تعجب کردید؟ خب حق‌دارید! مطمئنم انتظار نداشتید وسط صفحه‌های ایران‌شناسی عکس غذا ببینید! همیشه وقتی درباره‌ی شناختن یک کشور یا شهر سؤال می‌کنیم، اولین جوابی که می‌شنویم کلّی اطلاعات جورواجور درباره‌ی تاریخ و ساختمان‌های مهم و هنر و نویسنده‌ها و شاعرهای مهم آنجاست؛ امّا این بار می‌خواهیم درباره‌ی غذا حرف بزنیم! غذای هر کشور یا شهر یک بخش مهم از فرهنگ آنجاست. یک بخش خوشمزه از تاریخ تمدن!
شاید مهم‌ترین نکته در فرهنگ غذایی ایران رنگارنگ بودن آن است. تنوع غذایی که در ایران می‌بینیم در کمتر کشوری از دنیا وجود دارد. چرا؟
ما انواع غذاهای دریایی، غذاهای تند، غذاهای گیاهی ملایم، غذاهایی که تنها در کوهستان‌های سردسیر وجود دارد و غذاهایی که مردم گرمسیر می‌خورند را داریم. غذاهایی مناسب کویر، جنگل، ساحل، کوهستان، بیابان و دشت‌ها و علفزارها. این غذاها خیلی خیلی باهم فرق می‌کنند. جوری که انگار به چندین کشور مختلف رفته‌ای و غذاهایشان را امتحان کرده‌ای! مثلاً می‌توانی مزه‌ی غذاهای دریایی را در شهرهای ساحلی جنوبی بچشی که البته با غذاهای دریایی شهرهای شمالی که ترکیبی از غذاهای دریایی و جنگلی هستند، خیلی فرق می‌کند!
می‌توانی در سیستان و بلوچستان کلی غذاهای پر ادویه بخوری، جوری که انگار رفته‌ای هند و در آذربایجان و کردستان کلّی غذاهای ملایم و فوق‌ا‌لعاده که مخصوص جاهای سردسیر است.
هر شهر و هر استانی برای خودش غذاها و شیرینی‌های مخصوص دارد. می‌دانی چرا؟ چون ایران یک کشور چهارفصل است. یعنی چه؟
کشوری که چهارفصل را هم‌زمان دارد!
تو در کشوری زندگی می‌کنی که می‌توانی از گرم‌ترین کویرها به سردترین و برفی‌ترین جاها بروی. از شهرهای جنوبی و کویرهای مرکزی که در هوای داغ مرداد سنگ‌ها هم از گرما ترک می‌خورند، به ییلاق‌های شمالی یا کوهستان‌های کردستان و آذربایجان بروی که بدون لباس پشمی از سرما یخ می‌زنی! و جالب این‌که هم‌زمان می‌توانی جاهایی پیدا کنی که بیش‌تر سال هوای معتدل دارد!
همین تنوع آب و هوایی باعث شده ما محصولات بسیار متنوع کشاورزی و درنتیجه غذاهای مختلف و مخصوص داشته باشیم. غذاهایی که نتیجه‌ی هزاران سال تجربه و تمدن پدران و مادران ماست.
یکی از کارهای مهم ما برای مراقبت از فرهنگ و تمدن ایران، شناخت غذاهای محلّی است. چند جور غذای محلی می‌شناسید؟ چند جور شیرینی و ترشی و مربا که مخصوص شهر و استان شماست؟ غذاهای محلی جاهای دیگر ایران را چقدر می‌شناسید؟
پیشنهاد:
یک روز در شرایط مناسب (وقتی خطر ویروس کرونا کاملاً برطرف شد) با بچّه‌های کلاس و کمک معلم و حتّی مادرها یک جشنواره‌ی عالی در مدرسه راه بیندازید. یک جشنواره‌ی غذاهای محلّی! حتّی می‌توانید غذاها را به دیگران بفروشید و با پولش کتاب‌های خوبی برای کتاب‌خانه‌ی مدرسه یا لوازم ورزشی بخرید.