جالب این‌که بسیاری از این معدن‌های باارزش در استان زیبای سیستان و بلوچستان قرار دارد، امّا باید یادمان باشد استخراج و بهره‌برداری از این ثروت خدا داد، باید درست باشد. چون استخراج سنگ‌های قیمتی از معادن ممکن است به محیط‌زیست،حیوانات یا درختان آسیب بزند. پس باید در استفاده از نعمت‌های زمین مراقب فرزندانِ دیگرِ مادرمان، زمین هم باشیم.
طلای درخشان ایران
بیش‌ترین استخراج سنگ‌های قیمتی در ایران از معادن طلاست. این سنگ در استان‌های آذربایجان‌شرقی و غربی، کردستان، کرمان، خراسان رضوی و جنوبی، اصفهان، یزد، مرکزی، قم و همدان، ارغش نیشابور، سقز، طرقبه مشهد و سیستان و بلوچستان یافت می‌شود. در ایران حدود 15 معدن طلا وجود دارد.
زمرد، سبزی جنگل در دل خاک
قرمز، نارنجی، قهوه‌ای و سبز رنگ‌های زمرّد است، امّا باارزش‌ترین نوع زمرّد، رنگ سبز تیره دارد. معروف‌ترین معدن زمّرد ایران در باغ برج کرمان است و در شهرهای کردستان، تکاب، شاهین‌دژ و زاهدان یافت می‌شود. به این سنگ، سنگ شادی هم می‌گویند.
عقیقِ دلربا
دانه‌های ریز و رنگ روشن از ویژگی‌های آن است. عقیق، شیشه‌ای و مات است و در میان جواهرها در درجه‌ی دوم شهرت قرار دارد. بهترین آن سرخ، زرد و سفید رنگ است، امّا نوعی از آن که بسیار برّاق است، دلربا نامیده می‌شود. نیمه شمالی و مرکز ایران سرشار از سنگ عقیق است که مهم‌ترین آن‌ها در خراسان رضوی و جنوبی، قم، اصفهان و آذربایجان شرقی قرار گرفته است.
فیروزه، آبی دریا در دل خاک
سنگی پرکاربرد که به دو شکل فیروزه عجمی و فیروزه شجری و در رنگ‌های آبی و زرد کم‌رنگ یافت می‌شود. هر چه‌قدر فیروزه صاف‌تر و بزرگ‌تر باشد، ارزش آن بیش‌تر است... مهم‌ترین معدن فیروزه ایران در نیشابور قرارگرفته است.
یاقوت سرخ
دومین سنگ سخت قیمتی است که نوع سرخ آن معروف به خون کبوتر، مشهورترین آن است... مهم‌ترین معدن یاقوت ایران در استان همدان قرار دارد.
زیر کُن، نگینی درخشان
با احتیاط به زیرکن نگاه کنید، چون درخشش آن شما را خیره می‌کند. این سنگ قدرت عجیبی در شکست و پراکندگى نور دارد. در این سنگ اورانیوم وجود دارد و در بندرعباس و سیستان‌وبلوچستان یافت می‌شود.
مالاکیت، دایره‌های زیبا
برجسته‌ترین ویژگی فیزیکی مالاکیت، رنگ سبز و طرح‌های متنوع آن است که از سبز روشن تا سبز بسیار تیره که تقریباً شبیه سیاه است، دیده می‌شود. معدن مالاکیت اطراف زاهدان است و طرح‌های حلزونی شکل و مارپیچ این سنگ بسیار زیباست.
مروارید، گنج دریا
مرواریدهای خلیج‌فارس از باارزش‌ترین مرواریدهای دنیاست.
وقتی داخل صدف برخى از نرم‌تنان دوکفه‌ای در اعماق آب‌ها جسمی خارجی مثل دانه‌ی شن وارد می‌شود، صدف ماده‌ای سفید رنگ و درخشان به دور آن می‌تند که به مرور زمان تبدیل به مرواریدی زیبا می‌شود.
یشم، جواهر و دارو
سنگی سبز رنگ با رگه‌های صورتی زرد و بنفش که آن را از سنگ‌های سبز دیگر متمایز می‌کند.
شهرت سنگ یشم در ایران به دلیل خواص درمانی آن است. معادن سنگ یشم را می‌توانید در مناطق مرکزی ایران پیدا کنید.