امام حسن عسکری(ع) فرمود:
«هیچ سختی و بلایی نیست که خداوند در درون آن، نعمت (و گشایشی) قرار نداده باشد».*
گرچه کرونا به ظاهر زندگی ما را از رونق و نشاط انداخت، اما دریچه‌هایی از انگیزه و تلاش را نیز بر ما انسان‌ها گشود. کرونا ما را به تکاپو وا داشت، انرژی‌های نهفته را آزاد کرد و توانمندی انسان را یک بار دیگر به رخ وی کشید. انسان برای حیات، راهی جز مقاومت، مبارزه و تلاش همه‌جانبۀ علمی ندارد. در خزانۀ درون او دنیایی از امکانات دست‌نخورده موجود است که باید استخراج و به‌روزرسانی شوند. میدان کرونا، میدان مبارزۀ «مرگ و زندگی» و «خمودی و نشاط» است. حضور چالش‌برانگیز کرونا، انسان را از خواب غفلت بیدار و به ارزیابی توان و ظرفیت‌های خویش وادار کرد. کرونا، چه دست‌ساز بشر باشد و چه ره‌آورد طبیعت، در عین کوچکی و حقارت، با قدرتی که در آن نهفته است، سلامت جسمی و روحی بشر را با مشکل رو‌به‌رو ساخته است. کرونا با این قدرت نهفته‌اش که برآمده از علم و دانش است، نظام تعلیم و تربیت را با خطراتی مواجه کرده است که اگر از خطرات اقتصادی و امنیتی بیشتر نباشد، کمتر نیست.
کرونا توانست شور و نشاط را از محیط‌های آموزشی بگیرد، دانش‌آموزان و آموزگاران را خانه‌نشین کند و پیوند میان معلم و شاگرد و خانه و مدرسه را دچار نوسان و آسیب کند، اما روی دیگر سکه کرونا آن است که توانست دست‌اندرکاران و متولیان تعلیم و تربیت را به تکاپو وا دارد. آنان همانند خود کرونا، جز با قدرت‌نمایی علمی، شکوفایی استعدادهای خدادادی و بسیج امکانات علمی و کاربردی نمی‌توانند کرونا را زمین‌گیر و بر آن غلبه کنند.
فضای مجازی و استفاده از آموزش مجازی میدان خوبی است برای مبارزه علمی با چالش‌های کرونا، اما موفقیت در این مسیر چند شرط دارد:
1. شکوفا کردن توانمندی‌های درونی چهره‌های علمی و نخبگان جوان کشور؛ چنین کاری فقط با به‌کارگیری جامعۀ علمی روان‌شناسی و علوم تربیتی، و تکیه بر دانش روان‌شناختی و اعتماد به جامعۀ فرهیخته آن، امکان‌پذیر است.
2. افزایش امکانات و به‌کارگیری روش‌های علمی مجرب و ابتکاری؛ فضای مجازی در ذات خود مبنای علمی دارد و عامل وجودی‌اش علم است. دست‌اندرکاران نظام تعلیم و تربیت نیز باید ابزار و امکانات آموزشی را بر پایه علم تولید کنند و روش‌های به‌روز و کارآمد علمی را تولید و در دسترس مخاطبین (مدرسه و خانواده) قرار دهند.
3. این امکانات و روش‌ها باید به اقتضای زمان و مکان، روزبه‌روز جامع‌تر و مطلوب‌تر گردند. تنوع فرهنگی و تفاوت‌های محیط‌زیستی کشور عزیزمان اقتضا می‌کند، حساسیت‌ها در ارتباط با آموزش مجازی در نظر گرفته شوند؛ از همین رو لازم است ساماندهی و نظارت بر آن، به درستی انجام پذیرد و علمی‌سازی این مسیر به بوتۀ فراموشی سپرده نشود؛ تا اینگونه، هم کیفی‌سازی مستمر آن انجام پذیرد و هم از خطرات فرهنگی و اخلاقی بالفعل و بالقوۀ این فضا پیشگیری شود.
در حقیقت آن سوی سکۀ کرونا، گسترش علم و دانش و جهش علمی فضای آموزشی کشور است و خدای ناخواسته اگر به این مهم توجه نشود، کرونا ابزار خوبی برای دشمنان این مرز و بوم خواهد بود که با وارد کردن آسیب‌های علمی، فرهنگی و اخلاقی، پیکرۀ نظام تعلیم و تربیت ما را دچار اختلال کنند.
مجلۀ وزین رشد آموزش خانواده به نوبۀ خود از این دو روی سکۀ کرونا بی‌نصیب نماند. از طرفی دچار فشارهای اقتصادی شد و تعداد صفحات و شمارگان آن کاهش یافت. از طرف دیگر توفیق پیدا نمود که با محوریت علم و اندیشه، مباحث ارزشمند و قابل استفاده‌ای را در «ویژه‌نامۀ آموزش مجازی، مهرماه 1399» به جامعۀ فرهیختۀ کشور و خانواده‌های عزیز دانش‌آموزان ارائه کند. هم‌چنین در دو شمارۀ باقی‌ماندۀ این مجله در سال تحصیلی پیش رو (از جمله همین شماره)، نیم‌نگاهی به این مهم خواهد داشت.
* بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۳۷۴.