اگرچه اطلس‌های گوناگونی از دوران‌های گذشته موجودند ولی نقش اصلی این اطلس‌ها در برنامه‌ریزی جامعه بشری و کشورها در عصر حاضر، اهمیت خود را اثبات کرده است. فصل‌نامه رشد آموزش جغرافیا به تعریف و کارکرد اطلس‌ها از جمله اطلس ملی ایران
پرداخته است.
این مقاله به قلم مهندس بابک شمعی، مدیر کارتوگرافی سازمان نقشه‌برداری کشور نگاشته شده است. وی پس از ارائه تعریف انواع اطلس‌ها و مشخصات و مزایای آن‌ها به اطلس ملی ایران پرداخته است: «در سال 1370 هیئت محترم وزیران در مصوبه‌ای، تهیه اطلس ملی ایران را به سازمان
نقشه‌برداری کشور واگذار کرد. باتوجه به اینکه تا آن زمان چنین کاری در کشور انجام نشده بود، کمیته‌ای از کارشناسان سازمان و سایر ارگان‌های مرجع کشور ایجاد و در جلساتی مطالعات اولیه نحوه تهیه این اطلس انجام شد. نتیجه تصمیم‌گیری‌های این گروه بدین صورت بود که این
طرح در دو فاز اجرا شود. فاز اول این پروژه با هدف تهیه یک جلد اطلس عمومی، شامل نقشه‌های طبیعی و آماری از موضوعات مختلف کشور بود. هدف این فاز ارزیابی آمار موجود و میزان همکاری وزارتخانه‌ها و ارگان‌های دست‌اندرکار بود. از دیگر اهداف این فاز، آشنایی مسئولان کشور
با مزایای اطلس بود. باتوجه به امکانات وقت، مجله مذکور با روش‌های سنتی کارتوگرافی مانند اسکرایب، ماسک و فیلم تهیه و در سال 1372 منتشر شد. این اطلس دارای چهار فصل سیاسی، طبیعی، جمعیتی و اقتصادی در تیراژ محدود به صورت افست چاپ شد... در سال 1373 فاز دوم اطلس ملی
با هدف تهیه جلدهای تخصصی شروع شد. این اطلس‌ها که پیچیدگی بیشتری نسبت به فاز اول داشتند، شامل تلفیقی از نقشه، نمودار، جدول‌ها و گزارش‌ها بودند... باتوجه به استفاده از تمامی ابزارهای نمایشی و متنی در اطلس‌های تخصصی مورد بحث، می‌توان چنین ادعا کرد که این اطلس‌ها
از کامل‌ترین انواع اطلس‌های ملی در سطح جهانی هستند. بزرگ‌ترین مقیاس مورد استفاده در این اطلس‌ها یک شش‌ونیم میلیونیم است که بر مبنای حجم اطلاعات ارائه شده و سایز مناسب اطلس برای کاربری عمومی طراحی شده است.
موضوعات اطلس‌های تخصصی ملی عبارت‌اند از: جمعیت، بهداشت، انرژی، زمین‌شناسی، صنعت، آموزش عمومی، آموزش عالی، کشاورزی، دام‌پروری، بازرگانی، تاریخ، نقشه، ارتباطات، گردشگری، محیط زیست، صنایع دستی، شهر و شهرسازی، حمل‌ونقل، کار و نیروی انسانی.
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش جغرافیا، شماره 100، پاییز 1391 منتشر شده است.