یکی از شایع‌ترین مشکلات جوانان و نوجوانان افسردگی است. فصلنامه «رشد آموزش تربیت بدنی» در پنجاه و هفتمین شماره خود، مقاله‌ای را به موضوع تاثیر ورزش بر افسردگی اختصاص داده است
در ابتدای مقاله در تعریف افسردگی می‌خوانیم: «افسردگی اختلالی روانی است که گروهی از محققان آن را احساس ناامیدی و دل مردگی می‌دانند. به عبارت دیگر، افسردگی احساس بیمارگونه غم و اندوه است که با درجاتی از رکود واکنش‌ها همراه است.»
نویسندگان مقاله علائم افسردگی در نوجوانان را چنین برشمرده‌اند: «بعضی از علائم افسردگی در نوجوانان عبارت اند از تمایل نداشتن به شرکت در فعالیت‌ها حتی فعالیت‌های خوشایند؛ عده زیادی از نوجوانان گاهی اظهار بی حوصلگی می‌کنند، این نوع بی حوصلگی معمولاً علامت افسردگی نیست. زمانی بی حوصلگی نشان دهنده افسردگی است که تفریحات و کارهایی که نوجوان قبلاً با لذت انجام می‌داده است در دسترس او باشند ولی او رغبتی به انجام دادن آن‌ها نداشته باشد. این حالت اغلب با احساس گناه، کم رویی و خجالت همراه است.»
راهکارهای مختلفی برای مقابله با افسردگی وجود دارد که نویسندگان مقاله به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌اند:
1. مشاوره درمانی
2. خانواده درمانی
3. روان درمانی
4. درمان های دارویی
5. شناخت درمانی رفتاری
6. ورزش
ورزش یکی از راه‌های موثر در درمان افسردگی است. نویسندگان مقاله در این باره آورده‌اند: «یکی از موثرترین روش‌های درمان افسردگی ورزش است که در نوجوانان نیز مفید می‌باشد. میزان تأثیر ورزش بر افسردگی احتمالاً با میزان تأثیر دارو یا مداخلات روان‌شناسی یکی است. البته هر دو نوع تمرین‌های هوازی و مقاومتی و ترکیبی بر کاهش افسردگی اثرگذارند. سالمون نیز در تحقیق خود با عنوان اثر ورزش بر اضطراب، افسردگی و استرس ثابت کرد ورزش‌های هوازی تاثیر ضدافسردگی و ضد استرس دارند. افرادی که در کودکی ورزش کرده‌اند در بزرگسالی نسبت به افراد دیگر 35 درصد افسردگی کمتری را گزارش کرده‌اند. ورزش‌های گروهی نسبت به ورزش‌های انفرادی باعث کاهش بیشتر افسردگی می‌شوند. با توجه به اینکه اغلب تحقیقات تاثیر مثبت ورزش بر افسردگی را تایید کرده اند، لازم است به علل احتمالی تاثیر ورزش بر افسردگی و میزان و نوع ورزش موثر بر افسردگی پرداخته شود.»
دکتر علیرضا رمضانی دانشیار دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه تربیت
دبیر شهید رجایی و مجتبی انوری دانشجوی کارشناسی ارشد تربیت بدنی و علوم
ورزشی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی نویسندگان این مقاله‌اند.
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش تربیت بدنی، شماره 57، زمستان 1394 منتشر شده است.
کلیدواژه: دوره نوجوانی، افسردگی، تربیت بدنی