آیین اختتامیه هشتمین جشنواره «کتابهای آموزشی رشد» عصر روز دوشنبه ۲۹ آذر با حضور حجتالاسلام والمسلمین دکتر بهرام محمدیان، معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، حسن بیادی، عضو شورای شهر تهران، نادر قدیانی، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و جمعی از نویسندگان و مؤلفان کتابهای درسی در محل تالار غدیر مرکز آفرینشهای هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
در این مراسم حجتالاسلام و المسلمین دکتر بهرام محمدیان معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی در سخنانی با تقدیر از مسئولان این جشنواره از این که ۱۷۰ ناشر حدود ۲۰۰۰ کتاب خود را برای داوری در این جشنواره شرکت دادهاند، تشکر کرد. وی در ادامه به ویژگیهای کار نشر پرداخت و گفت: «بازگشت سرمایه در امر نشر با کیفیت بسیار سخت است، البته حساب و کتاب بعضیها که مثل سریدوزی و سریسازی کتاب میدوزند و میسازند، با کرامالکاتبین است و من به آنها کاری ندارم!»
معاون پژوهشی وزیر آموزش و پرورش در ادامه نوید تحولاتی گسترده را در نظام آموزشی آتی کشور داد و گفت: «من دو سال پیش گفتم وزارت آموزش و پرورش در آستانهی تحول است اما امروز میگویم که ما در چرخهی تحول هستیم ولی این مسیر خوب طی نمیشود مگر اینکه همگان به خوبی ایفای نقش کنند.»
وی همچنین از تدوین برنامه درسی ملی خبر داد و افزود: «در طول ۱۰۰ سال اخیر این اولین بار است که سندی به این جامعیت تهیه میشود که متکی به فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و بلکه نظریه اسلامی تعلیم و تربیت است. نظام آموزشی ما از سال ۱۲۷۵ تاکنون الگو گرفته از نظامهای آموزشی دیگر کشورها بوده است، همانطور که قانون اساسی ما. البته در طول این سالها نظام تعلیم و تربیت ما شاخ و بر گ داد ولی بار و برش مورد انتظار نبوده است.»
محمدیان با بیان اینکه «مصمم هستیم آموزش و پرورش را که در انحصار کلاس درس و معلم است، متحول کنیم» بر لزوم تحول و ایجاد تنوع در حوزههای یادگیری تاکید کرد و گفت: «برنامهی درسی ما متناسب با نیازهایمان نیست و دانش آموز حتی آنچه را که تدوین شده، کسب نمیکند. دانشآموز ما ۶، ۷ سال زبان انگلیسی میخواند ولی بعد از این مدت دریغ از یک مکالمهی ساده و این در حالی است که ۳۰۰ و چند ساعت برنامه درسی برای آموزش این زبان داریم.»
وی همچنین به لزوم آموزش IT و ICT از دورهی ابتدایی اشاره کرد و از عزم وزارتخانه متبوعش برای تأسیس مدارس هوشمند خبر داد و با برشمردن برخی رفتارهای مخاطرهآمیز میان دانشآموزان، گفت: «مشکل نظام آموزشی ما فقط با «حلالمسائل» برطرف نمیشود و باید کاری اساسی برای دانشآموزان کرد.» وی همچنین نسبت به ایجاد اختلال در روند تهیه و انتشار کتابهای آموزشی و کمک آموزشی توسط ناشران غیردولتی هشدار داد و افزود: «کتابهای درسی حرمت دارند چون نشانه سواد ملی هستند. ممکن است با روشها موافق نباشیم ولی باید مصلحت ملی را به علائق شخصی خودمان ترجیح دهیم.»
بر اساس این گزارش در مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره «کتابهای آموزشی رشد» محمد ناصری، مدیرکل دفتر انتشارات کمک آموزش و دبیر این دوره از جشنواره، در گزارشی به روند ارسال آثار و داوری آنها پرداخت. ناصری در سخنانش بزرگترین چالش در حوزه نشر را متعلق به عرصههایی دانست که از نشر چاپی و سنتی جدا شدهاند و در حال نزدیک شدن به قلمرو نشر الکترونیک هستند. وی افزود: «در جشنواره هشتم حدود ۲۰۰۰ اثر در ۱۹ حوزه و در سه مرحله داوری شدهاند و چون داوری محتوای آثار باید بر اساس توجه به برنامه درسی صورت میپذیرفت، لذا گروه داوران، عمدتاً شامل کارشناسان برنامه درسی و معلمان با تجربه بود.»
ناصری اضافه کرد: «در فرآیند داوری، آثار به صورت چرخشی در اختیار داوران قرار میگرفت و نظرات آنها با لحاظ کردن معیارهای مشخصی، در برگههای ویژهای ثبت میشد و آثاری که حائز بالاترین امتیازها میشد، به مرحله دوم داوری راه مییافت و در مرحله پایانی هم داوران ضمن توجه به امتیاز آثار، به بحث و تبادل نظر در باب کیفیت هر اثر میپرداختند و سرانجام آثار برگزیده و تقدیری مشخص شدند.»
دبیر هشتمین جشنواره کتابهای آموزشی همچنین دربارهی آثاری از داوران که در چرخه داوری قرار گرفته بود، گفت: «در صورتی که اثر متعلق به داوران بود، از چرخه داوری حذف نشد. دلیل این امر روشن است؛ پدیدآورندگان کتاب فقط نویسنده و مترجم نیستند و از سهم مهم ناشران محترم نباید غفلت کرد. به همین دلیل در این موارد، از داور مشاور که جایگزین داور صاحب اثر میشد، استفاده کردیم.»
پس از این سخنان مراسم نکوداشت دو پدیدآورندهی پیشکسوت در هشتمین جشنواره کتابهای آموزشی رشد برگزار شد؛ علیرضا توکلی صابری و مجید عمیق. علیرضا توکلی صابری که اکنون ۶۱ سال دارد، از دهه ۴۰ کسوت مترجمی را به تن کرده و در دهههای ۶۰ و ۷۰ از پرکارترین مترجمان کتابهای آموزشی خصوصاً کتابهای کودکان و نوجوانان بوده است. مجید عمیق هم که ۵۷ سال دارد، طی سالها تلاش در عرصه ترجمه بیش از ۲۸۰ عنوان کتاب را در کارنامه خود ثبت کرده است. هشتمین جشنواره کتابهای آموزشی رشد سپس با معرفی برگزیدگان و شایستگان تقدیر به کار خود پایان داد.
برگزیدگان این جشنواره به شرح زیر معرفی شدند:
گروه آداب و مهارت های اجتماعی ـ اثر برگزیده: "مهارت های زندگی" (مجموعه ۴ جلدی) نوشته منصور دهستانی، انتشارات جیحون ۱۳۸۷. اثر تقدیری: "پیشگیری از اعتیاد "(مجموعه ۱۵ جلدی) نوشته علیرضا جزایری و لیلا سلیمانی نیا، انتشارات دانژه ۱۳۸۷
گروه تاریخ ـ آثار برگزیده: "تمدن یونان" تالیف نادر میرسعیدی، انتشارات مدرسه برهان ۱۳۸۷ و "میراث فرهنگی ایرانیان" تالیف زهره پریرخ، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۳۸۷ و اثر تقدیری: "سعدی" نوشته امین فقیری، انتشارات مدرسه ۱۳۸۶
گروه تربیت بدنی ـ اثر تقدیری: "تجربیات حرکتی کانون" تالیف گالس بالستر، ترجمه مجید جلالی فراهانی و فهیمه کاظمی، انتشارات بامداد کتاب ۱۳۸۷. گروه داوران تربیت بدنی همچنین از محمدصادق صادق آبادی مدیر انتشارات بامداد کتاب به دلیل فعالیت موثر در انتشارات کتابهای تربیت بدنی تقدیر کردند.
گروه تعلیمات اجتماعی ـ اثر تقدیری: "شما و سیما" تالیف رنه پترس، ترجمه کیان فروزش، انتشارات دایره ۱۳۸۸
گروه تعلیم و تربیت دینی - اثر برگزیده: "خدای من (حرف های من با خدا)" نوشته فریبا کلهر، انتشارات مدرسه ۱۳۸۸. اثر تقدیری: "زیر سایه خدا" نوشته و تصویرسازی آفرین میرشاهی، انتشارات عروج اندیشه ۱۳۸۷
گروه جغرافیا ـ اثر برگزیده: "گنجینه یادگیری جغرافیا: سوم راهنمایی" تالیف کوروش امیری نیا و مهدی چوبینه، انتشارات مبتکران/ پیشروان ۱۳۸۷ و اثر تقدیری: "چهارمحال و بختیاری" (از مجموعه دوستت دارم ایران) تالیف فروزنده خداجو، انتشارات مدرسه برهان ۱۳۸۸
گروه حرفه و فن ـ اثر برگزیده: "باغبانی کنید" نوشته ماری آن ون هیج، ترجمه مریم پورثانی، پیدایش ۱۳۸۶ و اثر تقدیری: "آشتی با حرفه و فن" (مجموعه ۳ جلدی) نوشته مریم رفیعی طبا، منیر زارع زاده، حمیدرضا کاظمزاده و مژگان مولایی، انتشارات آموزش علوم ۱۳۸۶
گروه ریاضی ـ اثر برگزیده: "خود بیابیم: حساب اول راهنمایی" نوشته خسرو داوودی، فرخنده متین آرا و زیور نجفی و "خود بیابیم: هندسه اول راهنمایی" نوشته سید محمد حسن میرباقری هر دو از انتشارات مدرسه برهان ۱۳۸۸ و اثر تقدیری: "کتاب کار و راهنمای مطالعه دانش آموز" (مجموعه ۳ جلدی) نوشته زهره پندی، نیوشا حکمی، زهره دانایی کجاوی، سید حامد وزیری هامانه، انتشارات فاطمی ۱۳۸۷
گروه زبان عربی ـ اثر برگزیده: "کتاب کار و مطالعه دانش آموز: دوم و سوم راهنمایی" تالیف علی چراغی و عیسی مقتیزاده، انتشارات فاطمی ۱۳۸۶ و اثر تقدیری: "گنجینه یادگیری" (مجموعه ۳ جلدی) تالیف ابوذر رضاسلطانی و علی محمدبیگی، انتشارات مبتکران ۱۳۸۷
گروه علوم تجربی - اثر برگزیده: "کتاب کار علوم من" (مجموعه ۵ جلدی) تالیف عزت السادات حسینی و طاهره رستگار، انتشارات علوم نوین ۱۳۸۶. همچنین داوران گروه علوم تجربی تقدیر از ایرج ضرغام مدیر انتشارات فاطمی به دلیل انتشار مجموعه ۱۹ جلدی "مفاهیم پایه در علوم" تقدیر کردند.
گروه علوم تربیتی - اثر برگزیده: "یادگیری خلاق، کلاس خلاق" نوشته افضلالسادات حسینی، انتشارات مدرسه برهان، ۱۳۸۷ و آثار تقدیری: "ارزشیابی توصیفی در کلاس درس" نوشته محمد حسنی، انتشارات عابد ۱۳۸۸ و "رنگین کمان کلاسی: کلاسی به وسعت یک مدرسه" نوشته طوس احمدی حصار، یوسف علیزاه، ژیلا فیروزی، بهمن نوراللهی، شکور نوروزی و زهتاب وداد هیر، انتشارات موسسه فرهنگی باغ رضوان ۱۳۸۷. این کتاب همچنین به خاطر توجه به موضوع کلاسهای چند پایه هدیه ویژه دفتر انتشارات کمک آموزشی را دریافت کرد.
گروه فناوری اطلاعات و ارتباطات - اثر برگزیده: "کودکان الکترونیکی" (مجموعه ۲ جلدی) نوشته هما ملک، انتشارات بین المللی گاج ۸۸-۱۳۸۷
گروه قرآن - اثر برگزیده: "کتاب کارتهای قصهگویی" (مجموعه ۱۰ جلدی) نوشته گروه مولفان، انتشارات افق ۱۳۸۸ و اثر تقدیری: "قصههای قرآن" نوشته مجید ملامحمدی، انتشارات نوای مدرسه ۱۳۸۷
گروه کتاب های مرجع - آثار برگزیده: "فرهنگ نامه حیات وحش ایران" تالیف گروه مولفان، نشر طلایی و "فرهنگ فارسی بچههای امروز" تالیف مهدی ضرغامیان و مهناز عسگری، انتشارات محراب قلم و آثار تقدیری: "دایره المعارف بدن انسان" ترجمه پریسا همایون روز، نشر پنجره و "دانشنامه تصویری نوآموز" ترجمه حسن سالاری، نشر افق
گروه مطالعات اجتماعی - اثر برگزیده: "با هم بودن را یاد بگیریم"(مجموعه ۸ جلدی) نوشته چری جی، مینرز، ترجمه فرزانه کریمی، انتشارات قدیانی و اثر تقدیری: "چرا باید ...؟" (مجموعه ۸ جلدی) نوشته جن گرین، ترجمه گروه مترجمان ۱۳۸۶
گروه هنر - اثر برگزیده: "پیلهها" تالیف عبدالرضا جلالی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۳۸۸. همچنین گروه داوران بخش هنر از محمودرضا بهمنپور، مدیر انتشارات نظر برای مجموعه کتابهایی که در موضوع هنر خصوصا مجموعه "نگاه کن" منتشر کرده است، تقدیر کرد.