روی دیوارهای کوچه‌ها و خیابان‌های اغلب شهرها، عکس‌ها، نقاشی‌ها و نوشته‌ها خودنمایی می‌کنند. کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که بگوید من با چنین دیوارنگاره‌هایی آشنایی ندارم. اما شاید از خودتان بپرسید این حرف‌ها چه ربطی به دنیای ریاضی دارد. ریاضی را باید در کتاب‌ها، جزوه‌ها، وبگاه‌ها و تخته‌سیاه کلاس‌های درس پیدا کرد.
ما هم همین فکر را می‌کردیم، تا اینکه چشممان به چند دیوار در روستای «خشت‌سر» شهرستان محمودآباد استان مازندران روشن شد. یک استاد و معلم خوش‌ذوق رشته ریاضی به همراه چند دانش‌آموز تصمیم می‌گیرند روی تعدادی از دیوارها با هماهنگی مسئولان محلی، بخشی از فرمول‌ها، نکته‌ها و شکل‌های هندسی مرتبط با درس ریاضی را تصویرسازی کنند. دکتر حامد نیک‌پی، دبیر ریاضی، همراه با یکی از شاگردانش، یعنی امیرحسین کردلو، دانش‌آموز پایه هفتم، این کار را با جدیت دنبال می‌کنند تا هر کسی از کنار این دیوارها گذر کرد، برای لحظاتی متوقف شود و با دنیای ریاضی، خاطره‌بازی کند. با ما به این روستا بیایید تا امیرحسین کردلو درباره این کار برایمان بیشتر بگوید.
منظور از دیوارنگاره ریاضی چیست و روی این دیوار چه چیزهایی دقیقاً نوشته شده است؟
«دیوارنگاری» یا «گرافیتی» به هنری گفته می‌شود که نقش‌ها، شکل‌ها، حرف‌ها، نشانه‌ها، نمادها، الگوها و کلمه‌ها را روی دیوارها یا هر مکان عمومی که بتوان از آن به‌عنوان مکانی برای نوشتن، نقاشی، کنده‌کاری و خط‌کشی‌کردن استفاده کرد، به اجرا درمی‌آورد. این دیوارنگاره که من درباره آن صحبت می‌کنم و روی آن تعدادی از فرمول‌های ریاضی نوشته شده‌اند، به روستای ما چهره جالب و زیبایی داده است.
تا به حال چند تا از این دیوارنگاره‌ها روی دیوارهای روستا و منطقه شما اجرا شده‌اند؟
من دیوارنگاره‌های بسیاری در شهر و روستایمان دیده‌ام، اما تا به حال ندیده بودم که کسی از دیوارهای شهر به‌عنوان تخته کلاس استفاده کند و روی آن فرمول ریاضی یا جواب‌های سؤال‌های مباحث ریاضی را بنویسد.
ایده و فکر این دیوارنگاره متعلق به چه کسی است؟
ایده این کار متعلق به آقای دکتر حامد نیک‌پی است. ایشان وقتی دید دیوارهای روستایمان خالی‌اند و هیچ طرحی ندارند، روی این دیوارها تعدادی فرمول ریاضی از کتاب‌ها و مباحث آموزشی نوشت.
شما به‌عنوان دانش‌آموز چطور به این کار دعوت شدید و چه مسئولیتی در این کار داشتید؟
من رفته بودم با دوستانم بازی کنم. در حال برگشتن به خانه بودم که به‌طور اتفاقی دیدم آقای حامد نیک‌پی در حال نوشتن فرمول و عدد روی دیوار است. این کار برای من جالب بود. مدتی نشستم و به این کار دقت کردم و دیدم بسیار کار جالبی است. به ایشان گفتم اگر کاری از دست من برمی‌آید، حاضرم کمک کنم و خلاصه با ایشان همراه شدم.
روی هر دیوارنگاره ریاضی چه اطلاعات، نکته‌ها و فرمول‌هایی از ریاضی نوشته شده است؟
این دیوارنوشته‌ها مربوط به قضیه‌های علم ریاضی در دوره دانشگاهی است. استاد نیک‌پی سعی کرد با نوشتن این قضیه‌های پیچیده و زیبای ریاضی، توجه دانش‌آموزان و حتی افراد عادی جامعه را به پیشرفت علم ریاضی جلب کند. ایشان هر نکته‌ای را که می‌نوشت برای من و هر دانش‌آموز علاقه‌مندی توضیح می‌داد.
آیا از نظرات شما هم به‌عنوان دانش‌آموز در اجرای این کار استفاده شد؟ در چه زمینه‌هایی شما نظر دادید؟
مطالب نوشته‌شده روی دیوارها در سطح بالای علمی هستند. اتفاقاً این نکته برای من هم جالب بود که چرا این نکته‌های سطح بالا انتخاب شده‌اند. وقتی همین سؤال را با استاد در میان گذاشتم، به من گفت: «اگر مفاهیم ابتدایی و راهنمایی روی دیوارها می‌نوشتم، نظر عموم مردم را به خود جلب نمی‌کرد. در حالی که الان رهگذران به خاطر پیچیدگی و زیبایی نوشتن این مفاهیم ریاضی کمی تأمل و دقت می‌کنند و از پیچیدگی‌ها و پیشرفت‌های آن لذت می‌برند.»
حتی ایشان برای ترویج علم از دانش‌آموزان خواستند که در کنار این دیوارها از خودشان عکس بگیرند و هر مطلبی ریاضی را که دوست دارند، زیر عکس خود بنویسند و در رخ‌نماهای (پروفایل‌های) خودشان در شبکه‌های اجتماعی قرار دهند. با این کار هم ترویج علم صورت می‌گیرد و هم نشان می‌دهند ساکنان این شهر و منطقه به دانش ریاضی و گسترش آن از طریق این طرح علاقه‌مند هستند. البته ایشان نیم نمره به نمره دانش‌آموزانی اضافه می‌کنند که این کار را برای گسترش ریاضی در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ می‌کنند.
چطور شد که شما به‌عنوان دانش‌آموز در این کار مشارکت کردید؟
آقای نیک‌پی یکی از همسایه‌های چندساله ماست و با پدر من آشنایی کاملی داشت. از همین راه مرا هم می‌شناخت و هر بار که برای خرید نان به مغازه ما می‌آمد، با من هم گفت‌وگو می‌کرد. ایشان وقتی علاقه‌ام را به ریاضی و فرمول‌های ریاضی دید، مرا برای این کار انتخاب کرد.
انجام این پروژه چه‌مدت طول کشید؟
حدود دو سه هفته طول کشید تا چند تا از دیوارهای خالی شهر ما پر از فرمول ریاضی شد.
آیا هنوز هم ادامه دارد؟ یعنی روی بخش‌های دیگری از دیوار شهر هم اجرا می‌شود؟
آقای نیک‌پی قصد دارد ان‌شاءالله دیوار مدرسه ما را هم طراحی کند و فرمول‌های ریاضی بنویسد.
این دیوارنگاره چه تأثیری روی دانش‌آموزانی که شما می‌شناسید داشته‌اند؟ چه در مدرسه خودتان چه در محله؟
این دیوارنگاره روی دوستان من تأثیر بسیار زیادی گذاشت. اگر همین حالا هم برویـد و رخ‌نماهای شبکه‌های اجتماعی‌شان را ببینید، هنوز عکس دیوارنگاره هست و این نشان می‌دهد که تأثیر زیادی داشته است.
به نظر خودتان به‌عنوان دانش‌آموز، انجام دیوارنگاره‌های درسی روی دیوارهای شهر چقدر می‌تواند در جذب بچه‌ها و ایجاد علاقه در آن‌ها برای مطالعه درسی اثرگذار باشد؟
به نظر من این کار می‌تواند حداقل 60 درصد به مطالعه بچه‌های شهر ما کمک کند و نظر من این است که به جای نصب کارت و کاغذهای تبلیغات روی دیوار، فرمول‌های ریاضی نوشته شود.
نظر معلمان مدرسه شما درباره این کار چیست؟
معلم‌های ما هم از این کار راضی هستند و می‌خواهند از آقای حامد نیک‌پی درخواست کنند روی دیوار مدرسه ما هم فرمول ریاضی بنویسد.
از شما برای این گفت‌وگو سپاسگزاریم.