مقالهای از «رشد قرآن»
فصلنامه رشد آموزش قرآن در مقالهای به جامعهشناسی تطبیقی - تحلیلی سوره بقره با تمرکز بر عنصر فرهنگی پرداخته است. عیسی چراتی دبیر دینی و قرآن نویسنده این مقاله است.
در بخشی از مقاله با عنوان گروهها در قرآن آمده است: «در سوره بقره، انسانها به چهار دسته (گروه) عمده تقسیم شدهاند. که هر یک با خصوصیات فرهنگی خود مشخص و از سایر گروهها متمایز شدهاند. هر یک از این گروهها، درون خود دستههای کوچکتر (زیرگروه یا گروه فرعی)
متعددی را میگنجاند که مشترکات فرهنگی دارند.
چهار گروه عمده مورد نظر قرآن عبارتاند از:
* پرهیزگاران (مؤمنان)
* کافران
* منافقان
* زیانکاران
اما جامعه الهی مخصوص انسانهای وارسته و پرهیزگار است و هر که در این گروه قرار نگیرد، ناگزیر در سه گروه دیگر قرار دارد. خداوند با بیان ویژگیهای فرهنگی هر گروه، اساس تشخیص را برای شناسایی راه درست در نظر انسان آورده است.»
در تعریف جامعه پرهیزگاران میخوانیم: «در برابر آن سه گروه، گروه پرهیزگار قرار دارد. گروهی که جامعه آرمانی الهی از وحدت و یگانگی و انسجام آنان بهوجود میآید و خدا انسان را در این گروه میپسندد. پرهیزگاران همان مؤمنان هستند. چه، انسان بدون پرهیز از محرمات و
دوری از معاصی مؤمن نخواهد شد. همچنانکه بدون ایمان، اعتقاد و التزام قلبی، پرهیزکاری بر مفهوم است. واژه «پرهیزگار» به کلیه مسلمین واقعی گفته میشود. این دسته بزرگ، خود زیرمجموعههایی دارد که در موارد متعددی در سوره بقره از آنها یاد میشود، همچنین نیکوکاران،
مجاهدان، صابران و... اما آنچه بهعنوان مشخصه اصلی این دسته مورد نظر است در آیات آغازین سوره بقره ذکر شده است. این مشخصات بهطور خلاصه عبارتاند از:
1. ایمان به جهان غیب دارند.
2. نماز به پا میدارند.
3. انفاق میکنند.
4. نبوت و رسالت پیامبران را پذیرفتهاند.
5. یقین به آخرت دارند.
6. به لطف خدا در راه راست هستند.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش قرآن، شماره 43، زمستان 1392 منتشر شده است.