یادگیری مشارکتی مستلزم همکاری گروه فراگیرندگان با یکدیگر است. این روش از چند نظر برای یادگیرنده مفید است:
- نیرو و حمایت مثبتی برای یادگرفتن مهارت‌ها و مطالب درسی میان افراد ایجاد می‌کند،
- مهارت‌های لازم را برای کار در گروه‌های کوچک و همچنین مهارت‌های میان‌فردی پرورش می‌دهد،
- مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی فردی را تشویق و بستر لازم را برای یادگیری و تمرین مهارت‌های اجتماعی فراهم می‌کند.
مشارکت دانش‌آموزان قوی‌تر از نظر درسی و کمک آن‌ها به دانش‌آموزان ضعیف‌تر. با توجه به وجود رابطه‌های دوستانه، بچه‌ها با کمک هم می‌توانند یاددهی و یادگیری را به‌نحو احسن پیش ببرند. اولین قدم برای خلق فضای وابستگی متقابل مثبت، تعیین اهداف مشترکی است که دستیابی به آن‌ها تنها در صورت مشارکت همه اعضا ممکن می‌شود. هدف باید طوری طراحی شود که تمام اعضای گروه در قبال یادگیری مطالب و یادگیری دیگر اعضا احساس مسئولیت کنند.
شرح عملیاتی: در این طرح، دانش‌آموزان قوی و ممتاز هر کلاس به‌عنوان معلم و راهنمای دانش‌آموزان ضعیف درسی و افرادی که در کارنامه میان‌ترم درون مدرسه‌ای نمره زیر ۱۰ داشته‌اند، به‌عنوان گروه هدف و نظر گرفته می‌شوند. در این طرح، با توجه به تعداد دانش‌آموزان ممتاز و ضعیف در هر کلاس، برای هر دانش‌آموز قوی یک یا دو دانش‌آموز ضعیف در نظر گرفته می‌شود. وظیفه دانش‌آموز قوی راهنمایی و پیگیری و کمک به دانش‌آموز ضعیف برای بهبود معدل و همچنین کاهش یا به صفر رساندن تعداد درس‌های تجدیدی است. از طرف دیگر، برای ایجاد انگیزه همکاری دانش‌آموزان ممتاز در این طرح تشویق‌هایی در نظر گرفته می‌شود.
در نیم‌سال دوم، به ازای هر نمره پیشرفت دانش‌آموز ضعیف، معادل ٥۰ هزار امتیاز معادل ٥۰ هزار تومان، برای دانش‌آموز راهنما در نظر گرفته می‌شود. همچنین، اگر یک تجدیدی را هم پوشش دهد، ٥۰ هزار امتیاز دیگر هم به او تعلق می‌گیرد. هم‌زمان دانش‌آموز ضعیف نیز در صورت پیشرفت در یک درس یا قبولی در درس تجدیدی، ٥۰ هزار امتیاز دریافت خواهد کرد.
دستاوردهای طرح: برخی از دانش‌آموزان دارای معدل‌های ۱۸ و ۱۹، به‌دلیل اینکه نمی‌توانند جزو شاگردان اول تا سوم قرار بگیرند، بی‌انگیزه می‌شوند. آن‌ها می‌توانند با پوشش‌دادن دانش‌آموز ضعیف و به پیشرفت رساندن او، معادل امتیاز شاگرد ممتاز را کسب کنند. در این رابطه متقابل، هر دو طرف با تلاش و پیگیری خود می‌توانند پیشرفت کنند.
مهم‌ترین ویژگی اثر: با توجه به محور استقرار نظام یاددهی‌ـ‌یادگیری و بهره‌گیری از روش‌های فعال و خلاق در فرایند یاددهی‌ـ‌یادگیری با رویکرد فرهنگی‌ـ‌تربیتی، این طرح در مدل تعالی مدیریت مدرسه انجام گرفت. مدرسه‌های متعالی تلاش می‌کنند با به‌کارگیری روش‌های تدریس فعال، مؤثر و منعطف و نیز بهره‌گیری از فناوری‌های نوین آموزشی و راهبردهای خلاقانه، دانش‌آموزان را در فراگیری روش‌های مسئله‌یابی و حل مسئله، درک و فهم مفاهیم درسی و شناسایی ارتباط معنایی آن مفاهیم با عرصه‌ها و عناصر ساحت‌های تربیت (مندرج در برنامه درسی ملی) و همچنین کاربرد آموخته‌ها در زندگی یاری کنند.