منبع: «رشد فنیوحرفهای و کارودانش»
فرمولبندی تیپها مدلی است برای ارزشیابی افراد، بهمنظور کشف اینکه این تیپ افراد چگونه رشد کردهاند، چگونه میتوان آنها را تشخیص داد، انتظار میرود چگونه رفتار کنند یا درک شوند. فصلنامه رشد آموزش فنیوحرفهای و کارودانش در
جدیدترین شماره خود و در مقالهای به این موضوع پرداخته است.
حمید نظری نویسنده این مقاله است. در ابتدای مقاله میخوانیم: «هالند در رابطه با فرمولبندی تیپها فرض را بر این نهاده است که تیپها نتیجه عادی رشد در یک فرهنگ خاص هستند. هر تیپ به اصطلاح با یک مدل نظری و چند هدف در ذهن قابل توصیف است. این اهداف عبارت
است از:
1. طراحی چارچوب تجربههایی که به نوع خاصی از شخصیت میانجامد.
2. بیان این نکته که چگونه تجربه شخصی به آمادگی به سلسله وسیعی از رفتارهای بشر میانجامد.»
در ادامه مقاله به انواع تیپها اشاره شد که عبارتند از تیپ واقعگرا؛ تیپ جستوجوگر، تیپ هنری، تیپ اجتماعی، تیپ متهور، تیپ قراردادی.
در تعریف تیپ واقعگرا آمده است: «تجربیات وراثت خاص فرد واقعگرا به رجحان فعالیتهایی منجر میشود که نتیجه آن سروکار داشتن آشکار و منظم با اشیا، ابزار، ماشینها و حیوانات و اجتناب از فعالیتهای آموزشی یا درمانی است. این تمایلات رفتاری به نوبه خود به کسب صلاحیتهای
عملی، مکانیکی، کشاورزی، الکتریکی و فنی منتهی میشوند.
رشد این الگوها، فعالیتها، صلاحیتها و علاقهها واقعگرایانه فردی را سبب میشود و در نتیجه فرد رفتارهای زیر را از خود نشان میدهد:
1. مشاغل یا موقعیتهای واقعگرایانه مانند مهندسی برق را ترجیح میدهد و از فعالیتهای اجتماعی دوری میکند.
2. برای حل مشکلات خود در کار از صلاحیتهای واقعگرایانه استفاده میکند.
3. خود را فردی دارای تواناییهای ورزشی و مکانیکی و فاقد توانایی در ارتباطات انسانی تصور میکند.
4. برای اشیای عینی و خصوصیات مشخص قابل لمس مثل پول، قدرت و مقام ارزش قائل میشود.
از آنجا که شخص واقعگرا دارای ترجیحات ذکر شده است، مستعد ویژگیهایی به این شرح است: غیر اجتماعی، مادی، اصیل، اهل عمل، صرفهجو، سرسخت، خودمحور، غیرشهودی، رک، بهنجار، مُصر، انعطافناپذیر و بیپیرایه.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش فنیوحرفهای و کارودانش، شماره 33، زمستان 1392 منتشر شده است.