مقدمه
اکسپو سومین رویداد مهم جهانی پس از مسابقات جام جهانی فوتبال و بازی‌های المپیک است که هر پنج سال یک بار در یکی از کشورهای جهان برگزار می‌شود. اکسپو مردم سراسر دنیا را متحد کرده و سرعت‌دهنده (کاتالیزور) اصلی ایجاد شغل و رشد اقتصادی است. اکسپو نمایشگاهی عمومی در مقیاس بزرگ است که حول یک موضوع اصلی متمرکز شده و به کشورها اجازه می‌دهد به مدت شش ماه در فضای فیزیکی یکسان گرد هم آیند و ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. اکسپو یک نمایشگاه بزرگ جهانی و غیرتجاری با هدف ترویج تبادل ایده‌ها و توسعه اقتصاد، فرهنگ، علم و فناوری است تا به کشورها اجازه دهد در کنار نمایش دستاوردهای خود، روابط بین‌المللی خود را نیز بهبود بخشند. از این رو، اکسپوی جهانی با سابقه 150 ساله خود، «المپیک اقتصاد، علم و فناوری» نامیده می‌شود. اکسپو نمایشگاهی از تجربه‌ها و افکار بشری است؛ از سال 1851 که نمایشگاه بزرگ صنایع ملت‌ها در لندن برگزار شد، اکسپو به‌عنوان رویدادی بزرگ برای مبادلات علمی، فناوری، فرهنگی و اقتصادی اهمیت روزافزونی پیدا کرد و به‌عنوان یک بستر مهم برای نمایش تجربه‌های تاریخی، تبادل ایده‌های نوآورانه و توجه به آینده عمل کرد. آخرین اکسپو از ۱ اکتبر ۲۰۲۱ تا ۳۱ مارس ۲۰۲۲ به مدت ۱۸۱ روز با شرکت ۱۹۲ کشور به میزبانی دبی برگزار شد. در ابتدا قرار بود نمایشگاه در اکتبر ۲۰۲۰ برگزار شود، اما به دلیل شیوع بیماری کرونا، یک سال به تعویق افتاد. به همین دلیل عده‌ای به آن اکسپوی 2020 و عده‌ای اکسپوی 2021 می‌گویند.
اکسپوی 2020: «پیوند ذهن‌ها، خلق آینده»
موضوع اکسپوی 2020 دبی «پیوند ذهن‌ها، خلق آینده» بود. این اکسپو بازتاب روح مشارکت و همکاری بود که موفقیت را در پیشرَوی در مسیرهای جدید توسعه و نوآوری هدایت کرد. از طریق این موضوع، اکسپوی 2020 دبی به‌عنوان یک سرعت‌دهنده (کاتالیزور) عمل کرد، ذهن‌ها را از سراسر جهان به هم پیوند داد و افراد را برای مقابله با چالش‌های مشترک برانگیخت. این نمایشگاه با گستره جهانی بی‌سابقه، تحت موضوعات فرعی تحرک، پایداری و فرصت برگزار شد.
تحرک: ما در دنیایی از ارتباطات بی‌حدوحصر زندگی می‌کنیم. باید افق‌هایی را کاوش کرد که باعث پیشرفت انسان می‌شوند، زیرا تحرک همچنان شیوه زندگی، ارتباط با مردم، درک فرهنگ‌ها و تبادل دانش و ایده را متحول می‌‌کند. حوزه تحرک ارتباطاتی ایجاد کرد تا جهان را به جلو سوق دهد و شکاف بین دنیای فیزیکی و دیجیتال را از بین ببرد تا جامعه‌ای هماهنگ و جهانی بسازد که در آن تبادل اطلاعات، ایده‌ها و کالاها سریع‌تر از همیشه رخ دهند.
پایداری: هر روز تعداد بیشتری از ما مسیری پایدار را به‌سوی آینده‌ای در پیش می‌گیریم که در آن همه باید در تعادل با تنها خانه خود، سیاره زمین، زندگی کنیم. همان‌طور که ما به نیروها می‌پیوندیم، اقدامات کوچک به جنبش‌های جهانی مثبت تبدیل می‌شوند که به جوامع کمک می‌کنند از جهان اطراف خود محافظت کنند. با کاوش در منطقه پایداری، برخی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های جهان و آنچه را کشورها برای حمایت از پایداری انجام می‌دادند، دیدید و تجربه کردید که بشر چگونه می‌تواند در آینده از زندگی هماهنگ با طبیعت لذت ببرد.
فرصت: در هر کاری که انجام می‌دهید، یک اثر موج‌دار وجود دارد؛ حتی یک نفر می‌تواند کلید بازکردن میلیاردها فرصت باشد که می‌توانند به افراد و جوامع کمک کند تا آینده بهتری را خلق کنند. زمان آن فرا رسیده است که پتانسیل‌های درون خود را آزاد کنید و عامل تغییر باشید. در حوزه فرصت، شاهد این بودید که چگونه زندگی و فعالیت‌های ما به هم مرتبط هستند. با افرادی در سراسر جهان ملاقات می‌کردید که رؤیاها و آرزوها را به واقعیت‌های فردا تبدیل و با آزادکردن ظ‌های درون خود، قدرت لازم را براي شکل‌دادن به آینده پیدا می‌کردند. اکسپوی 2020 با ایجاد فرصت‌های یادگیری منحصربه‌فرد، به آینده آموزش‌وپرورش و آموزش عالی کمک شایانی کرد.
ساخت آینده آموزش‌وپرورش
اکسپـوی 2020 آینـده آمـوزش‌وپـرورش را بـا ایجـاد فرصت‌های یادگیری و تجربه‌های فرهنگی منحصربه‌فرد شکل داد. زمینه یادگیری فراتر از کلاس درس را فراهم کرد و با غرفه‌های جذاب، نمایش‌های تعاملی فراموش‌نشدنی و بحث‌های جالب، تجربیات بی‌شماری را به دانش‌آموزان ارائه کرد که الهام‌بخش خلاقیت، ایجاد ارتباط و ترویج یادگیری هوشمند بودند. برنامه مدرسه اکسپو، برنامه‌هایی برای برانگیختن حس کنجکاوی و الهام‌بخشیدن به کودکان در تمام سنین بودند؛ مجموعه‌ای از ابتکارات که الهام‌بخش معلمـان و دانش‌آمـوزان بـرای کشف اکسپـوی 2020 در کلاس‌های درس، مدرسه و فراتر از آن بود. اکسپوی 2020 یک رویداد بود که مردم را از سراسر جهان گرد هم آورد تا با هم همکاری کنند، به چالش بپردازند و از فرصت‌ها برای ساخت جهانی بهتر استفاده کنند. هدف این برنامه‌ها الهام‌بخشیدن به کودکان در هر سنی برای استفاده از این یادگیری باورنکردنی بود. این فرصت، از داستان‌های بین‌المللی کودکان گرفته تا تلاش‌های مجازی، مسابقات اپرا و نوآوری را دربر می‌گرفت. برنامه مدرسه اکسپوی 2020 منابع یادگیری زیادی را در اختیار معلمان و دانش‌آموزان قرار داد که در ادامه به آن اشاره می‌شود.
بازدید مدرسه‌ها از اکسپو: دانش‌آموزان با بلیت‌های رایگان به مناطق فرصت، تحرک و پایداری اکسپو و همچنین غرفه‌های جشن امارات سفر کردند. هر سفر یک تجربه یادگیری همه‌جانبه بود که با برنامه‌های درسی متنوع مدرسه‌های امارات هماهنگ شده بود.
مجلس جهانی نسل آینده: به‌عنوان بخشی از برنامه، مجلس جهانی نسل آینده گفت‌وگوهایی را با و در میان جوانان کشور، در مورد موضوعات مهم آینده، تقویت کرد.
رقـابت مـدرسـه اکسپـو: مجمـوعـه‌ای از مسـابقـات بین‌مدرسه‌ای سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز در امارات بود. با کشف تاریخچه اکسپو و موضوعات فرعی اکسپوی 2020 دبی، فرصت یادگیری و سرگرمی زیادی برای دانش‌آموزان فراهم شد.
سفرها و بازی‌های تعاملی: طلسم‌های اکسپوی 2020 راهنمای دانش‌آموزان از طریق این سفرهای تعاملی به داخل مناطق تحرک، فرصت و پایداری بودند! مهم نیست کـدام را انتخـاب مـی‌کردند، آن‌ها شگفتی طبیعت، تأثیر انسان‌ها و امید به آینده را می‌دیدند.
اجرای ستارگان جوان: فرصتی برای دانش‌آموزان فراهم می‌کرد تا استعدادهای خود را در میدانی تماشایی به جهانیان نشـان دهنـد. دانش‌آمـوزان مدرسـه نمایش‌هایی را برای جشن‌گرفتن چشم‌انداز اکسپوی 2020 دبی ارائه دادند.
نمایشگاه نوآوران جوان: این نمایشگاه سه‌بعدی دعوتی از دانش‌آموزان بود تا همدردی و خلاقیت خود را با توسعه یک نوآوری با استفاده از مضمون‌های سیاره، سلامت هوشمند، تحرک آینده و کار و بازی نشان دهند.
داستان‌های کودکانه جهانی: این گلچین منحصربه‌فرد که بیش از ۷۰ داستان سنتی از کشورهای شرکت‌کننده را گرد هم می‌آورد، به خوانندگان جوان امکان می‌داد در منظره‌ای جذاب از فرهنگ‌ها غرق شوند.
منابع یادگیری: دانش‌آموزان نسبت به دنیایی که در آن خلاقیت، نوآوری و همکاری رشد می‌کرد، یک دیدگاه کلی به دست آوردند و با مطالب انتخاب‌شده در زمینه موضوعات اکسپوی 2020 که حوزه‌های تحرک، فرصت و پایداری را در برمی‌گرفت، هیجان‌زده شدند.
رقابت قهرمانان اکسپو: از دانش‌آموزان دعوت شد در رقابت‌های اکسپو شرکت کنند و مجموعه‌ای از گنج‌یابی هیجان‌انگیز را تجربه کنند که در آن می‌توانستند جواهرات پنهان را در طول سفرهای مجازی برنامه‌ریزی‌شده برای مدرسه‌ها در طول هفته‌های برگزاری روی داد، کشف کنند.
قصیده برای جوانان: جوانان اکسپوی 2020 دبی را از دید خـود و اینکه آن‌هـا چگـونه به بازیگران کلیدی، ذینفعان و شکل‌دهندگان این رویداد جهانی تبدیل شدند، تجربه کردند.
درس‌هایی برای آینده آموزش عالی
با برنامه دانشگاه اکسپو افق‌ها گسترده‌تر و حس کنجکاوی از طریق یادگیری و تجربه فرهنگی برانگیخته شد. این برنامه دنیا را به کلاس درسی تبدیل کرد که در آن دانشجویان بهترین زمینه یادگیری را تجربه کردند. دانشجویان در اکسپوی 2020، از نمایش دستاوردهای 192 کشور در یک مکان شگفت‌انگیز، تجربه آموزشی منحصربه‌فردی را به دست آوردند. دانشجویان از طریق برنامه‌های آموزشی با کارشناسان، مسیرهای شغلی متعدد را کاوش و کشف کردند که چگونه می‌توانند به‌طور مشترک راه‌حل‌هایی را برای آینده‌ای روشن‌تر بسازند. برنامه‌های آموزشی مدیریت‌شده، مطالعات موردی قابل‌توجهی از زندگی واقعی را در زمینه آخرین ایده‌های بین‌رشته‌ای ارائه می‌دادند و برنامه‌های درسی موجود را کامل و غنی می‌کردند. علاوه بر این، شبکه‌سازی و اشتراک‌گذاری ابتکارات که اکسپوی 2020 با انگیزه ترویج نوآوری انجام داد، می‌توانست موجب نتایج مثبتی در آموزش عالی شود. در اکسپوی 2020 اکثر کشورهای توسعه‌یافته به آنچه در گذشته انجام داده‌اند می‌بالیدند و بیشتر کشورهای در حال توسعه از برنامه‌ها و چشم‌اندازهای خود صحبت می‌کردند. اکسپوی 2020 حول سه موضوع اصلی تحرک، فرصت و پایداری بود. از نظر تحرک، تعداد قابل‌توجهی از غرفه‌ها خودروهای برقی داشتند. چند ربات بامزه در اطراف زمین پرسه می‌زدند که بیشتر آن‌ها پیچیده‌تر از ربات‌هایی بودند که امروزه برخی از سرویس‌های غذایی برای ارائه وعده‌های غذایی به کار می‌برند و قطعاً پیچیده‌تر از ربات‌هایی که در تدریس علوم بهداشتی استفاده می‌شوند. تقریباً هیچ‌چیز جدیدی در مورد افزایش قابل‌توجه حمل‌ونقل عمومی وجود نداشت. اکتشاف فضا نیز در بسیاری از غرفه‌ها مورد بحث قرار گرفت. کشورهای کوچک در آرزوی رسیدن به ماه و حتی مریخ بودند.
شباهت‌های موجود در آنچه کشورها به نمایش گذاشتند، جالب بود. از نظر فرصت، کشورها در مورد افزایش ابتکارات تنوع صحبت می‌کردند. این نکته بسیار مثبت و امیدوارکننده بود که در چند سال آینده می‌تواند تغییرات قابل‌توجهی ایجاد کند. بسیاری از کشورهای جهان سوم در مورد برنامه‌های جسورانه خود برای توسعه کشور خود و افزایش استاندارد زندگی صحبت کردند.
این مسئله که به نیاز آموزش و فرصت‌های آموزشی اهمیت چندانی داده نشده بود، ناامیدکننده بود. احتمالاً پایداری دلگرم‌کننده‌ترین موضوع بود. پایداری به‌عنوان موضوعی که اکثر کشورها باید مورد توجه قرار دهند، پذیرفته شده بود. به‌نظر می‌رسد، این موضوع به رسمیت شناخته شده است که برای نجات سیاره خود باید ردپای کربن را کاهش دهیم. کشورها در مورد انرژی خورشیدی و نیروی باد صحبت کردند، اما چشم‌گیرترین نوآوری‌ها را کشورهای کوچک به نمایش گذاشته بودند که با پیشرفت‌هایی در حفظ آب و کمک به بهبود کشاورزی و غالباً با فناوری بسیار پایین و کم‌هزینه همراه بود. نوآوری‌های بسیار جالب دیگری نیز ارائه شدند که باید به ما کمک کنند در ابتکارات آب و هوایی خود به جلو حرکت کنیم؛ حوزه‌ای که دانشگاه‌های ما به‌آرامی از نظر کاهش ردپای کربن خود در حال اتخاذ آن هستند. در حوزه آموزش عالی، از همکاری و مشارکت صحبت بود؛ حرکت به‌سوی خدمات و برنامه‌های مشترک در زمینه‌های گوناگون، ارزشی است که هنگام حرکت به‌سوی آینده باید بر آن تأکید شود. اکسپوی 2020 گروه‌هایی از مردم را از سراسر جهان گرد هم آورد تا در مورد موضوعات گوناگون گفت‌گو کنند، این فعالیت‌ها می‌توانند به اشتراک‌گذاری و هماهنگی بیشتر و نوآوری منجر شوند.
منابع
1. https://www.forbes.com/sites/lucielapovsky/2022/03/13/are-there-lessons-for-the-future-of-higher-education-from-expo2020-in-dubai/?sh=7d80bd632f2a
2. https://gulfnews.com/uae/education/how-expo-2020-dubai-created-opportunities-for-learning-beyond-the-classroom-1.1648797912639
3. https://www.researchgate.net/publication/251867953_The_World_Expo's_history_and_principle_evolve
4. https://www.expo2020dubai.com/en/experiences/education-programmes/higher-education
5. https://virtualexpodubai.com/about-history/detail/expo-school-programme
6. https://www.expo2020dubai.com/en/understanding-expo
7. https://www.expo2025canada.ca/about