اشاره
زیبایی و اعجاب آسمانِ زمین، ستارگان بی‌شمار در شب، تلألوی پرتوهای خورشید در روز، معما بودن عمق فضا و کهکشان‌ها و...، انسان‌ها را از گذشته‌های دور در محدوده چشمان غیرمسلح و وسعت خیال هر کدامشان، مبهوت و شیفته عظمت هستی کرده است. کمتر کسی پیدا می‌شود که شب به ستاره‌های چشمک‌زن در آسمان نگاهش بیفتد و برای لحظه‌ای هم که شده است، به زیبایی، و چرایی و چگونگی آن‌ها فکر نکند و... این کنجکاوی و شیفتگی با ظهور امکانات و ابزارهای پیشرفته و آگاهی روز‌افزون و درک مضاعف از بی‌انتها بودن آن، بیشتر و بیشتر شده و انگیزه‌اش برای شناخت زیبایی‌ها و مجهولات مستتر در آن، توجهش را به دورترها برده است.
در اینجا به معرفی دو نرم‌افزار کاربردی و جالب در حوزه نجوم و ستاره‌شناسی و شناخت کهکشان و منظومه شمسی پرداخته‌ایم که حداقل می‌تواند ذره ناچیزی از شناخت فراسوی زمین را برای معلمان و دانشآموزان فراهم کند و انگیزه‌ای باشد برای مشتاقان
1. نرم‌افزار آسینکس پلنتاریوم1
این نرم‌افزار برای علاقه‌مندان به نجوم و ستاره‌شناسی بسیار جالب است. چرا که موقعیت 2550 ستاره، 80 منظومه، و ماه و سیاره‌های منظومه شمسی را، از سال 1600 تا سال 9999 میلادی، بر اساس موقعیت ما در کره زمین نشان می‌دهد (تصویر1).
تصویر1. نمایش سه بعدی موقعیت ستارگان و سیاره‌ها، حرکت آن‌ها و...
در این نرم‌افزار، جزئیات مکانی و حرکت آن‌ها در مدارهایشان و در ساعت‌ها و زمان‌های متفاوت قابل مشاهده و رصد است. همچنین می‌توان به آسانی اجزای منظومه و ستارگان خاص را جست‌وجو کرد (تصویر 2 و 3).
تصویر 2. جست‌وجوی منظومه‌ها، ستارگان و...
تصویر3. جست‌وجوی منظومه‌ها و...
مختصات و ویژگی‌های سیاره‌ها نیز به آسانی و دقت قابل مشاهده و بررسی است (تصویر4).
تصویر 4
2. استلاریوم2
این نرم‌افزار برای مشاهده سه‌بعدی وضعیت سیاره‌ها و کهکشان راه شیری، و مشخصات و موقعیت بیشتر از 120 هزار ستاره در آسمان در ساعت‌های متفاوت بسیار مناسب و جذاب است (تصویر‌های 5 و 6).
تصویر 5. نمایش در حالت دید شب به همراه صورت‌های فلکی
تصویر6. نمایش مشخصات صورت‌های فلکی
می‌توان از پایگاه داده‌های نرم‌افزار برای دریافت و بررسی داده‌ها استفاده کرد (تصویر7).
تصویر 7.
جست‌وجو براساس موقعیت مکانی نقاط متفاوت امکان‌پذیر است (تصویر 8).
تصویر 8.
یا می‌توان اطلاعات جالبی درباره تاریخچه آسمان‌شناسی، نجوم و... مشاهده کرد (تصویر9).
تصویر 9.
از دیگر ویژگی‌های جالب نرم‌افزار این است که می‌توان از برنامه‌‌ها و افزونه‌های آن هم استفاده کرد (تصویر10).
تصویر 10.
برای مثال، در تصویر 11 از افزونه جالب «زاویه‌سنجی» استفاده شده است.
تصویر 11.
جمع‌بندی
نرمافزارهای معرفی شده در این مقاله، با ارائه قابلیت‌ها و ابزارهای جالبی چون نمایش سه‌بعدی موقعیت ستارگان، سیاره‌ها و کهکشان از نقطه‌های متفاوت زمین، نمایش صورت‌های فلکی و جزئیات دقیق آن‌ها، داشتن افزونه‌های متعددی چون زاویه‌سنجی، کنترل تلسکوپ و...، مختصات دقیق سیاره‌ها و منظومه‌ها، حرکات اجزا در مدارها، به روز کردن نرم‌افزار و...، در ارائه اطلاعات منسجم به مخاطبان و امکان بررسی‌های گوناگون نجومی با داده‌های وسیع و جنبه‌های آموزشی، به کمک معلمان، دانشآموزان و... می‌آید.
***
توجه: دسترسی به نرم‌افزارها به آسانی از روش‌های زیر امکان‌پذیر است:
● سایت محتواها و نرمافزارهای آموزشی و کاربردی معلمان و دانشآموزان:
www.amuzeshikarbordi. Sellfile.ir
● کانال بازار مدرسه و دانشگاه (فرهنگیان و دانشآموزان):
@BazarSchool
پی‌نوشت‌ها
1.Asynx planetarium
2. Stellarium