فرسایش خندقی یکی از انواع فرسایش آبی و تشدیدکننده فرسایش خاک است که اثراتی مانند فقیر شدن خاک و متروک شدن مزارع را در پی دارد. فصل‌نامه رشد آموزش جغرافیا یکی از مطالب خود را به این موضوع اختصاص داده است.
نویسندگان این مقاله دکتر سیاوش شایان استادیار گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه تربیت مدرس،
شهرام امیری و غلامرضا زارع فارغ‌التحصیلان کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی از دانشگاه تربیت مدرس هستند.
در قسمتی از این مقاله می‌خوانیم: «سازوکار فرسایش خندقی جدا از سایر اشکال فرسایش آبی است و معمولاً در اراضی کم‌شیب (دشت‌ها)، شدت فرسایش خندقی چندین برابر اراضی شیب‌دار است. باتوجه به تنوع و میزان تأثیر عوامل گوناگون، شکل‌گیری و گسترش فرسایش خندقی از نقطه‌ای
به نقطه دیگر و نوع و میزان تأثیر آن تغییر می‌کند. خندق‌ها که در بیشتر موارد به‌عنوان شاخص‌های عمده تغییرات محیطی در نظر گرفته می‌شوند، به لحاظ رشد سریعی که دارند، از اشکال عادی فرسایش به‌شمار نمی‌آیند. به همین دلیل بررسی شکل خندق‌ها و علل و نحوه تشکیل و توسعه
آن‌ها و هم‌چنین عوامل تسریع‌کننده پسروی سر خندق‌ها در شیب‌های طبیعی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.» بخش دیگر این مقاله به علل ایجاد خندق‌ها اختصاص دارد که عبارت‌اند از:
1. افزایش آب سطحی (زیرسطحی)
2. کاهش مقاومت خاک در نتیجه فرسایش
3. با‌تلاقی شدن و از بین رفتن مواد مادری در خندق
هم‌چنین در این بخش آمده است: «پیدایش خندق حاصل فرایند پیچیده‌ای است. عوامل مؤثر در تشکیل خندق‌ها عبارت‌اند از: شرایط آب و هوایی؛ ناهمواری‌های سطح زمین؛ ساختمان زمین‌شناسی؛ حضور و یا عدم پوشش سبزینه‌ای؛ زمین‌لغزه؛ شیب آبراهه؛ استفاده بیش از حد از زمین‌های کشاورزی؛
چرای بیش از حد مراتع؛ دخالت انسان و...»
متن کامل این مقاله، در فصل‌نامه رشد آموزش جغرافیا، شماره 101، زمستان 1391
منتشر شده است.