ویروس یک عامل بیماری‌زای کوچک است که فقط در سلول‌های یک موجود زنده تکثیر می‌شود. هزار بار کوچک‌تر از باکتری است. ساختمان سلولی ندارد از یک پوشش پروتئینی تشکیل شده است و یک رشته مولکول نوکلئیک‌اسید را در میان گرفته است. بیرون از سلول میزبان فعالیتی ندارد و نمی‌تواند تکثیر شود. بنابراین فقط پس از ورود به سلول میزبان می‌تواند تولیدمثل کند. ویروس با نفوذ به داخل سلول برنامه تولیدی آن را به نفع خودش تغییر می‌دهد چرا که محتاج به دستگاه پروتئین‌سازی سلول زنده است.
عفونت های ویروسی
بیماری‌هایی مانند آبله مرغان، هپاتیت A و B، آنفلوانزا، فلج اطفال، و سرخجه از جمله بیماری‌هایی‌اند که ویروس‌ها به وجود می‌آورند. به هر حال شایع‌ترین بیماری ویروسی سرماخوردگی است که سالانه میلیون‌ها نفر به آن مبتلا می‌شوند.
نوعی از سرماخوردگی را ویروس‌هایی به نام کرونا ویروس به وجود می‌آورند که موجب نارسایی در مجاری تنفسی و آبریزش بینی و التهاب بافت‌های مخاطی و گلودرد می‌شوند.
ساختار ویروس کرونا
ویروس کرونا ساختاری لیپیدی دارد یعنی آنکه دورتادور آن را لایه‌ای از چربی پوشانده است. این ویروس به‌راحتی به سطوح و دست‌ها می‌چسبد. آب به‌تنهایی نمی‌تواند آن را نابود کند زیرا وجود لایه چربی به این ویروس امکان می‌دهد که مثل یک قطره روغن رفتار کند. اما چون در صابون مولکول دوسویه وجود دارد درنتیجه در تماس با آب و چربی یک طرف مولکول به آب و طرف دیگر آن به چربی جذب می‌شود و در اثر این کشش دوگانه صابون چربی ویروس را بیرون کشیده و نابود می‌کند. اما برای آنکه صابون تأثیرش را بر این لایه چربی بگذارد به بیست ثانیه زمان نیاز است. پس از عطسه کردن، حضور در مکان‌های عمومی، لمس کردن سطوح در بیرون از منزل، لمس کردن پول یا کارت بانکی، حتماً دست‌هایتان را بشویید.
ژنتیک ویروس ها
ژنتیک ویروس‌های انسانی و حیوانی تاکنون کشف نشده است برای اینکه تکثیرشان کاملاً وابسته به سلول میزبان است و تغییرات ژنتیکی در آن‌ها به غیر از ویروس‌های آنفلوانزا و ایدز در سایر ویروس‌های انسانی و حیوانی به‌ندرت اتفاق می‌افتد. این ویروس بوقلمون‌صفت به دلیل تغییرات ژنتیکی که با گذشت زمان در آن روی می‌دهد علامت‌های تازه‌ای را در بیمار به وجود می‌آورد که پزشکان را سردرگم می‌کند. از آنجایی که منشاء این ویروس ممکن است از دی اِن ا (DNA) یا آر اِن ا (RNA) یا از هر دو نوع نوکلئیک‌اسید سلول‌های میزبان باشد که به‌طور خودکار همانندسازی کرده و روند تکاملی‌اش را طی می‌کند مدام جهش ژنتیکی یافته و تغییر می‌کند و در گونه‌های مختلف از خودشان از نو ترکیب می‌شوند و عملکرد‌شان را از دست می‌دهند یا از قبل قوی‌تر می‌شوند. بنابراین کرونا ویروس‌ها خانواده بزرگی از ویروس‌ها هستند که از سرماخوردگی عادی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس، مرس، و کووید 19 را شامل می‌شوند. در دهه 1960 میلادی این نوع ویروس کشف شد و تا نیمه 1980 تحقیق در مورد آنکه در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کند ادامه پیدا کرد. تا به امروز هفت نوع کرونا ویروس که انسان را بیمار می‌کند کشف شده است. در سال 1381 (2003 میلادی) این ویروس موجب بیماری سارس (سندروم شدید تنفسی) در چین شد و منشاء شیوع آن از بازار حیوانات وحشی و از خفاش شروع شد. و بعد از گذشت ده سال در سال 1391 (2012) ویروس کرونا باعث بروز نوعی بیماری شبیه سارس در عربستان شد که برخلاف سارس نه تنها دستگاه تنفسی بلکه ارگان‌های حیاتی دیگر بدن مانند کلیه و کبد را هم درگیر می‌کرد. و مرگ‌ومیر آن بیشتر از سارس بود و به نام سندروم حاد تنفسی کشنده خاورمیانه معروف گشت و مِرس نامیده شد. و منشاء شیوع آن شتر بود. آخرین نوع آن‌ها که در دی‌ماه 2019 در شهر ووهان چین و با همه‌گیری جهانی در انسان شیوع پیدا کرد کرونا ویروس سندروم حاد تنفسی 2 (سارس کووید 2) بود. بیماری کرونا ویروس 2019 یا کووید 2019 نوع دیگری از این ویروس بوقلمون‌صفت است که به دلیل گسترش آن در سرتاسر جهان از سوی سازمان بهداشت جهانی به‌عنوان بیماری همه‌گیر اعلام شد. هنوز درباره منشاء شیوع کرونا ویروس کووید 2019 که از خفاش یا نوعی مورچه‌خوار زره‌دار به نام ارمادیلو است، تحقیق می‌شود.
تاریخچه کرونا ویروس
نزدیک‌ترین اجداد مشترک تمام کرونا ویروس‌ها تا 8000 سال قبل از میلاد وجود داشته است هرچند قدمت برخی مدل‌های این ویروس به 55 میلیون سال قبل می‌رسد و این نشان از همبستگی طولانی‌مدت با خفاش‌هاست. نخستین کرونا ویروس کشف شده مربوط به ویروس برونشیت عفونی مرغی بود و سپس دو نوع انسانی 229EN و OC43 که منجر به سرماخوردگی در انسان می‌شود کشف شد. علم ویروس‌شناسی پس از استفاده از واکسن آبله توسط ادوارد جنر (1798 میلادی) و تهیه واکسن علیه بیماری هاری به‌وسیله لویی پاستور (1884 میلادی) آغاز شد.
انتخاب نام نامناسب برای یک بیماری می‌تواند موجب برانگیختگی‌های قومی و همین‌طور سبب ایجاد موانع غیر قابل توجیه در بسیاری از سفرها و مشکلات در تجارت شود. ویروس کرون هم‌خانواده ویروس سارس است. اما استفاده از کلمه سارس برای این بیماری جدید می‌توانست سبب نگرانی بیشتر برای جمعیت آسیایی شود که در سال 2003 میلادی با این بیماری مواجه شدند. بنابراین سازمان بهداشت جهانی نام کووید 19 را که به مکان و حیوان خاصی اشاره نمی‌کرد برای این بیماری نوظهور تنفسی انتخاب کرد. کلمه کووید برگرفته از co کرونا vi (corona) ویروس (virus) و D بیماری (disease) است. عدد 19 هم به معنی کشف آن در سال 2019 میلادی است.
ویروس کرونا نام خود را از کلمه کرون به معنی تاج در زبان لاتین گرفته است. و دلیل آن داشتن زائده‌های برجسته و تاج‌مانند در سطح این ویروس است.