کتاب، یار دبستانی من

مهار استرس در معلمان
نویسنده: کریس کی ریاکو
مترجم: منصوره وحدتی
ناشر: رشد
تعداد صفحات: ۱۷۶

معرفی: کتاب حاضر با تحلیل استرس، معلمان را با چگونگی به وجود آمدن استرس در هنگام تدریس، آشنا و راهبردهایی را برای مهار آن پیشنهاد می‌کند.نویسنده ابتدا با تعریف استرس و بیان نمونه‌هایی از استرس معلمان، موضوع اصلی کتاب را برای خواننده تشریح می‌کند و در این میان با بیان مطالبی درباره تیپ‌های شخصیتی مختلف، توضیح می‌دهد که چه تیپ‌هایی بیشتر در معرض استرس قرار دارند. او پس از تبیین مفهوم استرس، منابع اصلی آن  را بررسی می‌کند و نتیجه می‌گیرد که منبع استرس در افراد مختلف، متفاوت است.

 همچنین، از معلمان  می‌خواهد که با جست‌و‌جو در خود، منابع استرس موجود در خویش را بیابند و یادداشت کنند.یکی از محاسن این اثر، ارائه راهکارهای کاربردی برای رفع استرس معلمان است. نویسنده کتاب سه فصل را به راهکارهای عملی برای معلمان اختصاص داده است؛ راهکارهایی که معلمان با به‌کار بستن آن‌ها می‌توانند از استرس رهایی پیدا کنند. او در فصلی جداگانه، برای اینکه عملکرد مدرسه به عنوان مجموعه‌ای واحد، به‌گونه‌ای باشد که استرس در کارکنان و معلمان به حداقل برسد، راهکارهایی را با مدیران مدارس در میان می‌گذارد.

 

 

آموزش قلب‌ها و اندیشه‌ها؛ تجارب ژاپنی‌ها در مراکز پیش‌دبستانی و دبستانی
نویسنده: کاترین لوئیس
مترجمان: حسین افشین‌منش، شیده ایلبگی طاهر
ناشر: سازوکار
تعداد صفحات: ۳۹۵

معرفی: استفاده از تجارب دیگران همواره عملی ستوده و تأیید شده از جانب عقل سلیم است. این کار سبب می‌شود پَسینیان بیراهه‌هایی را که پیشروان گرفتارشان شده‌اند، بشناسند. همچنین، با این کار می‌توان از موفقیت‌های پیشینیان بهره‌ها برد. از همین رو، دکتر کاترین لوئیس به بازخوانی تجارب ژاپنی‌ها در مراکز پیش‌دبستانی و دبستانی پرداخته و این کتاب را تألیف کرده است. کتاب گزارشی کتبی از پژوهش میدانی چهارده ساله‌ای است که به صورت کیفی انجام گرفته است. با مطالعه این کتاب متوجه می‌شویم که آموزش‌وپرورش ابتدایی و پیش‌ابتدایی یکی از موضوعات بسیار مهم در کشور ژاپن است؛ به گونه‌ای که دولت بیشترین سهم از تولید ناخالص ملی خود را صرف دوره‌های آموزشی پیش از دانشگاه، به‌ویژه دوره‌های پیش‌دبستانی و ابتدایی می‌کند.

نویسنده پس از شنیدن مطالبی درباره موفقیت‌های فراوان ژاپنی‌ها در آموزش‌وپرورش ابتدایی، بر آن شد که در مورد  ریشه‌های این موفقیت‌ها پژوهش کند. نکته جالب توجه این است که از نظر وی، عامل موفقیت ژاپنی‌ها نه طولانی‌تر بودن ایام تحصیل است نه داشتن امکانات مادی و پشتیبانی بلکه مدارس ژاپنی به سبب رفع آنی نیازهای بچه‌ها به این موفقیت نائل شده‌اند. برخی از این نیازها عبارت‌اند از: نیاز به دوستی، نیاز به تعلق‌خاطر و نیاز به فرصت‌هایی برای زندگی در مدرسه.

 

آنچه معلمان و مربیان باید بدانند
نویسنده: رضا فرهادیان
ناشر: بوستان کتاب
تعداد صفحات: ۱۰۸

معرفی: کتابِ «آنچه معلمان و مربیان باید بدانند» می‌تواند راهنمایی برای والدین و معلمان و مربیان باشد. پیش‌فرض نویسنده در این کتاب این است که تربیت و پرورش انسان از موضوعات بسیار مهم و دغدغه روز جهان است و از این‌رو کوشیده است مجموعه روش‌هایی را گرد آورد که به‌کارگیری آن‌ها از دیدگاه اسلام، می‌تواند در رشد ذهنی و تربیتی کودک اثرگذار باشد. بعضی از این روش‌ها مربوط به زمان پیش از تولد، بعضی مربوط به روزهای ابتدایی تولد و بعضی مربوط به بعد از آن‌اند. بر همین اساس، نگارنده در قالب موضوع «نقش معلم در سازندگی نونهالان» از رهنمودهای عملی و کاربردی قرآن برای دستیابی به ویژگی‌های معلم مطلوب از جمله آگاهی، رفق، مدارا و دوری از تکلف بهره برده است. همچنین، از آثار توحید در اخلاق و رفتار انسان هم سخن به میان آورده و آن را با توصیف ویژگی‌های معلم پیوند داده است. موضوعاتی همچون طرح و بنای شخصیتی کودکان و نیز تأثیر بازی در رشد کودک از دیگر مباحث کتاب است.

 

 

مدارس بدون شکست
نویسنده: ویلیام گلاسر
مترجم: ساده حمزه
ناشر: رشد
تعداد صفحات: ۲۲۵

معرفی: این کتاب با نگاهی متفاوت به نقایص و مشکلات نظام آموزش‌وپرورش، این نظام را فی‌نفسه باعث شکست دانش‌آموزان می‌داند. در این کتاب، نویسنده گروهی از دختران نوجوان را که گرفتار مشکلات قانونی بوده‌اند و جرمشان اصلاح‌ناپذیری بوده، بررسی کرده است. دو نفر از این گروه تصور می‌کنند که شاید بتوانند در تحصیل موفق شوند اما پنج نفر دیگر اعتقاد دارند که در زندگی شکست خورده‌اند. آن‌ها می‌گویند تنها به این دلیل که مجبورند، به مدرسه می‌روند؛ و گرنه امیدی ندارند چیز با ارزشی یاد بگیرند که در زندگی حال و آینده‌شان به کار آید. به بیان دیگر، باور به اینکه مدرسه در چگونه زندگی کردن به افراد کمکی نمی‌کند، باعث شده ‌است که آن‌ها برای موفقیت در مدرسه هیچ تلاشی نکنند. آن‌ها به‌ راحتی اعتراف می‌کنند که بیشتر مشکلاتشان با والدینشان مربوط به شکست تحصیلی و شکست‌های داخل مدرسه یا خارج از آن است. گلاسر در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان در برابر احساس شکست به این افراد کمک کرد، می‌گوید بهترین گزینه‌ای که بیشترین تأثیر را در غلبه بر مشکل شکست دارد، آموزش‌وپرورش موفق است. از دیدگاه او باید مدارس را گسترش داد تا همه کودکان، چه در مناطق مرفه‌نشین و چه در مناطق فقیرنشین، از آن‌ها بهره‌مند شوند و طعم موفقیت را بچشند. از نظر گلاسر، مشکل اساسی مدارس شکست است؛ بنابراین باید راه‌هایی پیدا کرد که کودکان بیشتری بتوانند به موفقیت برسند.

 

 

تربیت سالم در مدرسه
نویسندگان: جین نلسن، لین لات
مترجمان: محمدجواد فرشچی، ریحانه ایزدی
ناشر: سازوکار
تعداد صفحات: ۲۸۰

معرفی: هدف نهایی از مدرسه رفتن چیست؟ آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چرا فرزندانمان را به مدرسه می‌فرستیم؟ آیا صرفاً به این دلیل چنین می‌کنیم که مدرک بگیرند و در نهایت، شغل و درآمد خوبی به دست آورند؟ آیا قرار است در مدارس صرفاً پیامد رفتارهای ناصحیح را به دانش‌آموزان یادآوری کنیم؟ آیا قصد داریم در مدرسه، دانش‌آموزانی رقابت‌جو پرورش دهیم که رقابتشان بر مبنای برتری‌طلبی افراطی باشد یا می‌خواهیم افرادی تربیت کنیم که در موقعیت‌های سخت زندگی و در میانه دوراهی‌های پیچیده، توانایی تفکر و استدلال و به‌کار گرفتن منطق را داشته باشند و بتوانند با استفاده از تفکر انتقادی، مشکلات زندگی را پشت سر بگذارند و از کژراهه‌ها به سلامت عبور کنند؟ برای دور شدن از آسیب‌های آموزش‌وپرورش و نزدیک شدن به اهداف واقعی تعلیم‌وتربیت و ایجاد فضیلت در دانش‌آموزان، شیوه‌ای با عنوان «تربیت سالم در مدارس» طراحی شده است. مؤلفان این کتاب این روش را با استفاده از مبانی نظری آلفرد آدلر و رادولف درایکرز تدوین کرده‌اند.

نویسندگان در این کتاب رویکردی کاملاً انسانی به کودکان دارند. آن‌ها تمام راهکارهایی را که به خواننده نشان می‌دهند، با توجه به نیازهای مربیان مدارس تدوین کرده‌اند. بیشتر این راهکارها هم به روش‌های صحیح کودک‌پروری مربوط می‌شود. در این شیوه، پرورش بر آموزش مقدم است. این روش تربیتی پرورش‌دهنده هوش هیجانی و مهارت‌های مهم زندگی و ادراک‌های ضروری برای موفقیت است.

 

 

بیست اصل مهم در موفقیت معاون اجرایی دبیرستان
مؤلف: زهرا مصدق صدقی
ناشر: نواندیشان دنیای علم
سال نشر: ۱۳۹۷

«... در یک مدرسه عوامل مختلفی مشغول کار هستند؛ روی سخن من با آنان است. مدیر، معاون، دبیر، مشاور، دفتردار، کتابدار، مسئول آزمایشگاه، مربی ورزش، مربی تربیتی، خدمات، سرایدار!

کسانی که در محیط مقدس مدارس کار می‌کنند، باید بدانند که در برابر دانش‌آموزان مسئولیت خطیری به عهده دارند؛ زیرا آنان مادران و پدران و تربیت‌کننده نسل بعدی هستند و هر رفتار و کردار این کارکنان می‌تواند الگوی خوب و یا بد را به دانش‌آموزان ارائه دهد.

آیا دوست دارید در رشد و تعالی روحی و اخلاقی آن‌ها نقش مثبت داشته باشید؟ آیا وجود خود را از نقاط منفی اخلاقی و رفتاری خالی کرده‌اید؟

آیا با دانش‌آموزان، صادقانه، مؤدبانه، مهربانانه و با نهایت احترام رفتار می‌کنید؟ ...»

 

 

به سوی مدارس صلح‌آموز (کتاب کار دانش‌آموز)
نویسندگان: ریچارد بودین، دنا کرافورد، فرد شرامپ
مترجمان: دکتر علی صاحبی، حمید عبدی
ناشر: ایران‌بان

«... زیستن در یک جهان بدون تنش و درگیری و تعارض غیرممکن است. ما آدم‌ها در بعضی از شرایط زندگی حتی با نزدیک‌ترین افراد زندگی‌مان مانند پدر و مادر و یا خواهر و برادرمان نیز اختلاف پیدا می‌کنیم. اختلاف و تعارض هیچ ایراد و عیبی ندارد بلکه آنچه مهم است، شیوه حل اختلاف و تعارض است.

این کتاب شیوه‌های ایجاد صلح و دوستی بعد از هر اختلاف و دعوا و دلخوری را با تمرینات و فنون ساده برای شما توضیح داده است. با انجام تمرینات و کمک گرفتن از معلم و مربی،  شما نیز می‌توانید به گروه صلح جامعه بپیوندید و به خود و دیگران کمک کنید تا همه با هم در جهانی بهتر و سالم‌تر زندگی کنیم.»

 

 

یاد (خاطرات فرهنگیان)
نویسنده و گردآوری: علیرضا رضوانی‌نیا
ناشر: افق روشن
سال نشر: ۱۳۹۸

(کتاب حاضر، مجموعه‌ای از خاطرات و تجربه‌های معلمان است که نویسنده آن‌ها را جمع‌آوری کرده است.)

« ... صدای ترمز ماشین به من فهماند که به مقصد رسیده‌ام و باید پیاده شوم. در حالی‌که صدها فکر در ذهن داشتم، پا بر زمینی می‌گذاشتم که تا به حال ندیده بودم.

... دشت به رشته کوهی عظیم منتهی می‌شد. کوه‌های پوشیده از برف، آمدن زمستان را به اهالی خبر می‌داد. ...

... از چند زن آدرس مدرسه را پرسیدم و آن‌ها در حالی‌که لبخندی گرم و صمیمی داشتند، خیلی خوب مرا راهنمایی کردند. حتی چند نفر از بچه‌ها را با من همراه کردند تا احساس تنهایی و غربت نکنم و این برایم بسیار لذت‌بخش و به یادماندنی بود.»

 

 

به سوی مدارس صلح‌آموز (راهنمای معلم)
نویسندگان: ریچارد بودین، دنا کرافورد، فرد شرامپ
مترجمان: دکتر علی صاحبی، حمید عبدی
ناشر: ایران‌بان

«... ایجاد مدرسه صلح‌آموز پژواکی از تعهد ما به صلح و آگاهی‌مان از مسئولیت آموزشی برای خلق فضایی است که بچه‌ها توانایی خود را برای ایجاد صلح میان خود و در جهان بیرونی بپذیرند و بیاموزند.

مدرسه یا کلاسی را تصور کنید که در آن بچه‌ها اختلافشان را با کمک یا بدون کمک بزرگ‌ترها مدیریت و حل می‌کنند. ایجاد مدرسه صلح‌آموز برنامه جامعی فراهم می‌کند تا به این افق دست یابیم. هدف اصلی این برنامه بنا نهادن فضای همکاری در مدرسه است، و این مهم از راه ایجاد حقوق و مسئولیت‌ها و به‌کار بردن آزادانه یادگیری، همراه با همکاری امکان‌پذیر می‌شود.»