کسب مهارتهای اجتماعی یکی از مهمترین عوامل در سازگار شدن کودکان با محیط پیرامون، همسالان و خانواده است. فصلنامه «رشد آموزش پیشدبستانی» در جدیدترین شماره خود مقالهای را به این موضوع اختصاص داده است.
در بخشی از مقاله با عنوان «مهارتهای اجتماعی مناسب برای کودکان» میخوانیم: «مهارتهای اجتماعی به کودک کمک میکند که با دیگران رابطهای مؤثر داشته باشد. بیشتر کودکان این مهارتها را در ارتباط با اطرافیان (پدر، مادر، خواهر و همسالان) بدون تلاش یاد میگیرند. آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان باید با برنامه، نظاممند و مناسب با تواناییهای کودکان باشد تا زمینه را برای رشد همه جانبه و تعاملات اجتماعی کودکان فراهم کند.تحقق این امر نیازمند همکاری و مشارکت میان خانوادهها، معلمان، مربیان و به طور کلی کسانی است که به نحوی با کودکان در ارتباط اند.»
در ادامه مقاله آمده است: «در روش آموزش مهارتهای اجتماعی چهار مفهوم باید آموزش داده شود:
- همکاری : برای مثال نوبت گرفتن، تقسیم وسایل، مواد و مسائل و ارائه پیشنهاد در جریان بازی
- مشارکت: برای مثال شرکت کردن، شروع کردن، توجه کردن در جریان بازی
- ارتباط: برای مثال صحبت کردن با دیگران، پرسیدن، صحبت کردن درباره خود، مهارتهای گوش دادن، برقراری تماس چشمی و به کار بردن اسم کودکان دیگر
- اعتباریابی: برای مثال توجه کردن به دیگران، گفتن چیزهای خوب به دیگران، لبخند زدن و کمک کردن به دیگران
ممکن است هر یک از کودکان به آموزش اضافی در حوزههای یاد شده نیز نیاز داشته باشند. در طراحی و اجرای فعالیتها باید به نکاتی توجه کرد از جمله اینکه در آموزش مهارتهای اجتماعی ترتیب زیر دنبال شود:
- از مفاهیم عینی به ذهنی
- از آشنا به ناآشنا
- از ساده به دشوار
همه فعالیتها باید تا حد امکان طبق توالی زیر طراحی و اجرا شوند:
- تجربههای واقعی زندگی
- کسب تجربه از طریق دست ورزی با وسایل و موادی که نشانه تجربه های واقعی زندگی است
- کسب تجربه از طریق تصاویر تجربه های واقعی زندگی و ترسیم اشیا»
متن کامل این مقاله به قلم دکتر مرجان کیان، در فصلنامه رشد آموزش پیش دبستانی، شماره 29، زمستان 1394 منتشر شده است.
کلیدواژهها: مهارت اجتماعی، کودکان، جامعه، خانواده