بعضی تاریخ‌نگاران معتقدند فشردگی جمعیت، درختان روئیده بر کوه‌ها و سیاهی سایه آن‌ها باعث می‌شود، کوه‌های این ناحیه تیره و سیاه‌رنگ به نظر برسند. به همین خاطر، این بخش از البرز میانی را سوادکوه یا «کوه سیاه» نام گذاشته‌اند. اما سوادکوه تنها کوه‌های پوشیده از سرسبزی نیست، سوادکوه شالیزارهای برنج، مردمان خوش‌مشرب، تاریخ کهن، آبشارهای دائمی، دریاچه‌های زیبا و افسانه‌ها و داستان‌های شنیدنی را نیز شامل می‌شود. اگرچه سوادکوه از دریای خزر و موج‌های همیشگی‌اش فاصله دارد، اما به قدری دیدنی و شنیدنی‌هایش جذاب هستند که گردشگران را حسابی سرگرم می‌کنند. آن‌قدر سرگرم که شاید حتی هوای دریا را از سر بیرون کنند.
زمینِ تماشایی
زمین در سوادکوه مدام در حال تغییر ارتفاع است. این تغییر ارتفاع باعث تغییر پوشش گیاهی و ایجاد مناظر متنوع شده است. سوادکوه بخشی از کوهستان مرکزی البرز است، به همین خاطر ارتفاعات آن همیشه یکی از خنک‌ترین مناطق مازندران به حساب می‌آید. در ارتفاعات بالاتر از دوهزار متر، تجمع درختان کم‌تعداد و زمین به مرتع و چمنزار تبدیل می‌شود.
زیبایی‌های برنج
یکی از زیباترین مناظر سوادکوه دورنمای مزرعه‌های برنجی است که در دامنه کوه‌ها جا دارند. این مزرعه‌ها در مناطق کوهستانی به خاطر شیب زیاد زمین پله‌پله‌ای هستند. در این مناطق ارتفاعات بر مزرعه‌ها مسلط‌اند و می‌شود از بالابلندی، شالیزارهای کرت‌بندی‌شده برنج و کومه‌های شالی‌کاران را تماشا کرد. اهالی سوادکوه می‌گویند برنج سوادکوه بسیار خوش‌طعم و عطر است و کسی که مزه این برنج زیر دندانش رفته باشد، برنج دیگری نمی‌خورد.
یادبود یک حاکم
این برج مقبره یکی از حاکمان محلی در روستای «لاجیم» است و صدها سال است که در ارتفاعات سوادکوه یاد و خاطره «کیا جلیل ابوالفوراس» را زنده نگه داشته است. مقبره‌های شمال ایران سر و شکلی متفاوت از آرامگاه‌های مناطق مرکزی ایران دارند. بعضی از آن‌ها مثل برج لاجیم به شکل یک میل هستند. میل‌هایی که می‌توانستند بین کوه‌های پوشیده از درخت، نقش راهنما را برای مسافران داشته باشند.
جاذبه‌های آبی
بسیاری از زیبایی‌های سوادکوه را آب‌های این منطقه به وجود آورده‌اند. آب‌هایی که در شکاف کوه‌ها و گودی زمین به شکل رودخانه، آبشار یا دریاچه ظاهر می‌شوند و به طبیعت اطرافشان طراوت و زیبایی هدیه می‌دهند. دریاچه سنبل‌رود، نزدیک شهر «شیرگاه»، یکی از این جاذبه‌های طبیعی و تفریحی است. اگر به نقشه هوایی سوادکوه نظری بیندازید، آبگیرها و دریاچه‌های طبیعی و غیرطبیعی بسیاری در این محدوده پیدا خواهید کرد. «شورمست»، «لفور» و «سلیمان‌تنگه» نام چند نمونه از آن‌هاست.
تماشاگران در قطار
سفر با قطار در سوادکوه سفری به‌یادماندنی است. خط آهن در سوادکوه دور کوه‌ها می‌پیچد، از روی پل‌ها می‌گذرد و از کوهی به کوه دیگر می‌رود. یکی از هیجان‌انگیزترین بخش‌های راه‌آهن شمال همین پل تاریخی «ورسک» است که در نزدیکی «شهر پل سفید»، در ارتفاع 110 متری ساخته شده است. بعضی مسافران قطار تهران ـ ساری با همان قطاری که رفته‌اند، برمی‌گردند. آن‌ها تماشگرانی هستند که تنها قصدشان از سفر، تماشای زیبایی‌های شمال ایران از قاب پنجره قطار است.
زندگی در میان کوه‌ها
در سوادکوه شهرها بیشتر در فاصله کوه یا بر شیب دامنه‌ها ساخته شده‌اند و دشت و زمین مسطح کمتر یافت می‌شود. در این منطقه تقریباً هیچ جای زمین از سرسبزی خالی نیست. کوه‌ها را درختانی چون افرا، توسکا، بلوط، سرخدار، سردار و اغلب راش از آن خود کرده‌اند. کشاورزان هر جایی زمین مسطح یافته‌اند، دست به کار شده‌اند و در آن کشت و زرع کرده‌اند.