رهبری تحول‌آفرین و کاهش بیتفاوتی» عنوان مقاله‌ای است که در شماره جدید فصلنامه رشد مدیریت مدرسه چاپ شده است.
در ابتدای این مقاله می‌خوانیم:
«بیتفاوتی از عواملی است که به‌صورت پنهان، وصول دستیابی سازمان به اهدافش را دشوار می‌سازد. بیتفاوتی سازمانی عاملی مخرب در سازمان و نوعی بحران خاموش، سقوط آرام و تخریب مستمر و بی‌صداست و به حالتی گفته می‌شود که تحقق یا عدم تحقق اهداف سازمانی یا موفقیت و شکست سازمان برای یک نفر یا گروهی از اعضا تفاوتی نکند. این عرصه به تدریج می‌تواند به کل سازمان سرایت کند و موجب قطع جریان سیال خلاقیت و یادگیری سازمانی شود. مدارس به‌عنوان کانون اصلی پرورش و تربیت نسل آینده در جامعه گاهی با بیتفاوتی سازمانی مواجه می‌گردند. اگر در مدرسه، که محصول آن نیروی انسانی جامعه است بیتفاوتی رخ دهد، آسیب‌های وارده دو چندان خواهد بود.
بیتفاوتی بر تعالی تأثیر نامطلوب می‌گذارد و فعالیت‌ها را با رکود مواجه می‌کند. براساس تحقیقات، بین متغیر تعالی سازمانی و ابعاد پنج‌گانه رهبری تحول‌گرا رابطه مثبت معناداری وجود دارد و نقش این نوع رهبری در پیش‌بینی تعالی سازمانی مورد تأیید واقع شده است (اکرادی، محمد‌نیا و عباسی، ۲۰۱۵). رهبری تحول‌آفرین با تأثیر بر تمام عوامل و مخاطبان مدرسه می‌تواند افراد را به دستیابی به اهداف سازمان و کاهش بیتفاوتی ترغیب کند.»
نویسنده در ادامه به تعریف «رهبری تحول‌آفرین» پرداخته و آورده است:
«از جدید‌ترین رویکردهای رهبری، مدل رهبری تحول‌آفرین- مبادله‌ای است که برنز آن را مطرح و بس و آوولیو آن را عملیاتی کرده‌اند. از ویژگی‌های رهبران تحول‌آفرین، بالا بردن نیازها و انگیزه‌های پیروان است. رهبران تحول‌آفرین زیردستان خود را برمی‌انگیزاند تا آنچه را در توان دارند انجام دهند.»
راهکارهای کاهش بیتفاوتی در مدارس بخش دیگری از این مقاله است. در این بخش آمده است:
• «اغلب اعمالی که ناشی از بیتفاوتی سازمانی در مدارس است، در صورت حضور رهبر دارای جذبه (کاریزماتیک) به‌عنوان مدیر، از بین خواهند رفت.
• مدیران مدارس می‌توانند بیتفاوتی ایجاد شده در مدارس را با امید‌آفرینی و تلقین حس مثبت نسبت به آینده تعلیم‌و‌تربیت کاهش دهند.
• مدیران مدارسی که می‌توانند نظرات متفاوت را با سعه صدر بشنوند و از آن‌ها برای تعالی سازمان بهره گیرند، در کاهش بیتفاوتی سازمانی نقش مهمی دارند.
• اغلب معلمان از اینکه مسائل شخصی آن‌ها در برنامه‌های مدرسه مد‌نظر قرار نمی‌گیرد، گله‌مندند. رهبران تحول‌آفرین با ملاحظات فردی و درک نیازهای شخصی معلمان، می‌توانند بیتفاوتی را کاهش دهند.»
نویسنده در پایان مقاله چنین نتیجه گرفته است:
«آنچه می‌تواند تلاش‌های صورت گرفته در حوزه آموزش‌و‌پرورش را موریانه‌وار به نابودی بکشاند، بیتفاوتی سازمانی در مدارس است. کشورهای پیشرفته اکنون به دنبال شیوه‌های جدید برای رفع این معضل‌اند. رهبری تحول‌آفرین نوعی مهارت روان‌شناختی محسوب می‌شود که اجرای آن به انتخاب افراد دارای زمینه رهبری برای مدیریت مدارس، آموزش و تمرین نیاز دارد. برای کاهش بیتفاوتی سازمانی در مدارس باید از مدیرانی بهره گرفت که رهبری تحول‌آفرین را می‌شناسند و تلاش می‌کنند آن را عملیاتی نمایند. بدین منظور، باید برای آموزش و بهسازی نیروهای مدیریتی بر اساس مؤلفه‌های رهبری تحول‌آفرین توسط استادان متخصص اقدام گردد.»
نویسنده: ملیحه اصغری، دانشجوی دکترای علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید.