شاید وقتی فاطمه هدایتی، هنرجوی جاجرمی، اولین بار ایده ساخت ظرفهای سرامیکی را در ذهنش میپرورد، کمتر کسی فکر میکرد این ایده ساده بتواند به کسبوکاری موفق تبدیل شود. اما امروز، کارگاه کوچک او برای چندین نفر دیگر شغل ایجاد کرده است. داستان فاطمه یکی از صدها نمونه موفقیت هنرستانیهایی است که در رویداد هنرجوی برتر دیده شدند؛ رویدادی سالانه که ثابت میکند ایدههای کوچک، وقتی با نیازهای واقعی جامعه گره بخورند، میتوانند حتی دنیا را هم تغییر دهند.
سال گذشته، گروهی از هنرجویان معماری تصمیم گرفتند به جای تمرین روی پروژههای نظری، سراغ یک چالش واقعی بروند: طراحی نمونک (ماکت) یک یادمان برای شهیدان گمنام شهرشان. آنها حتماً هفتهها در محل پیشنهادی تحقیق کردند، با مردم محله گفتوگو کردند. ساعتها فکر کردند و نتیجه طرحی شد که نهتنها نظر داوران را جلب کرد، بلکه در نظرسنجی مردمی هم بهعنوان یکی از محبوبترین پروژهها انتخاب شد. این یعنی هنرجوی برترشدن فقط یک رقابت نیست، بلکه فرصتی است برای دیدهشدن ایدههایی که از دل جامعه برمیخیزند.
یا مثلاً پروژه آن هنرجوی شیرازی که دستگاه و قطعه روشنکردن خودرو از راه دور را ساخت. شاید او با دیدن مشکل همسایهاش که همیشه در گرمای تابستان مجبور بود دقایقی را در ماشین گرم منتظر خنکشدن آن بماند، این ایده را پرورش داد. حالا نمونه اولیه ساخته او میتواند به یک محصول تجاری تبدیل شود. این دقیقاً همان چیزی است که رویداد هنرجوی برتر به دنبال آن است: پروژههایی که نه در آزمایشگاههای دور از واقعیت، بلکه در کوچهها و خیابانهای ایران متولد میشوند.
اما راز موفقیت این پروژهها چیست؟ پاسخ ساده است: نگاه کردن به اطراف با چشمانی کنجکاو. هنرجویانی که در این رویداد میدرخشند، کسانی هستند که مشکلات روزمره را میبینند و جسارت حل آنها را دارند. مثل ابوالفضل مدقالچی هنرجوی تهرانی که ایستگاه انرژی خورشیدی گردان طراحی کردند؛ سیستمی که زاویه صفحههای (پنلهای) خورشیدی را با حرکت خورشید تنظیم میکند تا بر بازدهی بیفزاید. ایده او از یک سؤال ساده شروع شد: «چرا در کشورمان از این همه نور خورشید استفاده نمیکنیم؟»
یا مرضیه بختیاری که با ساخت استاپموشنهای حرفهای درباره آیینهای نوروزی، نهتنها هنر خود را به نمایش گذاشت، بلکه توجه هزاران نفر را به فرهنگ غنی ایران جلب کرد. این پروژهها نشان میدهند که خلاقیت، وقتی در خدمت جامعه قرار بگیرد، میتواند هم اثرگذار باشد و هم ماندگار.
از فریده داور تا محمدرضا حسینی: نمونههایی که الهام میبخشند.
فریده داور، هنرجوی رشته فتوگرافیک، نمونه دیگری از این موفقیتهاست. او با احیای هنر نقاشی چشمنواز ایرانی، آثاری خلق کرد که نهتنها در رویداد هنرجوی برتر توجه داوران را جلب کرد، بلکه ثابت کرد اگر آثار اصیل با نیازهای امروز ترکیب بشوند، میتوانند هم فرهنگ را زنده نگه دارند و هم درآمدزا باشند.»
از طرفی، محمدرضا حسینی، هنرجوی الکترونیک، با طراحی یک رادار کوچک برای تشخیص اشیا در فاصلههای کوتاه، نشان داد حتی پروژههای بهظاهر پیچیده هم میتوانند از دل هنرستانها بیرون بیایند. رادار او حتی میتواند در برخی کارگاههای صنعتی برای افزایش ایمنی به کار برود.
نظرسنجی مردمی؛ جایی که مردم قاضی نهایی هستند
یکی از هیجانانگیزترین بخشهای رویداد، نظرسنجی مردمی است. در این مرحله، پروژهها را نه داوران، که مردم ایران ارزیابی میکنند. تجربه ثابت کرده است، پروژههایی که بیشترین رأی را میآورند، همانهایی هستند که مردم حس میکنند به زندگی آنها مرتبطترند. مثلاً پروژه ساخت ظرفهای سرامیکی فاطمه، به دلیل اشتغالزایی برای افراد منطقه، توجه بسیاری را جلب کرد. یا آن نمونک یادمان شهیدان، به دلیل پیوند عاطفی با جامعه، رأی بالایی آورد. این یعنی هنرجوی برتر، تنها مسابقه مهارت نیست، بلکه آزمونی است برای سنجش میزان تأثیرگذاری پروژهها بر زندگی واقعی مردم.
چگونه پروژهای طراحی کنیم که هم داوران را متحیر کند و هم دل مردم را برباید؟
پاسخ در نگاهکردن به پروژههای موفق سالهای گذشته است. همه آنها سه ویژگی مشترک داشتند:
۱. حل یک مشکل واقعی: از کاهش مصرف انرژی تا حفظ میراث فرهنگی.
۲. استفاده از منابع موجود: مثل طراحی دستگاه روشنکردن از راه دور خودرو، با کمترین هزینه ممکن.
۳. ارائه جذاب: مثل استفاده از استاپموشن برای روایت داستان نوروز.
اگر میخواهید پروژهتان در نظرسنجی مردمی بدرخشد، باید از امروز به اطراف خود دقیقتر نگاه کنید. بپرسید: «مردم محله ما به چه چیزی نیاز دارند؟ چه مشکلی است که هنوز کسی برای حل آن اقدامی نکرده است؟» شاید ایده شما همان چیزی باشد که جامعه منتظر آن است.
از همین امروز شروع کنید!
رویداد هنرجوی برتر تنها چند ماه دیگر برگزار میشود، اما راهِ تبدیلشدن به «هنرجوی برتر» از همین حالا آغاز میشود:
- قدم اول: همراهی با مجله رشد هنرجو! در هر شماره، آموزشهای گامبهگام، مصاحبه با برندگان سال گذشته و تحلیل پروژههای موفق را میخوانید.
- قدم دوم: شناسایی یک چالش واقعی در محل زندگی، هنرستان یا شهرتان.
- قدم سوم: ساختن تیمی کوچک از دوستانی که مهارتهای مکمل دارند.
فراموش نکنید: مردم ایران مشتاقاند ایدههای شما را ببینند و از آنها حمایت کنند. پس همین امروز شروع کنید، مشکلات اطرافتان را بشناسید و پروژهای طراحی کنید که نهتنها در رویداد هنرجوی برتر بدرخشد، بلکه بخشی از زندگی مردم این سرزمین شود. آینده در دستان شماست.
رویداد هنرجوی برتر، دریچهای بهسوی آینده
این رویداد تنها یک رقابت نیست، مسیری است برای تبدیل مهارتهای شما به فرصتهای شغلی. پروژههایی مثل رادار محمدرضا یا ظرفهای سرامیکی فاطمه نشان میدهند که هنرجویان میتوانند با ایدههای کاربردی، نهتنها برای خود، بلکه برای دیگران هم اشتغال ایجاد کنند. اگر میخواهید مسیر مهارتآموزی و کارآفرینی شما هموار شود، همین امروز دستبهکار شوید. یک دفترچه بردارید، ایدههایتان را یادداشت کنید و هر هفته با مطالعه مجله رشد هنرجو، دانش خود را بهروز نگه دارید.
به یاد داشته باشید، برندگان واقعی کسانی نیستند که فقط جایزه میبرند، بلکه کسانی هستند که با پروژههایشان تغییری هرچند کوچک در جامعه ایجاد میکنند. منتظر فراخوان نمانید. از همین امروز خودتان را آماده کنید، با مجله رشد هنرجو همراه شوید و اثری خلق کنید که نهتنها داوران، بلکه قلبهای مردم ایران را هم تسخیر کند.