جایی برسیم که کتاب‌های تألیفی زیادی در حوزه پرورش تفکر در برابر داوران باشند و مدارس کتاب‌های مورد نظر خود را از بین کتاب‌های بیشتری انتخاب کنند.