آنزیم‌ها، نقش مؤثری در توسعه و پیشرفت شوینده‌های جدید خانگی و صنعتی داشته‌اند. از مهم‌ترین این آنزیم‌ها می‌توان پروتئاز، لیپاز، آمیلاز و سلولاز را نام برد. مقاله‌ای از فصل‌نامه رشد آموزش شیمی به این موضوع اختصاص دارد.
نویسندگان این مقاله مهدیه کوره‌پزان مفتخر دانشجوی دکترای شیمی تجزیه و
لیلا یوسفی کارشناس ارشد شیمی آلی هستند.
در مقدمه این مقاله می‌خوانیم: «آنزیم‌ها گذشته از افزایش قدرت پاک‌کنندگی، فایده‌های زیست‌محیطی نیز دارند. آن‌ها با کاهش مصرف انرژی از راه زمان شست‌وشوی کوتاه‌تر، کاهش دما و میزان مصرف آب به محیط زیست خدمت می‌کنند.
پروتئاز نخستین آنزیم استفاده شده در شوینده‌های لباس بود. امروزه افزون بر پروتئاز، لیپاز و آمیلاز نیز جهت افزایش اثر پاک‌کنندگی شوینده‌ها در آب سرد و فراورده‌های پاک‌کننده صنعتی در PHهای پایین‌تر، مورد استفاده قرار می‌گیرد. سلولاز نیز برای مراقبت‌های ویژه مانند
پایدار نگه‌داشتن رنگ و ظاهر پارچه، در شوینده‌های لباس به‌کار می‌رود.»
نویسندگان، پس از توضیح هر یک از این آنزیم‌ها در بخشی به عوامل مؤثر بر کارآیی آن‌ها پرداخته‌اند: «کارآیی آنزیم‌ها به عواملی مانند PH شوینده، قدرت یونی، دمای شست‌وشو، زمان شست‌وشو، ترکیب شوینده و عملیاتی مکانیکی بستگی دارد. کارآیی و پایداری آنزیم به‌شدت وابسته
به برخی مواد مؤثر سطحی و سامانه‌های لکه‌بری است. برای بررسی عملکرد مناسب آنزیم، باید اجزای شوینده مورد نظر به دقت بررسی شود. اجزای شوینده‌ها باتوجه به موقعیت جغرافیایی محلِ استفاده، ممکن است تغییرات زیادی داشته باشند. برای نمونه تمایل به استفاده از مواد دوسویه،
در گَردهای شوینده قوی، در ایالات متحده شمالی از ژاپن و اروپا بیشتر است. هم‌چنین نسبت مواد مؤثر سطحی آنیونی به غیر یونی از یک منطقه به منطقه دیگر بسیار متفاوت است. در ژاپن، میزان مواد مؤثر سطحی در فرمول‌بندی، نسبت به مناطق دیگر بالاتر است. افزون بر اینها، تنوع
ماشین‌های لباس‌شویی در مناطق مختلف، نسبت آب شست‌وشو به لباس، دما، میزان شوینده مصرفی و سختی آب، عواملی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش شیمی، شماره 103، زمستان 1391
منتشر شده است.