دبیرخانه پنجاهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد از اوایل شهریورماه گذشته فعالیت خودش را شروع کرده و در حال حاضر فیلمسازان داخل و خارج از کشور تا پایان مهرماه فرصت دارند که برای شرکت در دوره پنجاهم اثر خود را برای جشنواره فیلم رشد ارسال کنند.
به گزارش واحد خبر و رسانه دفتر انتشارات و فناوری آموزشی به نقل از خبرنگار فرهنگ و هنر خبرگزاری سلامت، جشنواره فیلم رشد در آستانه پنجاه سالگی تصمیم به راهندازی نخستین باشگاه معلمان فیلمساز را دارد به همین بهانه گفتوگویی داشتیم با روح الله مالمیر؛ رئیس گروه جشنواره بینالمللی فیلم رشد در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، قائم مقام دبیر و مسئول کمیته برنامه ریزی و اجرایی پنجاهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد و نخستین دبیر باشگاه معلمان هنرمند کشور که در ادامه میخوانید.
از پنجاهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد چه خبر؟
دبیرخانه پنجاهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد از اوایل شهریورماه گذشته فعالیت خودش را شروع کرده و در حال حاضر فیلمسازان داخل و خارج از کشور تا پایان مهرماه فرصت دارند که برای شرکت در دوره پنجاهم اثر خود را برای جشنواره فیلم رشد ارسال کنند.
امکان تمدید این فرصت هم وجود دارد؟
فعلاً مشخص نیست. تصمیمگیری در این خصوص اواخر مهرماه و در شورای برنامهریزی جشنواره با نظر نهایی دبیر محترم جشنواره خواهد بود.
بنابر این امکان دارد که فرصت دریافت آثار تا نیمه و یا اواخر آبانماه ۹۹ نیز تمدید شود درست است؟
عرض کردم، فعلاً مشخص نیست. این موضوع به تعداد آثار دریافتی در دبیرخانه و نیز درخواست شرکت کنندگان بستگی دارد. ولی با توجه به اینکه در سالهای قبل، خیلی از شرکت کنندگان آثار خود را در سایت جشنواره ثبت میکردند و وصول آثار آنها با تأخیر انجام میشد، امکان تمدید فرصت وجود دارد.
دریافت آثار چرا اینقدر دیر آغاز شد؟ اگر اشتباه نکنم سالهای قبل مراسم افتتاحیه در آبانماه برگزار میشد درست است؟
بله سال قبل مراسم افتتاحیه و اختتامیه از ۲۴ آبان تا ۱ آذرماه برگزار شد اما از آنجایی که شیوع ویروس کرونا در سال ۹۹ گسترش بیشتری پیدا کرد و همه جا در اجرایی نمودن برنامههای سال جاری تغییرات عمدهای به وجود آورد، جشنواره بین المللی فیلم رشد نیز از این تغییرات مستثنی نبود. در نتیجه به ناچار تصمیمگیریهای لازم در خصوص برگزاری پنجاهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد با تاخیرات چندماهه همراه شد.
و حالا با توجه به این شرایط کرونایی جشنواره امسال به صورت مجازی برگزار خواهد شد یا حضوری؟
مسلماً جشنواره فیلم رشد هم مانند سایر جشنوارهها تا این لحظه از برگزاری به صورت حضوری محروم خواهد بود و با توجه به این شرایط حال حاضر که هنوز همه چیز تحت تأثیر ویروس کویید ۱۹ است امکان برگزاری جشنواره و اکران آثار برگزیده برای دانشآموزان که اصلیترین مخاطبان این جشنواره هستند؛ مقدور نخواهد بود.
بنابر این چه ضرورتی بر برگزاری دوره پنجاهم بود؟
یکی از دلایل تأخیر چند ماهه اعلام فراخوان جشنواره پنجاهم هم همین مسئله بود. تصمیمگیری در این مورد که امسال دوره پنجاهم برگزار شود یا خیر؟ برای شورای سیاستگذاری جشنواره کمی سخت بود و به راحتی نمیشد از کنار این مسئله گذشت. از یک طرف یک رویداد فرهنگی و هنری ۴۹ ساله را نمیشد متوقف نمود، از طرف دیگر شیوع ویروس کرونا محدودیتهای زیادی را برای برگزاری این جشنواره ایجاد نموده است. با این حال پس چند جلسه نشست و گفتگو با اصحاب اندیشه و دستاندرکاران گذشته این جشنواره کهن، شورای سیاستگذاری جشنواره در اواخر تیرماه تصمیم به برگزاری جشنواره پنجاهم را گرفت و بلافاصله با تعیین دبیر جشنواره پنجاهم، فعالیتهای مقدماتی جشنواره آغاز شد.
در خصوص ضرورت برگزاری جشنواره هم باید به این نکته مهم اشاره کنم که هدف نهایی و غایی جشنواره فیلم رشد شناسایی و معرفی فیلمهای علمی، آموزشی و تربیتی به جامعه تعلیم و تربیت است. یعنی اینکه هدف این جشنواره با سایر جشنوارههای ملی و بینالمللی به وضوح مغایرت دارد و ما در برگزاری این جشنواره اهداف فرهنگی آموزشی وزارت آموزش و پرورش را دنیال میکنیم نه اهداف تجاری و اقتصادی را. در نتیجه درست است که ما امسال تغییراتی در اجرای جشنواره خواهیم داشت و مثلاً همچون سالهای گذشته فیلمها در سینما فلسطین و سایر مراکز آموزشی اکران نخواهد شد اما تلاش خواهیم نمودکه از طریق شبکه ملی رشد (مدارس) تعدادی از آثار برتر و فاخر امسال را که شناسایی خواهیم نمود برای بهرهبرداری علمی، آموزشی و تربیتی در دسترس دانشآموزان، معلمان و اولیا قرار دهیم و از این طریق گام موثری در تکمیل بستههای آموزشی مدارس برداریم.
فکر میکنید با این وضعیت کرونایی، استقبال فیلمسازان از جشنواره فیلم رشد امسال چگونه خواهد بود؟
خب مسلماً با توجه به شرایط بسیار سختی که از اسفندماه ۹۸ در کل دنیا از جمله ایران به وجود آمد پیشبینی ما هم امسال این است که ممکن است تعداد آثار دریافتی در دبیرخانه امسال کمتر از سالهای قبل باشد اما این موضوع در بخشهای دانشآموزی و معلمان زیاد تفاوتی با سالها قبل نخواهد داشت. همانطور که میدانید جشنواره فیلم رشد در سه بخش دانشآموزی، معلمان و بینالملل هر سال فعالیت دارد و با توجه به اینکه دانشآموزان و معلمان فیلمساز از مهرماه ۹۸ فعالیتهای تولید فیلم خود را شروع کرده بودند در نتیجه در این دو بخش ما کاهش چندانی در آثار دریافتی نخواهیم داشت. در بخش بینالملل هم علاوه بر داخل کشور، کمیته جذب آثار خارجی فعالیتهای خودش را آغاز نموده و ما پیشبینی میکنیم که در بدبینانه ترین حالت حداقل ۵۰ درصد آمار سالها قبل را برای بررسی در هیات انتخاب امسال خواهیم داشت.
در نحوه جذب و شرایط دریافت آثار این دوره از جشنواره تغییرات جدیدی نسبت به ادوار گذشته اعمال شده یا بر اساس آییننامههای دورههای قبل تغییر خاصی نداشتهاید؟
بله اتفاقاً در آییننامه جشنواره پنجاهم چند تغییر جدید اعلام شده است که همینجا توجه شرکت کنندگان جشنواره پنجاهم را به مفاد آییننامه امسال جلب میکنم و توصیه میکنم که آییننامه امسال را حتماً مطالعه نمایند. از جمله تغییرات اعلام شده در جشنواره امسال این است که به پاسداشت برگزاری پنجاهمین دوره این جشنواره قدیمی در ایران، به همه آثار دورههای ۴۷-۴۸ و ۴۹ که در ادوار گذشته به بخش مسابقه راه پیدا نکرده بودند، یک فرصت استثنایی داده شده است که امسال مجدداً در صورت شرکت در جشنواره، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرند چرا که هر ساله به دلایلی از جمله نقص فنی در تصویر و صدای آثار، و یا عدم رعایت ضوابط و مقررات جشنواره برخی از آثار از ورود به بخش مسابقه محروم میشدند.
امسال ترتیبی اتخاذ شده است که این فرصت مجدد در اختیار فیلمسازان محترم گذاشته شود و یکبار دیگر آثار افرادی که دغدغه ورود به بخش مسابقه را داشتهاند، در دبیرخانه پنجاهم پذیرش شود. این افراد امسال از این امتیاز ویژه برخوردار خواهند بود که فیلم خود را در هیات انتخاب دوره پنجاهم که افراد دیگری خواهند بود، محک بزنند و چشم انتظار رای هیات انتخاب امسال بمانند. همچنین در بخش معلمان فیلمساز نیز تغییراتی داشتهایم که لازم است این عزیزان به مفاد آییننامه مراجعه نمایند.
هیات انتخاب جشنواره پنجاهم تفاوت خاصی نسبت به هیاتهای ادوار گذشته خواهد داشت؟
تا اندازهای بله. حداقل میتوانم بگویم که در دورههای ۴۷-۴۸-۴۹ نقش کارشناسان آموزشی و محتوایی نسبت به ادوار قبل کمی کمرنگتر شده بود که ما امسال سعی خواهیم نمود نقش کارشناسان دفاتر تألیف کتابهای درسی را در هیات انتخاب آثار پر رنگتر کنیم. یعنی تلاش خواهیم کرد فیلمهایی را که با محتواهای کتب درسی و اسناد بالادستی آموزش و پرورش ارتباط نزدیکتری دارند شناسایی کنیم تا جنبههای کاربردی آثار راه یافته به بخش مسابقه، برای تماشای دانشآموزان از بهرههای بیشتری برخوردار باشد. البته این بدان معنا نخواهد بود که به جنبههای هنری و تکنیکی آثار توجهی نخواهد شد بلکه ما هر دو جنبه را یعنی هم محتوا و هم تکنیک را در کنار هم مد نظر خواهیم داشت.
اشاره کردید که جشنواره فیلم رشد غیر از بخش بینالملل، دو بخش دیگر هم به نامهای دانشآموزی و معلمان فیلمساز دارد، این بخشها در حد ملی باقی میمانند یا با آثار خارجی رقابت میکنند؟
تصمیم گیری در این خصوص معمولاً تحتالشعاع رای و نظر دبیر هر دوره از جشنواره است. مثلاً در دوره چهل و نهم در بخش دانشآموزی و معلمان نیز تعدادی از آثار مربوط به خارج از کشور بود و ما عملاً در این دو بخش نیز رقابت بینالمللی داشتیم اما در جشنواره امسال خیر قرار نیست که در بخشهای دانشآموزی و معلمان اثری از خارج از کشور داشته باشیم.
چرا؟ دلیل خاصی دارد؟
عرض کردم این به تصمیم دبیر جشنواره بستگی دارد اما از نظر خود بنده این دو بخش در حد ملی باقی بماند شاید بهتر باشد دلیل بنده هم این است که مثلاً در بخش دانشآموزی آثاری که به جشنواره ارسال میشوند قبلاً در مراحل مدرسه، منطقه، استان و حتی کشوری مورد راستیآزمایی قرار گرفتهاند و تقریباً صحت خلق آثار توسط دانشآموزان برای ما محرز میشود اما در آثاری که از خارج از کشور دریافت میشوند ما این تردید را داریم که مبادا خالقین آثار افراد دیگری باشند و در حق دانشآموزان ایرانی اجحافی صورت بگیرد. برای معلمان فیلمساز هم همین تردید وجود دارد و تصمیمگیریها را کمی سخت و مشکل میکند چرا که ما در جشنواره فیلم رشد به اکثر معلمان فیلمساز به عنوان فیلمسازان تجربی نگاه میکنیم نه فیلمسازان حرفهای. ولی هستند تعداد اندک شماری که به دلیل تحصیلات آکادمیک و تجربیات زیاد، چیزی کمتر از افراد حرفهای ندارند و البته همین معلمان حرفهای اگر تمایل داشته باشند میتوانند اثر خود را در بخش بینالملل جشنواره رشد ثبت نمایند و عملاً با آثار داخلی و خارجی رقابت نمایند.
جشنواره بینالمللی فیلم رشد در طول سالهای گذشته تمهیدات خاصی هم برای تقویت بخش دانشآموزی و یا معلمان فیلمساز داشته است یا خیر؟
برای دانشآموزان فیلمساز خب ورودشان به بخش مسابقه و حضورشان در ایام برگزاری جشنواره برای بهرهبرداری از کارگاهها و دیدار با داوران ایرانی و خارجی یک غنیمت است و خود دانشآموزان از این نظر، اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکنند و این نقطه آغازی میشود برای نگاه جدیتر به عرصه فیلمسازی و آنها را آماده میکند برای ادامه تحصیل در رشتههای هنری دانشگاهها از جمله رشتههای فیلمسازی.
در بخش معلمان فیلمساز هم هر ساله دغدغههایی برای ارائه خدمات بیشتر و بهتر وجود داشته است اما امسال همزمان با آغاز فعالیتهای پنجاهمین جشنواره فیلم رشد، اتفاق خاص و بهتری افتاده است که مختص به این دوره از جشنواره است و در ادوار پیشین وجود نداشته است. آن هم تأسیس «باشگاه معلمان هنرمند کشور» بوده است که طرح آن از اواخر مردادماه امسال کلید خورده و به طور همزمان با جشنواره فیلم رشد در حال فعالیت و ریلگذاری است.
لطفاً بیشتر توضیح بدهید، چه شد که به فکر راهاندازی چنین باشگاهی افتادید؟
خب همانطور که میدانید جشنواره بینالمللی فیلم رشد سالهاست که میزبان آثار معلمان فیلمساز سراسر کشور است و امسال نیز در پنجاهمین دوره این جشنواره کهن، هجدهمین دوره معلمان فیلمساز نیز برگزار خواهد شد. جدا از جشنواره فیلم رشد، جشنوارههای دیگری هم هستند که هرساله توسط سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی برگزار میشود مثل جشنواره تولید محتواهای الکترونیکی آموزشی، جشنواره عکس رشد، جشنواره کتاب رشد و جشنوارههایی از این قبیل.
این حضور چشمگیر هر ساله معلمان در جشنوارههای فیلم رشد، محتواهای الکترونیکی، عکس رشد و کتاب رشد ما را بر آن داشت که طرح باشگاه معلمان هنرمند را کلید بزنیم و نسبت به ساماندهی و شناسایی معلمان هنرمند که از جمله سرمایههای بزرگ وزارت آموزش و پرورش هستند تمهیدات تازیهای بیندیشیم. از این رو با راهاندازی این باشگاه در صدد هستیم تا با بهرهبرداری از پتانسیل هنری معلمان توانمند در رشتههای مختلف هنری از جمله فیلمسازی، عکاسی، گرافیک، نویسندگی و … با تولید آثار فاخر و تأثیرگذار، در تکمیل بستههای آموزشی گامهای بلندتری برداریم و معتقدیم با کمک و همراهی همین معلمان هنرمند میتوانیم به تحولی شگرف دست یابیم و رنسانسی تازه را رقم بزنیم.
از این رو به عنوان اولین مرحله از اجرای طرح باشگاه معلمان هنرمند، شناسایی و ساماندهی فرهنگیان محترم فیلمساز در دستور کار قرار گرفته است تا همزمان با برگزاری پنجاهمین جشنواره بینالمللی فیلم رشد، از حضور حداکثری معلمان فیلمساز در جشنواره امسال نیز بهرهمند شویم.
و حالا در باشگاه معلمان هنرمند قرار است چه کارهایی انجام شود و چه اهدافی را دنبال کنید؟
اولین قدم در این باشگاه شناسایی و ساماندهی معلمان در رشتههای مختلف هنری است که این کار به صورت پایلوت در رشته فیلمسازی آغاز شده و به زودی مشخصات معلمان فیلمساز سراسر کشور در سامانهای با همین نام بارگذاری خواهد شد. معلمان هنرمند فیلمساز در این سامانه ورود پیدا میکنند و مشخصات، رزومه هنری و نمونه آثار خود را به اشتراک خواهند گذاشت. پس از عملیاتی نمودن طرحهای پیشنهادی باشگاه برای معلمان فیلمساز، سایر رشتهها نیز فعال خواهد شد و شناسایی و سازماندهی همه معلمان هنرمند یکی پس از دیگری انجام خواهد شد.
از دیگر اقدامات این باشگاه درجه بندی آثار هنری معلمان و اعطای گواهینامه به آنان خواهد بود که بر اساس این گواهینامهها افراد ذینفع در استانهای محل خدمت خود، فعالیتهایی را انجام خواهند داد. حمایتهای معنوی و در حد امکان مادی از تولید آثار جدید معلمان در دستور کار این باشگاه است. اختصاص کد تخصصی ضمن خدمت به آثار هنری معلمان، حمایت از آثار مکتوب و قابل چاپ معلمان، واگذاری برخی از پروژهها به معلمان هنرمند از جمله تولید فیلمهای علمی، آموزشی و تربیتی به معلمان فیلمساز از دیگر اهداف باشگاه معلمان هنرمند کشور است که انشاءالله در طول یک سال آینده سعی خواهیم نمود بیشتر این اهداف را در صورت اختصاص بودجههای لازم، عملیاتی نماییم.