در «رشد آموزش زمینشناسی»
با توجه به اختصاص یک فصل از کتاب علوم زمین پایه چهارم علوم تجربی به مبحث «جایگاه زمین در فضا» فصلنامه رشدآموزش زمینشناسی، مقالهای را به این موضوع اختصاص داده است.
این مقاله را منصور ملکعباسی نوشته است. وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «کهکشانها چه هستند، چگونه استقرار یافته و به تعادل رسیدهاند؟» آورده است: «کهکشانها منظومههایی تشکیل شده از میلیاردها ستاره و نیز گازها و غبارها هستند. تا حدود 300
سال پیش کسی از وجود سحابیها و کهکشانها اطلاع نداشت. تنها در نوشتههای عبدالرحمن صوفی اخترشناس معروف ایرانی در قرن چهارم هجری بهوجود یک لکه ابر در صورت فلکی (امرأه المسلسله) اشاره شده بود. بعدها که تلسکوپ به میان آمد، لکههای بزرگ ابری شکل در شبهای آسمان
دیده شدند سپس با اختراع تلسکوپهای قوی و بهویژه کارهای اخترشناس امریکایی، ادوین هابل معلوم شد که بسیاری از سحابیها، مجموعه میلیونها ستارهاند که کهکشان نامیده میشوند. پس از آشکار شدن تفاوت سحابی و کهکشان، معلوم شد که در ورای ستارگان کهکشان ما (راه شیری)
میلیونها کهکشان دیگر وجود دارند که به دور خود میچرخند و همین چرخش به دور خود سبب میشود که در یک مجموعه بهصورت پایدار، متعادل بمانند. برای مثال خورشید و سیاراتش هر 250 میلیون سال یکبار در کهکشان راه شیری یک دور در آسمان گردش میکنند. همین گردش ستارگان
در درون کهکشان به دور یک محور، مانع از سقوط و در هم فرو ریختن کهکشان میشود و اثر جاذبه ستارگان را نسبت به هم خنثی میکند و به این صورت، ساختار کهکشان پایدار میماند.»
نویسنده مقاله در ادامه به سؤالات دیگری پاسخ داده است از جمله:
ـ ستاره و سیاره چه تفاوتی با هم دارند؟
ـ ایده زمین مرکزی و خورشید مرکزی چگونه شکل گرفت؟
ـ شفق قطبی چیست؟
ـ انرژی خورشیدی چگونه ایجاد میشود و آثار آن چیست؟
ـ درباره منشأ و نحوه پیدایش منظومه شمسی چه اطلاعاتی در دسترس ماست؟ و...
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش زمینشناسی، شماره 80، بهار 1394 منتشر شده است.