مسئول اصلی اجرای برنامه ویژه مدرسه، معلم کلاس است. او باید با طراحی آموزشیِ دقیق و تدوین طرح درس مناسب و به‌کارگیری رسانه‌های آموزشی نظیر فیلم‌های آموزشی، اینفوگرافیک، چندرسانه‌ای‌ها و همچنین روش کلاس معکوس، برنامه ویژه کلاس خود را اجرا کند. در این راستا معلمان می‌توانند از نیروهای داوطلب از جمله والدین، متخصصان، صاحب‌نظران و افراد علاقه‌مند به حوزه تعلیم‌وتربیت کمک بگیرند.
همکاری والدین با مدرسه، به‌خصوص در دوره ابتدایی، اهمیت و جایگاه خاصی دارد. یکی از اصول ناظر بر برنامه درسی ملی نیز جلب مشارکت و تعامل مؤثر معلمان، دانشآموزان، خانواده‌ها و سایر گروه‌های ذی‌ربط و ذی‌صلاح در طراحی، تولید، اجرا و ارزشیابی برنامه‌هاست و بوم بستری بالقوه برای جلب چنین همکاری‌هایی است. والدین دانشآموزان زمانی که دریابند مهارت‌هایشان برای دانشآموزان مفید است، دریغ نمی‌کنند و حسی سراسر شادی و غرور خواهند داشت.
در هر کلاسی، تعدادی از والدین مهارت‌هایی دارند که می‌توان از آن‌ها برای اجرای طرح بوم و آموزش دانشآموزان استفاده کرد. برای مثال، در کلاس‌ها غالباً پدرانی داریم که به مشاغل مهارتی نظیر نجاری، آهنگری و کشاورزی مشغول‌اند و مادرانی که مهارت‌های شیرینی‌پزی، میوه‌آرایی و خیاطی را به‌عنوان حرفه یا هنر دنبال می‌کنند. در صورتی که معلم با والدین و توانمندی‌های آن‌ها آشنا باشد، می‌تواند از مشارکت و همراهی آن‌ها برای طراحی برنامه ویژه کلاس خود استفاده کند.
شرح اجرای یک نمونه
در سال تحصیلی 1398-1397 در مدرسه شهید چمران منطقه 15 آموزش‌وپرورش، طرح بوم برای دانشآموزان پایه چهارم ابتدایی، به شرح جدول صفحه قبل و با کمک یکی از والدین اجرا شد.
برای شروع کار و اجرای طرح، جلسه‌ای با حضور والدین تشکیل دادیم. طرح بوم و دلیل اجرای آن را تشریح و رضایت والدین را برای همکاری دریافت کردیم. سپس از همکاری و مشارکت یکی از والدین که در استان تهران و شهرستان پاکدشت گلخانه داشت، استفاده کردیم. به این صورت که خاک کشاورزی، نشای گل شمعدانی، کود شیمیایی مناسب و تعدادی گلدان و همچنین اطلاعاتی را که دانشآموزان نیاز داشتند، در قالب متن و تصویر در اختیارمان قرار داد.
در اولین جلسه عملی (25 آذرماه)، دانشآموزان در حیاط مدرسه، نشاها را در گلدان‌هایی که با خود آورده بودند کاشتند و گلدان‌ها را در فضایی که مدیر برای این کار در اختیارمان قرار داده بود، چیدند. از آن پس تا پایان سال، در هر جلسه یک یا دو دانش‌آموز مسئول آبیاری و رسیدگی به گیاهان بودند. همچنین، در برخی جلسات، با ارائه تصویرهایی از گل‌ها و گیاهان در مورد تأثیر کشاورزی در زندگی انسان، لزوم انجام فعالیت‌های کشاورزی و روش‌های انجام آن، صحبت می‌شد.
در اواخر سال (22 اسفندماه) در جلسه‌ای با حضور والدین، گلدان‌های دانشآموزان که بزرگ و گل‌دار شده بودند، به آن‌ها تحویل و نحوه مراقبت فردی از گلدان‌ها در خانه آموزش داده شد. در همین جلسه، برنامه جلسات بعد از تعطیلات نوروز را برای سبزی‌کاری در حیاط مدرسه با والدین مطرح کردیم و چون آن‌ها نتیجه کار را تا آن روز می‌دیدند، با میل و اشتیاق موافقت و همراهی خود را اعلام کردند. در جلسات فروردین و اردیبهشت، دانشآموزان در باغچه مدرسه انواع سبزی اعم از تره، ترب قرمز، ریحان و گشنیز کاشتند و مسئولیت مراقبت و آبیاری سبزی‌ها را خودشان به عهده گرفتند.
سخن پایانی
در پایان برنامه ویژه مدرسه، تفاوت نگرشی دانشآموزان نسبت به گیاهان و اهمیت آن‌ها در زندگی کاملاً مشخص بود. والدین از این همه تغییر در فرزندانشان شگفت‌زده بودند. دانش‌آموزانی که شاید تا دیروز علاقه‌ای به گیاهان نداشتند و توجهی به آن‌ها نمی‌کردند، امروز نسبت به گیاهان علاقه‌مند و محتاط رفتار می‌کردند و دوست داشتند نام و روش کشت هر گیاهی را که می‌دیدند، بدانند.
به نظر یکی از دلایل اصلی موفقیت این طرح، مشارکت فکری و عملی والدین در برنامه‌ریزی و اجرای آن بود. شکی نیست بدون همراهی و مشارکت آن‌ها امکان اجرای بدون نقص برنامه وجود نداشت.
