مقالهای از «رشد آموزش فیزیک»
فصلنامه رشد آموزش فیزیک یکی از مقالات خود را به کژفهمیهای دانشآموزان درباره موضوع سقوط آزاد و راههای رفع آنها اختصاص داده است. این مقاله به قلم پریو اصغری دبیر فیزیک شهر تهران منتشر شده است.
در بخشی از مقاله میخوانیم: «در رابطه با سقوط آزاد اجسام چند متغیر اصلی وجود دارد و آنچه که منجر به کژفهمی و یا چالشهای یاددهی- یادگیری میگردد، مشروط بودن این پدیده علمی و ارائه پیشفرضهای نظری است که در اغلب موارد دانشآموزان بدون در نظر گرفتن آنها به
توصیف پدیده مشاهده شده میپردازند. برخی از این پیشفرضها عبارتاند از:
1. سقوط آزاد نوعی حرکت با شتاب ثابت است و شتاب همه اجسام سبک و سنگین یکسان است.
2. در سقوط آزاد، جابهجایی در امتداد قائم است و مکان متحرک در راستای محور y از دستگاه مختصات قرار دارد.
3. در سقوط آزاد تنها نیروی وارد بر جسم وزن آن است.
4. در سقوط آزاد سرعت اولیه جسم در لحظه رها شدن صفر است یعنی هیچ نیروی اولیهای به جسم وارد نمیشود.
5. در سقوط آزاد تأثیر مقاومت هوا بر جسم نادیده و شرایط همانند خلأ در نظر گرفته میشود.»
نویسندة مقاله در ادامه به توضیح هر یک از این کژفهمیها پرداخته است. در قسمتی از مقاله آمده است: «یکی از بدفهمیهای رایج دانشآموزان در زمینة سقوط آزاد اجسام این است که اجسام سنگین با سرعت بیشتر از اجسام سبک سقوط میکنند. دانشآموزی که دچار این بدفهمی است میتواند
ادعا کند که هنگام پریدن یک مرد و یک کودک بهطور همزمان از سکوی پرش شنا، مرد سنگین زودتر با سطح آب برخورد میکند. در توجیه این تصور غیرعلمی، ممکن است گفته شود که نیروی گرانش اجسام سنگینتر را با نیروی بیشتری جذب میکند. اگر چند جسم کروی با جرمهای مختلف، همزمان
از ارتفاع یکسانی رها شوند، در صورت نادیده گرفتن مقاومت هوا، همة آنها در یک زمان به زمین خواهند رسید. درست است که نیروی گرانشی بیشتری به اجسام سنگین وارد میشود اما این نیروها در واقع وزن اجسام هستند و شتاب کشش گرانشی برای همة آنها یکسان است و سرعت سقوط آزاد
آنها نیز برابر خواهد بود.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش فیزیک، شماره 108، پاییز 1393 منتشر شده است.