«اسکیت» ورزشی است که در آن شخص تلاش می‌کند با استفاده از کفش‌های چرخ‌دار یا تخته‌های مخصوص چرخ‌دار، تا حد ممکن سرعت بگیرد، از دیگر رقیبانش جلو بیفتد یا اینکه از روی مانع‌ها عبور کند و حرکت‌های نمایشی زیبا انجام دهد.
این رشته را در قرن هیجدهم و ورزشکارانی ابداع کردند که به «پاتیناژ» (حرکت‌های نمایشی روی یخ) می‌پرداختند. آن‌ها درصدد بودند که با ساختن نوعی کفش مخصوص، تمرین‌های خود را در فصل‌های گرم سال و زمانی هم که از برف و یخ روی زمین اثری نیست، ادامه دهند. امروزه مسابقه‌های اسکیت به دو شکل برگزار می‌شوند:
- مسابقه‌های سرعت که ورزشکاران در پیست مخصوص یا جاده با رقیبان خود مسابقه می‌دهند؛
- رقابت‌های اَگرِسیو که حرکت‌های زیبای ورزشکار هنگام پرش از مانع‌ها سبب می‌شود داوران به او امتیاز بدهند.
اسکیت در ایران
اولین بار در سال 1373 بود که انجمنی به نام «انجمن اسکیت» زیر نظر فدراسیون ورزش‌های همگانی شکل گرفت. یک دهه بعد فدراسیون اسکیت ایران کار خود را آغاز کرد.
در حال حاضر، مسابقه‌های گوناگونی در رشته‌های اسکیت سرعت، اسکیت نمایشی، اسکیت هاکی، اسکیت‌بورد، اگرسیو و آزاد در کشور برگزار می‌شوند و ورزشکاران کشورمان در رشته‌های یادشده به مقام‌هایی چون قهرمانی ماراتن آسیا، نایب قهرمانی و عنوان سوم اسکیت هاکی آسیا، نایب قهرمانی اسکیت آزاد آسیا، مقام چهارم اگرسیو آسیا و مقام دوم اسکیت نمایشی این قاره دست یافته‌اند. ایران با نام «عضو 93» در فدراسیون جهانی اسکیت شناخته می‌شود و این یعنی از 200 عضو این فدراسیون، ایران نودوسومین کشوری است که عضو فدراسیون بین‌المللی اسکیت شده است.
ابزارها و وسایل بازی اسکیت
اسکیت‌باز باید کفش مخصوص و پیراهن و شلوار راحت بپوشد. انتخاب لباس و شلوار به دلخواه ورزشکار است. مثلاً او می‌تواند از شلوار یا شلوارک استفاده کند. در مسابقه‌های اسکیت سرعت، لباس ورزشکار باید طوری باشد که به بدن او بچسبد و اصطکاک هوا را کاهش دهد. اما در حرکت‌های نمایشی، بازیکن می‌تواند از پیراهن و شلوارک گشاد و راحت استفاده کند. برای جلوگیری از مصدومیت، هر بازیکن باید کلاه ایمنی و زانوبند نیز داشته باشد و در مسابقه از آن‌ها استفاده کند.
کفش اسکیت
کفش اسکیت از سه قسمت تشکیل شده است:
بوت (boot): جایی که پا درون آن قرار می‌گیرد.
تیغه (track یا frame): قسمت تیغه‌ای شکل که بوت را به چرخ‌ها متصل می‌کند.
چرخ‌ها (rullers): موجب حرکت اسکیت می‌شوند.
انواع اسکیت
به کفش اسکیتی که در آن تیغه و چرخ‌ها به صورت خطی زیر کفش قرار گیرند، «این‌لاین» (in-line) گفته می‌شود. اما اگر چرخ‌ها به شکلی قرار گیرند که از اتصال آن‌ها به هم یک مستطیل تشکیل شود، آن را «کواد» (quad) می‌نامند.
انواع مسابقه‌های اسکیت سرعت
1000 متر، 1000 متر امتیازی،1500 متر، 3000 متر امدادی (تیمی)، 200 متر جاده، 500 متر جاده، 10000 متر، 5000 متر امدادی، ماراتن (42 کیلومتر و 195 متر).
اسکیت اَگرِسیو
نوعی مسابقه اسکیت نمایشی است که در آن اسکیت‌باز در محیطی مشخص و پر از دست‌اندازهای مصنوعی و دست‌ساز حرکت‌های نمایشی انجام می‌دهد؛ مثلاً به هوا می‌پرد و حرکت‌های آکروباتیک می‌کند. یا اینکه با اسکیت از روی مانع‌هایی با ضخامت کم (مثل لوله) عبور می‌کند. محیطی که اسکیت اگرسیو در آن انجام می‌شود، ممکن است پیست مخصوص یا محوطه‌ای مثل خیابان باشد.
انواع اسکیت اگرسیو
اسکیت خیابانی: این نوع اسکیت‌بازی بیشتر مخصوص اسکیت‌بازانی است که برای تفریح به اسکیت می‌پردازند. اسکیت خیابانی بیشتر در جاهایی انجام می‌شود که نرده‌ها و پله‌های فراوانی وجود دارند و اسکیت‌باز تلاش می‌کند از روی آن‌ها بالا و پایین بپرد. در این نوع اسکیت، ورزشکار می‌کوشد بدون کمک‌گرفتن از دست خود از مانع‌ها بگذرد. او تنها زمانی می‌تواند از دستش استفاده کند که به دلیل پرش بلند، امکان جدا شدن اسکیت از پاهای او وجود داشته باشد.
وِرت: این نوع اسکیت‌بازی مخصوص ورزشکارانی است که به صورت حرفه‌ای به این رشته می‌پردازند. آن‌ها همان کارهای اسکیت‌بازهای خیابانی را انجام می‌دهند، اما در محیط مخصوص مسابقه که عموماً به شکل «U» است. در آنجا هر ورزشکار دو دقیقه فرصت دارد که با انجام حرکت‌های نمایشی، مهارت خود را نشان دهد. در پایان کار، داوران با توجه به سختی کارهای انجام‌شده به او امتیاز می‌دهند. در این رقابت‌ها، ورزشکاران گاهی بیشتر از 10 پا بالاتر از سطح زمین نیز ارتفاع می‌گیرند.
اسکیت پارک: ترکیبی از مسابقه خیابانی و «ورت» است. در این نوع رقابت، محوطه مسابقه ترکیبی از محوطه مسابقه «ورت» و خیابانی است و مانع‌ها از چوب، استیل و سیمان ساخته شده‌اند.
کفش مخصوص اگرسیو
کفش‌های این نوع اسکیت کوچک‌تر و سنگین‌تر از سایر کفش‌های اسکیت‌اند. سنگینی کفش‌ها سبب می‌شود که اسکیت‌باز کنترل بیشتری روی اسکیت داشته باشد و به دلخواه سرعت خود را کم و زیاد کند. این نوع کفش‌ها نسبت به کفش‌های اسکیتِ سرعت، شتاب کمتری دارند و چرخ‌های آن‌ها نیز باید بیشتر از کفش اسکیت سرعت تعویض شوند.
اسکیت‌بورد (تخته اسکیت)
اسکیت‌بورد تخته‌ای است که زیر آن چهار چرخ (در چهارگوشه آن) قرار دارد. دو انتهای تخته اندکی به بالا خم شده‌اند. اسکیت‌بورد به پا متصل نیست و به همین دلیل، ورزشکار هنگام پریدن از مانع‌ها باید مراقب باشد که اسکیت بورد از پاهایش فاصله نگیرد. اسکیت بورد از شاخه‌های «اگرسیو» است و معمولاً مانع‌های آن سکوها، لبه جدول‌ها در خیابان‌ها، میله‌ها و پله‌ها هستند.
آیا می‌دانید؟
رشته‌هایی چون اگرسیو و اسکیت بورد در شمار «ورزش‌های هیجانی» قرار می‌گیرند. از دیگر ورزش‌هایی که در این گروه قرار می‌گیرند، می‌توان به سنگ‌نوردی و دوچرخه‌سواری «بی‌ام‌ایکس» (bmx) اشاره کرد.