اهمیت و کارایی هنر در تعلیم و تربیت موضوع محوری مقاله ای از ماهنامه «رشد تکنولوژی آموزشی» است
در بخشی از این مقاله می‌خوانیم:
«شاید مهم‌ترین چالش در آموزش، ابداع، تهیه و تولید متون
یا تصاویر هنری به‌صورت موضوعات یا درس‌هایی است که مسیرهای
جذاب و مشخصی را برای کشف ایده‌های پیچیده پیش روی یادگیرنده می‌نهند. دروس هنر و کارهای هنری چنین ویژگی کارامد، چندجانبه
و خواستنی را برای جوانان و دانش‌آموزان فراهم می‌کنند. فعالیت‌ها و کارهای هنری دانش‌آموزان را به تفکر، تخیل، تجسم و عینیت بخشیدن به ایده‌های خویش به شیوه‌های مشخص و خلاقانه
دعوت می‌نماید. فعالیت هنری دانش‌آموزان را به شناخت قابلیت‌هایشان ترغیب می‌کند. یادگیرنده، در
حین آفرینش اثر هنری، می‌آموزد که چگونه می‌توان از اثر هنری برای کشف گزینه‌ها و انتخاب بهترین گزینه بهره گرفت. انعطاف‌پذیری در دستیابی به هدف، یکی از مباحث اصلی در هنر محسوب
می‌شود و هنگامی که هنر به خوبی و به‌طور اثربخش
به دانش‌آموزان آموزش داده شود، هدف‌گزینی منعطف در آن‌ها احیا می‌شود.»
نویسندگان مقاله کارایی‌های هنر در حوزه تعلیم‌وتربیت
را چنین برشمرده‌اند:
• راه بیان احساسات
• پرورش خلاقیت
• آموزش خوب دیدن
• درک محیط پیرامون
• تقویت توانایی کلامی
• رشد عاطفی و اجتماعی
• تأثیر بر واگرا کردن تفکر
• طرح مسئله باوری
• آموزش کار گروهی
• کاربرد درمانی
• زمینه‌‌سازی مسائل زندگی
نویسندگان در بخش دیگری از
مقاله، با عنوان: «آموزه‌های آموزش هنر خلاقانه توسط مربی»، آورده‌اند:
«در آموزش هنر مواردی باید
مورد دقت و دغدغه قرار گیرد:
توقعات خود را از اثر نهایی هنری
کنار بگذارید و اجازه دهید تخیل کودک چگونگی استفاده از مواد را تعیین کند. آموزش
ممکن است مانع از کشف کردن، که لازمه تفکر خلاق است، شود.
هیچ‌گاه روی اثر هنری کودک طرحی نکشید، نقاشی نکنید و چیزی
ننویسید. هنر کودک بسیار مهم‌تر از هرگونه مداخله شماست و این کار می‌تواند مانع خلق آثار متناسب با رشد سنی کودک شود.
هیچ‌گاه به شباهت‌های اتفاقی آثار کودک با اشیای واقعی اشاره
نکنید. ممکن است این کار ارزش و امکان جابه‌جایی در یک پروژه را
از بین ببرد.
هیچ‌گاه به کودک نشان ندهید چگونه طراحی کند و او را با کشیدن
نقاشی‌های واقع‌گرایانه سرگرم نکنید. این درس‌ها ممکن است مانع کشف خلاقانه شوند.
هیچ‌گاه سؤال نکنید «این چیست؟» یا «چه چیزی می‌خواهی درست کنی؟»
کتاب رنگ‌آمیزی، تصاویری که با وصل کردن نقاط به دست می‌آیند، مدل نقاشی، برنامه طراحی کامپیوتری یا چنین ابزارهای
ضدهنری را در اختیار کودک قرار ندهید. کامل کردن تصویری که دیگری خلق کرده است،
برای کودک ارزش چندانی ندارد.
بچه‌ها را برای شرکت در مسابقات نقاشی و کارهای رقابتی تشویق
نکنید. بهترین کار برای بچه‌ها آن است که هدف خود را تعیین کنند و با خود
رقابت کنند.
وقتی کودکی روی سطح نامناسبی نقاشی
می‌کشد، او را سرزنش نکنید. به او کاغذ بدهید و
بگویید «چه خوب! می‌بینم که نقاشی کردن را دوست داری»
نویسندگان: مریم برهمن، دانشیار
دانشگاه علامه طباطبایی و سیدسعید بدیعی، دانشجوی دکترای برنامه‌ریزی درسی
کلیدواژه ها: هنر، زبان هنر،
مفهوم سواد هنری، تربیت هنری
• لینک مقاله