فرشته های زمینی

اشاره
از آنجا که کودکانِ دارای نیازهای ویژه (استثنایی) معمولاً قبل از ورود به دوره دبستان، پیش‌دبستانی را نیز می‌گذرانند، برآن شدیم که به برخی از دانستنی‌ها در مورد این دسته از نوآموزان اشاره کنیم  و مربیان و اولیای محترم را آگاه سازیم.

خدا چون ز حکمت ببندد دری                                    
ز رحمت گشاید درِ دیگری

صرف‌نظر از علل بروز بیماری‌هایی که منجر به ناتوانی یا کم‌توانی جسمی و روحی کودکان و نواقص آشکار و پنهان در آن‌ها می‌شود (از قبیل بیماری‌های مادرزادی و ژنتیکی و حوادث و رخدادهای دوران بارداری مادران) همه جوامع شاهد این واقعیت ناگوار و وجود کودکان دارای نیاز ویژه‌اند.

بدیهی است بروز این اشکالات منطبق با قواعد و قوانین تکوینی خلقت است. در عین حال، نمی‌توان از نعمات پنهان و غیرمستقیم این ماجرا غافل بود؛ ازجمله پیشرفت‌های قابل‌توجه  آموزشی، پرورشی و فناوری‌های پزشکی در اثر پژوهش‌های عملی و تجربی نسبت به آنان، همچنین پرورش و هدایت عواطف انسانی برای شکرگزاری از نعمت سلامتی و مراقبت از آن.

 از سال‌های دور، دولت‌ها و نیز خیرین برای رسیدگی به امور آموزشی و تربیتی و بسط عدالت آموزشی برای این گروه از کودکان اقدام به تأسیس مراکز و مدارس نموده‌اند و در طول زمان نیز تشکیلات و سازمان‌های ویژه‌ای برای رسیدگی به این مدارس خاص و نظارت برآن‌ها توسعه یافته‌اند.

 در سال ۱۳۷۰ خورشیدی، سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی کشور به‌عنوان معاونت وزارت آموزش‌وپرورش تأسیس گردید. سازمان مزبور در حال حاضر بیش از یک هزار مدرسه استثنایی را در استان‌های کشور اداره می‌کند و آن‌ها را به هفت گروه (دسته) به شرح زیر تقسیم کرده است:

۱. دانش‌آموزان با نیازهای ویژه ذهنی (کم‌توان ذهنی)؛

۲. کودکان و دانش‌آموزان آسیب دیده شنوایی (کر و لال‌)؛

۳. کودکان و دانش‌آموزان آسیب‌دیده بینایی (کم بینا و نابینا)؛

۴. کودکان و دانش‌آموزان دارای مشکلات ویژه یادگیری (مانند کودکان مرزی از نظر هوش‌بهر)؛

۵. کودکان و دانش‌آموزان دارای مشکلات رفتاری و هیجانی (مانند مبتلایان به اوتیسم و بیش فعالان)؛

۶. کودکان و دانش‌آموزان دارای مشکلات جسمی و حرکتی(از جمله کودکان فلج)؛

۷. کودکان و دانش‌آموزان دارای مشکلات با معلولیت چندگانه (چند معلولیتی).

لازم به یادآوری است که همه ساله قبل از شروع سال تحصیلی، ستادی متشکل از آموزش‌وپرورش، سازمان بهزیستی و سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی در استان‌ها و مناطق آموزشی تشکیل می‌شود و از کودکان ۶ ساله آزمون‌های حضوری مختلف در زمینه‌های هوشی، جسمی و حرکتی به عمل می‌آورد. کودکانی که از جهات جسمی و هوشی نسبت به نُرم کودکان عادی ضریب کمتری دارند، به مدارس استثنایی معرفی می‌شوند و آنان که در حد کودکان مرزی هستند، به مدارس ویژه و به نسبت ضریب هوشی به مدارس عادی یا استثنایی اعزام می‌گردند. بدیهی است شیوه‌ها و مواد آموزشی و پرورشی کودکان پیش‌دبستانی با نیازهای ویژه، با کودکان عادی متفاوت‌اند و از استاندارد خاص خود پیروی می‌کنند که امید است در شماره‌های بعدی مجله به برخی از آن‌ها اشاره شود.

 

منبع
- پایگاه جامع اطلاع‌رسانی آموزش‌وپرورش استثنایی کشور www.csdeo.ir