یک شب در مدرسه

از چه دوره‌ای به فیلم‌سازی علاقه‌مند شده‌اید؟
از همان دوره‌ ابتدایی به عکس و فیلم علاقه داشتم. در دوره دبیرستان یک دوربین عکاسی خریدم و به‌طور خود آموخته  شروع به عکاسی کردم. البته در دوره ما به عکس و فیلم دانش‌آموزی بها نمی‌دادند. برای دانشگاه قصد داشتم در رشته هنر تحصیل کنم، اما چون رشته دبیرستانی‌ام علوم انسانی بود، برای شرکت در رشته هنر مشکل داشتم. یادم هست، زمانی که وارد تربیت معلم شدم، از ما نظرخواهی شد و من در فرم مربوطه نوشتم به رشته هنر خیلی علاقه دارم، ولی به دلیل ضوابط آن موقع، شرکت در کنکور هنر برایم مقدور نشد. برای همین شاید از سال بعد مقرر شد هر کس هر رشته‌ای شرکت می‌کند، می‌تواند در رشته هنر هم به‌عنوان رشته دوم شرکت کند. از من دیگر گذشته بود، ولی مصمم بودم در کنار دبیر آموزش‌و‌پرورش بودنم، کار عکاسی و فیلم‌سازی هم انجام بدهم. به یقین، اگر در این زمینه تحصیلات دانشگاهی داشتم، با ذوق و علاقه‌ای که در خودم می‌دیدم، الان یکی از بهترین مستند‌سازان بودم. البته پس از گذراندن دوره تربیت معلم و خدمت در روستا، وقتی به شهرم مشهد منتقل شدم، در کلاس‌های انجمن سینمای جوان سال ۱۳۸۱ شرکت کردم و آنجا دوره فیلم‌سازی را گذراندم.

 

از فیلم‌هایی که ساخته‌اید برایمان بگویید.
به خاطر علاقه شدید به فیلم‌سازی و عکاسی، از همان زمانی که در سینمای جوانان فارغ‌التحصیل شدم، هر سال یک فیلم ساختم. مثلاً فیلم مقصد را ساخته‌ام که در مورد قطار شهری مشهد است. فیلم «تو رو خدا به من رأی دهید» را ساخته‌ام که در مورد انتخابات دانش‌آموزی است. در این فیلم قصد داشتم چگونگی صحیح انتخاب کردن را به دانش‌آموزان یاد بدهم که مورد توجه شبکه مستند و شبکه دو سیما هم قرار گرفت. فیلم  «من پاهایم را دوست دارم» را ساخته‌ام که در دوره ۴۷ فیلم رشد هم پذیرفته شده بود. در جشنواره عمار هم مقام آورد. فیلم دیگری که سال ۹۸ از بنده در جشنواره فیلم رشد پذیرفته شد، فیلم «یک شب در مدرسه» بود که در مورد درس مطالعات اجتماعی است.

 

برای ساخت فیلم‌هایتان حامیانی هم داشته‌اید؟
متأسفانه خیر. ما هیچ حامی نداریم. نه از طرف آموزش‌و‌پرورش استان و نه از جایی دیگر، ما حمایت نمی‌شویم. مطمئنم مسئولان آموزش‌و‌پرورش استان خراسان رضوی هنوز نمی‌دانند بعضی از فرهنگیان استان مثل بنده اهل فیلم و فیلم‌سازی هستیم. خوشبختانه به دلایلی، از بخش دانش‌آموزی اندکی حمایت می‌شود، ولی از معلمان اصلاً. در صورتی که معلم هنرمند است که می‌تواند دانش‌آموز هنرمند تربیت کند. هر معلم ۳۰ سال در خدمت آموز‌ش‌و‌پرورش است. حتی بعد از بازنشستگی هم می‌تواند خدماتی به آموزش‌‌و‌پرورش ارائه دهد، اما متأسفانه به راحتی از بدنه آموزش‌و‌پرورش جدا و رها می‌شود.

 

آیا فیلم‌هایتان را در کلاس برای دانش‌آموزان خودتان هم پخش کرده‌اید؟ چه واکنشی داشته‌اند؟
بله. به خاطر اینکه رشته تحصیلی‌ام اجتماعی است، فیلم و عکس‌هایم هم در مورد مسائل اجتماعی هستند. برای درک بهتر مطالب اجتماعی فیلم می‌سازم و برای همه دانش‌آموزانم در کلاس به نمایش می‌گذارم. مطالب مهم اجتماعی را با فیلم به دانش‌آموزانم تدریس می‌کنم. دانش‌آموزانم هم واکنش خوبی نشان داده‌اند. در ساخت این دو فیلم آخر به من خیلی کمکم کرده‌اند.

 

کدام فیلم‌هایتان جایزه گرفته‌‌اند؟ در چه سال‌هایی و در کدام جشنواره‌ها؟
بیشتر مقام‌هایی که آورده‌ام، در مورد عکس مستند اجتماعی بوده است، ولی در فیلم هم مقام‌هایی کسب کرده‌ام. البته چون در ساخت فیلم ابزار حرفه‌ای ندارم و به‌صورت ساده فیلم می‌سازم، در خیلی از جشنواره‌ها نمی‌توانم شرکت کنم. بعضی از موفقیت‌ها و مقام‌های من عبارت‌اند از: مقام سوم فیلم مستند «کار» در جشنواره شهر بهشت، دی ماه ۱۳۸۴، مشهد.

• مقام دوم بهترین نماهنگ «قریب در غربت» در سومین جشنواره قربان تا غدیر، دی ماه ۱۳۸۶، بیرجند.

• مقام برتر فیلم مستند «مقصد»، با موضوع قطار شهری مشهد در دومین دوره‌ جشنواره شهر بهشت، ۱۳۸۵، مشهد.

• مقام برگزیده برتر در جشنواره فیلم‌های مستند غیرحرفه‌ای شبکه مستند سیما با فیلم «مقصد». ۱۳۹۰.

• مقام بهترین فیلم مستند با موضوع انتخابات در شبکه مستند برنامه نردبان، با فیلم «تو رو خدا به من رأی دهید»، تابستان ۹۲، تهران، شبکه مستند.

• مقام اول در رشته فیلم مستند، با فیلم «مدرسه زندگی» در جشنواره اختران، بهمن ۱۳۹۴، مشهد.

• مقام سوم در جشنواره فیلم‌های مستند با رأی داوران در برنامه نردبان شبکه مستند، با فیلم «من پاهایم را دوست دارم»، فروردین ۱۳۹۶.
 
• مقام دوم در رشته فیلم در جشنواره هنری و رسانه‌ای «مشهد‌ الرضا، پایتخت جهان اسلام»، مرداد ۱۳۹۶، مشهد.

• راهیابی دو اثر در بخش فیلم ما «یک روز من یک عمر او» و «من پاهایم را دوست دارم» در جشنواره فیلم عمار  و کسب لوح تقدیر و فیلم برگزیده در بخش ما با فیلم «من پاهایم را دوست دارم»، دی ماه ۱۳۹۶، تهران.

• حضور در جشنواره «حسنات» با فیلم «یک روز من یک عمر او» و کسب مقام برتر در بخش «هر شهروند یک فیلم کوتاه»، اردیبهشت ۱۳۹۷، اصفهان.

• حضور در چهل و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد در بخش معلمان و کسب دیپلم افتخار با فیلم «یک شب در مدرسه»، آبان ۱۳۹۸، تهران.

• حضور در دهمین جشنواره فیلم عمار و کسب لوح افتخار برای فیلم «تو رو خدا به من رأی دهید»، دی ماه ۱۳۹۸. تهران.

 

چگونه شد که فیلم یک شب در مدرسه را ساختید؟
با سابقه تدریسی که در آموزش‌و‌پرورش دارم، به خوبی می‌بینم که در مدرسه‌ها به درس‌های به اصطلاح سخت بیشتر اهمیت می‌دهند. کلاس‌های جبرانی و خصوصی زیادی برگزار می‌کنند و بیشتر شده است تجارت آموزشی. افسوس می‌خورم که خیلی از ما زندگی اجتماعی را نیاموخته‌ایم و قدرت یک نه گفتن را نداریم. به حق و حقوق همدیگر احترام نمی‌گذاریم. این‌ها همه برمی‌گردد به اینکه به درس اجتماعی و آموز‌ش‌های آن بی‌توجهیم. این بود که به کمک یکی از مدرسه‌ها که تمایل داشتند  به این درس اهمیت بدهند، برای تفهیم اهمیت درس اجتماعی، مستند یک شب در مدرسه را در مدت یک سال، با امکانات ساده، ساختم.

 

انتظار داشتید این فیلم بتواند در بخش فرهنگیان جایزه دریافت کند؟
بنده اصلاً برای جایزه فیلم نمی‌سازم، چون اگر هدف جایزه بود، همان اول که در خیلی از جشنواره‌ها جایزه نمی‌گرفتم، فیلم‌سازی را کنار می‌گذاشتم. ولی در هر جشنواره که شرکت می‌کنم، به کارم اطمینان دارم و انتظار مقام هم دارم. البته از مقام نیاوردن دلسرد نمی‌شوم. به دنبال ایراداتم هستم تا کار بعدی را بهتر بسازم. برای فیلم «یک شب در مدرسه» هم که به جشنواره فیلم رشد فرستاده بودم، خیلی خوشحال شدم از اینکه هیئت انتخاب دغدغه فیلم مرا متوجه شده بودند و فیلم به بخش مسابقه راه پیدا کرده بود. خستگی‌ام در رفت وقتی علیرضا خمسه، داور جشنواره، موقع تحویل جایزه به من گفت: «از این فیلم خیلی لذت بردم، کیف کردم!»

 

شما به ‌عنوان فیلم‌ساز فرهنگی، چه انتظاری از وزارت آموزش‌و‌پرورش دارید؟‌
از پرسیدن این سؤال خیلی خوشحالم، چون می‌توانم حرف دلم را بزنم. ببینید، در تمام جشنواره‌های آموزش‌و‌پرورش، مسئولان رده بالا مدام از اهمیت فیلم و فیلم‌سازی در آموزش و یادگیری صحبت می‌کنند. خب، به نظر شما از یک فیلم‌ساز فرهنگی چگونه می‌توان حمایت و تقدیر کرد؟ آیا تقدیر از ما این است که یک لوح با یک کارت خرید صد‌تومانی هدیه بگیریم؟ مسلماً خیر!‌ انتظار دارم فیلم‌هایی را که به جشنواره رشد راه پیدا کرده‌اند، حتی اگر مقام هم نیاورده باشند، آموزش‌و‌پرورش خریداری کند و برای تمام مدرسه‌های کشور، متناسب با شرایط سنی‌شان، ارسال کند یا مجوز دهد ما خودمان این کار را انجام دهیم و فیلم را به مدرسه‌ها بفروشیم. میلیون‌ها لوح فشرده نمونه‌سؤال که زحمت خیلی کمتری برای تهیه آن‌ها کشیده می‌‌شود، هر ساله در مدرسه‌ها به فروش می‌‌رود. لوح فشرده فیلم آموزشی مسلماً فایده بیشتری دارد.

وقتی به فیلم‌ساز فرهنگی اهمیت داده شود، انگیزه‌ای می‌شود برای دیگر فرهنگیان تا وارد این عرصه بشوند. به هر حال، آبرومندتر از شغل‌های دوم دیگر است. اگر خود من به فیلم‌سازی علاقه نداشتم، حتی یک فیلم هم نمی‌ساختم. متأسفانه هیچ حمایتی از آموزش‌‌‌و‌پرورش نمی‌شویم. حداقل وقتی می‌بینند فرهنگی فیلم‌ساز دارند،‌ می‌توانند در تولید بعضی از فیلم‌ها از ما دعوت به همکاری کنند؛ چه در استان و چه در مرحله کشوری.

 

چه انتظاری از جشنواره‌هایی مثل فیلم رشد دارید؟
تعداد فیلم‌های پذیرفته شده بیشتر شود تا موجب سرخوردگی فیلم‌سازان نشود. آن‌هایی که کار پذیرفته شده دارند، هر سال دعوت شوند و جلسات نقد و آموزش هم برگزار شود تا موجب پیشرفت شود.

 

به نظر شما در خصوص فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره فیلم رشد که تحت عنوان فیلم‌های علمی، آموزشی و تربیتی رشد، در برخی مدرسه‌های کشور به مدت یک هفته اکران می‌شود، چیست؟ آیا به نظر شما این کار هم فایده دارد؟
بله، فایده که حتماً دارد. فیلم‌های آموزشی هم مثل کتاب‌های آموزشی نکات آموزشی خوبی برای دانش‌آموزان دارند، ولی به نظرم لازم است به حق و حقوق سازنده هم توجه شود.

 

در حال حاضر پروژه جدیدی در دست تولید دارید؟
بله. در حال ساخت یک فیلم دیگر در مورد مسائل اجتماعی هستم که امیدوارم فیلم خوبی از آب درآید.

 

اگر قرار باشد بین معلمی و فیلم‌سازی یکی را انتخاب کنید، کدام را انتخاب می‌کنید؟ و چرا؟
فیلم‌سازی را انتخاب می‌کنم، ولی معلمی را هم دوست دارم، چون وقتی در کلاس درس هستم، احساس خاصی از مفید بودن دارم.