روش‌های مشاوره1 از نظر میزان فعالیت مراجع و مشاور و نیز چگونگی رابطه بین آن‌ها به سه نوع مستقیم (رهنمودی)، غیرمستقیم (بی‌رهنمود) و التقاط‌‌نگر و یکپارچه‌نگر تقسیم می‌شود. در این قسمت روش مستقیم (رهنمودی) را معرفی می‌کنیم.
در روش مستقیم (رهنمودی) که از نظریه‌های رفتارنگری و تا حدودی عقلانی‌عاطفی استفاده میکند، با استفاده از فنون به حل مشکل مراجع کمک می‌شود. در پرسش‌نامه، تشخیص و ارائه راه‌حل، عمل به راه‌حل و برعهده‌گرفتن مسئولیت مشاوره و اداره جلسه توسط مشاور تأکید می‌شود. پیشروی روش مستقیم ویلیامسون (1953) است. این روش را گاهی متمرکز بر مشاور اطلاق می‌کنند، زیرا مشاور گرداننده جلسه است. وی خود را دارای صلاحیت علمی کافی می‌داند و سعی میکند اطلاعات را جمع‌آوری، تجزیه‌وتحلیل کند و برای مشکل راه‌حل ارائه دهد. در روش رهنمودی، مشاور مثل پزشک عمل میکند. یعنی در پی تشخیص و کشف علت بیماری و درمان آن است.
مراحل مشاوره مستقیم
به نظر ویلیامسون مشاوره رهنمودی شش مرحله دارد:
1. تجزیه‌وتحلیل: در این مرحله اطلاعاتی را که مشاور برای شناخت لازم دارد با استفاده از منابع گوناگون جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل میکند.
2. ترکیب: اطلاعات به‌دست‌آمده به نحوی خلاصه و سازمان‌دهی شده‌اند تا توانایی‌ها، محدودیت‌ها و میزان سازگاری و ناسازگاری مراجع معین شود.
3. تشخیص: بعد از تجزیه‌وتحلیل و ترکیب اطلاعات به‌دست‌آمده، نتیجه‌گیری انجام و ماهیت و علت مشکل مشخص می‌شود.
4. پیش‌بینی: در این مرحله رشد مشکلات فعلی مراجع در آینده پیش‌بینی می‌شود.
5. مشاوره: مرحله‌ای که مشاور با مراجع وقت می‌گذراند تا سازش و سازگاری را در وی ایجاد کند.
6. پیشگیری: به مراجع کمک می‌شود خودش بتواند مسائل جدید یا مسائلی شبیه به همین مسئله را حل کند.
اقدامات ضروری در مشاوره مستقیم
1. ایجاد رابطه حسنه: رابطه حسنه یک‌طرفه از طرف مشاور ایجاد می‌شود.
2. شناسایی مشکل: مشاور سؤال میکند.
3. تعیین اطلاعات ضروری: مشخص‌کردن اینکه کدام اطلاعات ضروری و مورد نیازند.
4. جمع‌آوری اطلاعات
5. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات
6. تشخیص مشکل مراجع
7. طرح راه‌حل‌های ممکن: برای حل مشکل راه‌حل‌های احتمالی طرح می‌شوند.
8. حل مشکل مراجع: مشاور به حل مشکل مراجع کمک میکند.
پی‌نوشت
1. counseling
منبع
1. بهمن بهمنی؛ مجتبی تمدنی. فنون مشاوره و روان‌درمانی. نشر دانژه، 1399