همه‌چیز از آمدن یک مهمان ناخوانده شروع شد؛ مهمانی که از راه دور آمده بود، اما نشانه‌ای از خستگی راه نداشت و در چشم به هم زدنی تمام عادات درست و غلط زندگی‌ها را به هم ریخت؛ از رفت‌وآمدها تا سرکار رفتن‌ها و درس خواندن‌ها. شاید روزهای اول کسی باور نمی‌کرد این کنگر خورده لنگر انداخته، برای ماندن جدی باشد، اما در کمال ناباوری، همان شد که نباید می‌شد. هرکسی به اندازه خودش در کلاف سردرگم ویروس کرونا گرفتار شد و کم‌کم به صرافت افتاد که جایی در لغت‌نامه زندگی برایش باز کند. یکی از مهم‌ترین تأثیرپذیران این اتفاق، دانش‌آموزان بودند که نیاز به هماهنگی بالایی از طرف دولت، مدارس و بیشتر از همه خانواده‌ها بود تا آن‌ها بتوانند در مسیر جدید آموزشی مستقر شوند. آموزش مجازی که روزهای اول خیلی جدی گرفته نمی‌شد، امروز بعد از گذشت ماه‌ها از حضور کووید 19، در زندگی مردم جای خودش را پیدا کرده و حالا نقش خانواده‌ها باید هدفمند و پیشرو در به ثمر رسیدن این روش باشد. برای هر‌چه بهتر شدن روند این نوع آموزش، به راهکارهایی که در ادامه داده می‌شود، فکر کنید:
کلاس درس را به خانه بیاوریم: یکی از بهترین شیوه‌های بالا بردن سطح یادگیری در آموزش از راه دور، نزدیک کردن فضای خانه به فضای کلاس درس است که می‌توان با قرار دادن میز تحریر کوچکی روبه‌روی تلویزیون یا گوشه‌ای از اتاق که قرار است دانش‌آموز با تلفن‌همراه در آنجا به انجام تکالیف بپردازد، اتفاق بیفتد. داشتن جای ثابت می‌تواند در تمرکز حواس کودک مؤثر باشد و تا حدی خلأ ناشی از عدم حضور در کلاس را مرتفع نماید. استفاده از یک تابلو وایت برد، نوشته‌هایی بر روی کاغذ و نصب آن‌ها روی دیوار که مربوط به دروس مختلف است هم تأثیر خوبی بر فضاسازی موفق کلاس درس دارد.
برنامه کلاسی جدید: برنامه‌های هفتگی مدارس با در نظر گرفتن پنج یا شش ساعت حضور دانش‌آموز در کلاس، به نوعی چیده شده که تمام دروس را در برگیرد؛ بنابراین در گام بعدی باید به برنامه‌ای فکر کنیم که قابلیت انعطاف در شرایط کنونی را داشته باشد و در عین حال از بازدهی برنامه قبلی چیزی کاسته نشود. برنامه جدیدی با همین رویکرد برای کودک خود تدارک ببینید تا از درسی عقب نماند؛ ضمن اینکه با برنامه‌ریزی آموزش مجازی از طریق تلفن همراه و تلویزیون هماهنگ باشد.
آهسته و پیوسته: در برنامه‌ریزی درسی ایام کرونا، باید این موضوع را در نظر داشت که کودکان به دلیل انباشت انرژی بالا، از قرنطینه شدن عذاب بیشتری را متحمل می‌شوند؛ پس در برنامه درسی باید ساعات کمتر، ولی مستمر را برایشان در نظر گرفت تا خستگی ناشی از درس خواندن مانع یادگیری و بی‌میلی به ادامه کار نشود.
کارنامه: باز‌خورد دهی آموزش از راه دور، ممکن است از طرف مدرسه انجام شود، ولی اجرای آن در خانه با توجه به ملاک‌های تعریف شده شخص دانش‌آموز، نشان‌دهنده پیشرفت روند آموزش است که می‌تواند کودک را تشویق کند. در کارنامه دادن، مقطع زمانی ماهانه، دو هفته یا هر هفته یک بار را در نظر بگیرید و معیارهایی مثل نظم, علاقه و نوآوری در انجام تکالیف را مد نظر قرار دهید. بیشتر روی مسائلی تمرکز کنید که ممکن است معلم از راه دور نتواند آن‌ها را تشخیص دهد.
تشویق و تنبیه: اگر وضعیت درسی و اخلاقی دانش‌آموز برای شما رضایت‌بخش است، جایزه‌ای برای تشویق او در نظر بگیرید، اما از یاد نبرید که دانش‌آموز را شرطی نکند یا جایزه از حد کاری که انجام شده، فراتر نباشد؛ در مقابل اگر از فرزند خود ناراضی هستید و احساس می‌کنید از روند آموزشی جا مانده است، تنبیه‌هایی متناسب با شرایط او در نظر بگیرید؛ مثل محرومیت از دیدن تلویزیون یا بازی‌های کامپیوتری یا هر چیز دیگری که می‌تواند به عنوان تنبیه صحیح مورد استفاده قرار گیرد.
کتاب‌های کمک‌آموزشی: استفاده از کتاب‌های کمک‌آموزشی آزمون محور، به روند بهتر یادگیری دانش‌آموز کمک شایانی می‌کند. استفاده از این نوع منابع برای درک بهتر مطالب و نیز سنجش میزان یادگیری مناسب خواهد بود، اما در استفاده از آن‌ها باید به این نکته توجه داشت که زمان حل تمرینات باید متناسب با حوصله و دقت دانش‌آموز باشد تا حجم بالای تکالیف، باعث دل‌زدگی نشود.
ورزش را فراموش نکنیم: توجه به حرکات ورزشی به عنوان یکی از دروس تعریف‌شده در نظام آموزشی را در درجه اهمیت بالایی قرار دهید. با خلاقیت خود ورزش‌هایی را که متناسب با محیط خانه هستند، در نظر گرفته و از فرزند خود بخواهید آن‌ها را انجام دهد. همراهی خانواده می‌تواند ذوق اجرای حرکات ورزشی را دوچندان کند.
انجام دادن عملی تکالیف: برخی از تکالیف مثل علوم یا مطالعات اجتماعی، نیاز به انجام امور عملی دارند تا مسیر یادگیری و تثبیت مفاهیم را کامل کنند. به همین جهت از ابتدایی‌ترین وسایل، حتی از آن‌هایی که دور ریختنی هستند، کمک بگیرید و تا حد ممکن از این طریق به یادگیری بهتر دانش‌آموز کمک کنید. کارهایی که شاید در مدرسه به دلیل کمبود وقت، در مطالب تئوری خلاصه می‌شد، اما در شرایط کنونی می‌توان از آن‌ها کمک گرفت و دانش‌آموز لذت این نوع آموزش را هم تجربه کند.
ارتباط با هم‌کلاسی‌ها: استفاده از فضای مجازی برای تشکیل گروه‌های هم‌کلاسی دانش‌آموز، می‌تواند به ایجاد انگیزه و حس رقابت در او کمک کند. با مدیریت خودتان کارهای خلاقانه و نوآوری‌های آموزشی در ایام کرونا را به اشتراک بگذارید تا ضمن بهره‌گیری از ایده‌های دیگران، دانش‌آموز را ترغیب به انجام کارهای بهتر کنید.
همچنین به تناسب سن کودک، هرروز آیاتی را که موضوع آن‌ها یاری خداوند و ثمرات صبر است، برای او بخوانید یا ترجمه فارسی آیات را به دیوار اتاق بچسبانید تا اگر تصور ترسناکی از وضعیت موجود دارد یا نقش تیره‌ای بر ذهنش حاکم شده است، برطرف شود. استفاده از خاطرات شهدای دانش‌آموزی که کتاب‌های خود را به جبهه‌ها می‌بردند و فقط برای امتحانات به شهرهایشان برمی‌گشتند هم می‌تواند مثال‌های مشابهی باشد برای درک وضعیت موجود تا دانش‌آموز بتواند درک کند که در ادوار مختلف، اتفاقات مشابهی رخ داده و مردم از آن عبور کرده‌اند.