مهندس سلجوقی: فضای مجازی ابزاری است که اگر با آن به‌صورت مناسب برخورد نشود به ضدتحرک و ورزش تبدیل می‌شود. به دلیل لزوم گسترش ورزش میان بچهها و در دسترس بودن گوشی‌های تلفن همراه برای تمامی کودکان، مطالعه و پژوهشی را در سال ۱۳۹۶ روی کودکان سه تا پنج سال در کل کشور انجام دادیم. از جمله نتایج جالب این تحقیق آن بود که ۶۵ درصد اعضای جامعه مورد مطالعه گوشی‌های هوشمند دارند که درصد بسیار زیادی است و می‌تواند هم فرصت باشد و هم تهدید. حتی در این مطالعه به چهار درصد از بچه‌های شش‌ماهه رسیدیم که تلفن همراه در اختیار دارند. بنابراین، اگر ما نتوانیم بچهها را از طریق تلفن همراه به رفتارهای حرکتی وادار کنیم در عمل قافیه را باخته‌ایم. اخیراً گروهی به‌نام «همنوا» در کشور راه افتاده است که در حال بسیج افراد در پارک‌ها و خیابان‌ها هستند. ایده اصلی آنها این است که خانواده‌ها با هر ابزار ساده و اقتصادی می‌توانند با بچهها به بازی و ورزش سرگرم شوند و انواع ورزش‌های مختلف را بین دختران و پسران و بین خانواده‌ها گسترش می‌دهند که این تز و ایده در زرند کرمان اجرا شده است. لذا اگر ما بتوانیم با استفاده از فضای مجازی یک سری ورزش‌های موجود در فرهنگ سنتی خودمان مثل «لی‌لی» را گسترش دهیم، موفق بوده‌ایم. یعنی فضایی چالشی که افراد این ورزش‌ها را در محیط واقعی اجرا و سپس در فضای مجازی منتشر کنند و منتظر تأیید و لایک از طرف دوستانشان باشند و به‌نظرم در این زمینه می‌توانیم الگویی برای سایر کشورها باشیم. البته ورزش‌های سنتی مثل کشتی و جودو که با هزینه بسیار کمی قابل اجرا حتی در خانه هستند می‌توانند پیشگام باشند و از این طریق رابطه‌ای بین فضای مجازی و ورزش برقرار می‌شود و فضای مجازی نقش خودش را در ایجاد تحرک و از بین بردن سکون و رخوت در بین خانواده‌ها ایفا می‌کند.
دکتر نجفی: بحث ورزش و خانواده بحث بسیار خوبی است و ارزیابی امروزه جوامع توسعه‌یافته نشان از قدرت صنعت ورزش در طبقه‌بندی کشورها به لحاظ توسعه‌یافتگی دارد. یکــی از ملاک‌هــای توســعه‌یافتگی هر جامعه بحث سلامتی آن جامعه است که ارتباط تنگاتنگی با ورزش دارد. واقعیت این است که تمامی این قضیه از فرد شروع می‌شود. فرد اگر به ورزش بپردازد، در واقع خانواده ورزش کرده است و خانواده ورزشکار، یک جامعه سالم را می‌سازد که در نهایت باعث ایجاد یک کشور توسعه‌یافته به لحاظ ورزش، سلامت و بهداشت می‌شود.
خانم شاه‌نظری: به‌عنوان یک مددکار اجتماعی، در حال حاضر دارای یک انجمن فرهنگی هستم و برای بچه‌های دارای دو طیف خلاق که در محرومیت زندگی می‌کنند و همچنین شناسایی بچه‌هایی که به اجبار در حال ترک تحصیل هستند، فعالیت می‌کنم. برای طیف دوم از این بچهها، درصدد کمک به آنها برای ادامه تحصیل تا دوره متوسطه اول با هدف دوری آنها از آسیب‌های اجتماعی هستیم. به کمک‌های زیادی نیاز داریم و فکر می‌کنم لازم است روی دو بخش کار شود؛ بخش اول، شبانه‌روزی‌های آموزش‌وپرورش که در واقع در زمان‌های قبل این امکان توسط آموزش‌وپرورش برای بچه‌های کپرنشین، روستایی و دور از مراکز آموزشی فراهم می‌شد تا با حضور در این مدارس به ادامه تحصیل بپردازند. اما سال‌هاست که متأسفانه بودجه کمی به این مدارس اختصاص می‌یابد. در این مدارس بچهها به دلیل دوری از خانواده به صورت شبانه‌روزی زندگی می‌کنند و در واقع این مدارس خانه بچهها تلقی می‌شود. در سیستان و بلوچستان حدود ۳۵۰ مدرسه شبانه‌روزی وجود دارد. در دیلمان و سیاهکل این مدارس زیاد است و در گیلان درصد بسیار زیادی از این مدارس به دلیل کمبود بودجه تعطیل شده‌اند. این مدارس دارای فضاهای بسیار خوبی به‌لحاظ امکانات ورزشی هستند و می‌شود با اندکی مدیریت، امکاناتی برای این بچهها فراهم کنیم تا به ورزش بپردازند. این امر بدان معناست که بخش آسیب‌دیده جامعه بیش از طبقه مرفه، امروزه به ورزش نیازمند است. مقایسه میزان دسترسی خانواده‌ها در منطقه سه آموزش‌وپرورش تهران به امکانات ورزشی و خانواده‌های آسیب‌دیده، نشان می‌دهد که باید برای سلامتی جسمی قشر آسیب‌پذیر اقداماتی انجام دهیم. همچنین مطالعه روی نظام‌های آموزشی دانمارک و فنلاند نشان می‌دهد که آنها با انجام طرح بازی‌های آزاد، بچهها را به مرز خلاقیت رسانده‌اند و شادترین دانش‌آموزان جهان را دارند.
دکتر امیر حسینی: مهندس سلجوقی از یک فرصت و تهدید صحبت کردند و اینکه ۶۵ درصد کودکان سه تا پنج ساله گوشی‌های هوشمند را در اختیار دارند و مسئله لزوم ایجاد تحرک در بچهها را بیان کردند. از طرف دیگر، دکتر نجفی به سلامت به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی اشاره داشتند و بر اهمیت ورزش در سلامتی جسمی و روحی اقشار جامعه تأکید کردند. اما مطالعه جامعه نشان می‌دهد که اگر بین ورزش و خانواده تعامل سازنده و مثبت برقرار نباشد، دچار مشکلاتی خواهیم شد. نتایج یک تحقیق در ارتباط با مدارس کانادا نیز نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر شرکت افراد در فعالیت‌های ورزشی، ورزش کردن یک فرد یا یکی از اعضای خانواده است و وقتی که دو نفر از اعضای خانواده به ورزش می‌پردازند، این درصد نیز افزایش می‌یابد. این مثال نشان می‌دهد که چگونه این تعامل بین خانواده‌ها، مربیان ورزش و آموزش‌وپرورش باید برقرار شود.
دکتر محمدی: بحث ورزش و خانواده به نوعی با مسئله سبک زندگی افراد و خانواده‌ها مرتبط است. معرفی سالیانه شاخص‌های پیشرفت پایدار از سوی سازمان ملل متحد و اعلام شاخص‌های کیفی پیشرفت پایدار در حوزه سلامت که مرتبط با بحث ورزش است، نشان می‌دهد که بحث تقویت و تکامل توانایی‌های بشر و انسان یک شاخص مهم است و انسان هم به‌عنوان مجری توسعه و هم به‌عنوان موضوع توسعه مطرح می‌شود. مروری بر نتایج تحقیقات در سه شاخص بهداشت و تغذیه در حوزه مهارت‌های بدنی و حوزه مهارت‌های زندگی، اجتماعی و نگرش نیز بیانگر نتایج جالبی است. در شاخص بهداشت و تغذیه، مقایسه ایران و آمریکا و چین نشان می‌دهد که ورزش در مدارس ایران بیشتر حول محور کسب آمادگی جسمانی می‌چرخد، ولی در آمریکا ورزش مدارس بیشتر به آموزش مهارت‌های زندگی مرتبط با سلامت دانش‌آموزان اختصاص دارد و در چین، ارتقای سطح سلامت جسمانی و روانی از طریق ورزش آموزش داده می‌شود. در بحث شاخص مهارت‌های زندگی و اجتماعی، ورزش و حتی زمین بازی به‌عنوان یک کارگاه آموزشی در نظر گرفته می‌شود و هنر لذت بردن از چالش به دانش‌آموزان یاد داده می‌شود، ولی در ایران نهایتاً بحث احترام به حقوق و قوانین به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود.
نتایج پژوهش علیرضا عابدینی در خصوص مقـایسه داستان‌هـای کتاب فـارسـی کـلاس اول در کشورهای ایران، چین و آلمان نشان می‌دهد که نیازهای «پیروی و اطاعت» از نوع تسلیم و احترام در ایران، «پیشرفت» در آلمان و «مهرورزی»، در چین سه نیاز اصلی هستند. به‌طور خلاصه کودک چینی می‌تواند مهر بورزد، بفهمد و بفهماند (تلویحاً تولید‌کننده و کارگر) و کودک ایرانی میآموزد طلب کننده و گیرنده (تلویحاً مصرف‌کننده و تنبل) باشد در حالی که کودک آلمانی پیشرفت و بازی و شناخت را میآموزد (تلویحاً استقلال‌طلب و قدرت‌دهنده است). در نهایت کودک ایرانی مطیع بودن و سربه‌زیر بودن را از محتوای کتب درسی یاد می‌گیرد و نگاه وی به سمت پایین یا از پایین به بالاست. نگاه کودک چینی به اطراف و یک نگاه دایره‌وار است و کودک آلمانی نگاه رو به جلو و هدفمند دارد.
بنابراین با توجه به بحث گسترش فنّاوری‌هـای ارتبـاطـی در دنیـای امـروز، می‌توانیـم از این فرصت استفـاده کنیـم، کما اینکـه بـازی‌های جدیـد طـراحی‌شده روی گــوشی‌های هوشمنــد در کـشـورهـای توسعه‌یافتـه به‌گونه‌ای است که بچهها را به انجام حرکات مشابه و تحرک جسـمی تشویـق می‌کنـد.
مهندس سلجوقی: به عقیده من اگر ما بتوانیم اقتصاد و ورزش را به نحوی مرتبط کنیم، به‌نوعی به توسعه ورزش کمک کرده‌ایم. حتی به‌نظر می‌رسد باید موضوع بیمه را به‌نوعی با ورزش مرتبط کنیم، یعنی در برخی از کشورها اگر شما ورزش کنید، هزینه شما پایین می‌آید یا اگر سیگار نکشید به میزانی هزینه بیمه فرد کمتر می‌شود و اگر از این رویکرد وارد قضیه شویم به نوعی مردم را به ورزش و سلامتی خودشان حساس کرده‌ایم. در ایران، متأسفانه قوانین مطابق با واقعیت‌ها و مباحث اقتصادی نداریم. اما توجه به جایگاه تنظیم مقررات، شاخص‌گذاری و توجه ویژه به این حوزه را در پی دارد. مقایسه اقتصاد محیط زیست در ایران و آمریکا نشان می‌دهد که در آمریکا فرد آزاد است در نزدیکی کاخ سفید برای مثال گاوداری بزند به شرط اینکه محیط زیست را آلوده نکند، ولی در ایران فرد را مجبور می‌کنند ۱۲۰ کیلومتر مثلاً بیرون از شهر گاوداری تأسیس کند و به نوعی محیط‌زیست در اینجا اهمیت ندارد [دستورالعمل مجلس شورای اسلامی و سازمان محیط زیست]. بنابراین اگر ورزش و اقتصاد به نوعی به یکدیگر وصل شوند، ناخواسته جامعه به سمت ورزش سوق داده می‌شود.
دکتر محمدی: ایده تأثیر ورزش و شاخص‌های سلامت جسمانی در بحث بیمـه و مــسائل اقتصادی، ایده مهم و خوبی است به شرط آنکه شاخص‌های مناسبی برای سنجش میزان توجه افراد به ورزش طراحی شود.
مهندس سلجوقی: امروزه این قضیه با طراحی اپلیکیشن‌های مختلف در کشورهای توسعه‌یافته قابل ارزیابی است و در قالب فیلم و تست‌های ورزش سنجش می‌شود. آزمون برخط در همین راستا طراحی شده است.
دکتر نجفی: درآمد صنعت نفت ایران در بازه زمانی بین سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که صنعت ورزش دنیا هر سال ۸۰۰ میلیارد دلار برآورده شده که ۶۰۰ میلیارد دلار آن فقط مربوط به کشور ایالات متحده است این امر نشان از اهمیت امر ورزش در بین جوامع و به خصوص خانواده‌هاست که در ابعاد مختلف به ورزش اهمیت داده‌اند است [خبرگزاری فارس اقتصادی/ نفت و انرژی]. بنابراین صنعت ورزش به‌عنوان صنعتی درآمدزا به‌هیچ عنوان توسعه نخواهد یافت، مگر اینکه در بین خانواده‌ها رسوخ پیدا کند. یکی از شاخص‌های توسعه فردی هر جامعه، توجه فرد به خودش است. با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر جامعه، خانواده‌ها از مدل ذهنی ثابت بیشتر بهره می‌گیرند و به توسعه ابعاد جسمانی خود توجه دارند به همین جهت تأمین نیازهای فیزیولوژیکی در اولویت قرار می‌گیرد. لذا یکی از شاخص‌های توسعه فردی این است که افراد ورزش کنند. در جمع‌بندی این بحث باید بیان کنیم که در ایران سالیانه حدود ۴ میلیارد دلار برای مدیریت هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم دیابت صرف می‌شود. ما معتقدیم برای کاهش این هزینه‌ها امر پیشگیری را باید در نظر بگیریم که یکی از عوامل اصلی دیابت در دنیا چاقی و اضافه‌وزن، عدم تحرک فیزیکی و تغذیه نامناسب است که با ورود ورزش به خانواده پیشرفت زیادی در امر پیشگیری انجام خواهد شد. منتها مشکل از جایی شروع می‌شود که ارتباط بین دانشمندان صنعت ورزش و دانشمندان صنعت سلامت قطع شده است. [کتاب اقتصاد ورزشی: تئوری، شواهد و سیاست‌ها]. بیش از ۲۴ میلیون خانواده در ایران داریم و از این تعداد، ۱۳ میلیون دانش‌آموز به ۶۵ هزار مدرسه به‌صورت روزانه هدایت می‌شوند. به بیان دقیق‌تر، ما می‌توانیم از ظرفیت همین مدارس برای انتقال فرهنگ ورزش در بین خانواده‌ها شروع کنیم. مسئله اصلی اما فهم این قضیه است که چرا اقشار مختلف فرادست و فرودست جامعه ما و خانواده‌ها تمایلی به ورزش ندارند؟ گره کار کجاست؟ توسعه فردی به چه فاکتورهایی نیاز دارد؟ چه اتفاقاتی افتاده است که پدر خانواده ایرانی به ورزش نمی‌پردازد؟ آیا دلایل صرفاً مالی دارد؟ خیر، موضوع کاملاً فردی و فرهنگی است. یکی از صحبت‌ها در جوامع توسعه‌یافته این است که فرد در هفته چند روز به ورزش می‌پردازد؟ این کلمه یا این گفتمان در بین جامعه هشتاد میلیونی ایران چقدر تکرار می‌شود؟ درباره حل این مسئله و پرکردن خلأ‌های موجود نیز راهکارهایی وجود دارد که در فرصت پیش‌رو بدان‌‌ها خواهم پرداخت.
دکتر امیر حسینی: نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد که اگر مادری خودش ورزش کند، ۶۴ درصد از کودکانش نیز ورزش می‌کنند. اگر در یک خانواده پدر به ورزش بپردازد، ۶۶ درصد از فرزندانش به ورزش گرایش پیدا می‌کنند. سؤال اساسی این است که چگونه می‌توانیم ورزش را در خانواده‌ها نهادینه کنیم و آثار ورزش را در سطح جامعه نشان دهیم؟ همچنین نقش معلمان ورزش در این رابطه چگونه است و چگونه می‌توانند به خانواده‌ها در ارتباط با ورزش کردن کمک کنند. سرکار خانم شاه‌نظری اشاره کردند که در مدارس اسکاندیناوی موضوع شادیِ ناشی از فعالیت‌های بدنی و ورزشی خیلی اثرگذار بوده است و حتی نتایج یک تحقیق درباره تفاوت مدارس ژاپنی با مدارس دیگر نشان می‌دهد که عنصر اصلی، شادی است و مدارس شاد خیلی به این موضوع کمک می‌کنند.
خانم شاه‌نظری: در هر قضیه، اصل، متولیان آن هستند. شما به‌عنوان پدر یک خانواده به میزان ۶۶ درصد می‌توانید بر ورزش کودکانتان تأثیر بگذارید. پس شما به‌عنوان خانواده، اولین متولی این قضیه هستید. متولیان ورزش بچهها در سطحی آموزش‌وپرورش است، در سطحی دیگر دانشگاه‌ها هستند و بخشی دیگر به ورزش عمومی مرتبط است. تجربه کشورهای دانمارک و فنلاند و تأکید آنها بر بازی آزاد باعث استقلال شخصیتی بچهها می‌شود. تجربه و تحقیق سی‌ساله بنده از ورزش در مدارس نشان می‌دهد که باید بچهها را در ورزش آزاد بگذاریم. در یک مطالعه پژوهشی از معلمان ورزش در منطقه سه تهران خواستیم تا بچهها را به کوه‌پیمایی ببرند تا آنها آزادانه رفتار کنند. و نتیجه تحقیق، حکایت از تغییر واکنش‌های رفتاری آنها داشت.
در همین تحقیق، مادران بچهها را درگیر ورزش فرزندانشان کردیم و دیدیم که خیلی از مادران مانع ورزش آزاد فرزندان به بهانه آسیب دیدن آنها می‌شدند. از طرف دیگر، آموزش‌وپرورش به دلیل سرفصل‌های آموزشی از پیش‌طراحی شده و مشخص، گونه‌های خاصی از فعالیت ورزشی را از دانش‌آموزان می‌خواهد که بچهها باید در یک قالب رفتاری مشخص ورزش کنند و این غلط است.
مهندس سلجوقی: اگر دو نکته به خوبی شکافته شود، در بحث به جای خوبی می‌رسیم. یکی اینکه باید تعریفی خاص از ورزش داشته باشیم. آیا ورزش حرکات موزون است؟ آیا ورزش دقیقاً استخر رفتن است؟ ورزش می‌تواند از یک رفتار ساده تغییر در رفتار حرکتی شروع شود تا ورزش به‌صورت حرفه‌ای.
خانم شاه‌نظری: اگر خانواده را دخیل در ورزش بدانیم باید از همان حرکات اولیه حتی دوران حضور جنین در رحم مادر، برای نقش خانواده اهمیت قائل شویم.
دکتر امیر حسینی: ما یک بحث فعالیت‌های جسمی و یک بحث ورزش‌ها به معنای «Sports» داریم. ورزش‌ها در واقع فعالیت‌های سازمان‌یافته و دارای قوانین و مقررات خاصی هستند که به نتایج خاصی می‌انجامند و دارای دایره گسترده‌ای هستند. اما آنچه در ورزش همگانی یا « Sport for All» و
«mass sport» دنبال می‌شود، توسعه حرکت‌ها و فعالیت‌هایی است که نیاز بدن به فعالیت را تأمین می‌کنند.
مهندس سلجوقی: اگر به ورزش به معنای فعالیت جسمانی همگانی نگاه کنیم متوجه می‌شویم که آموزش‌وپرورش ما متأسفانه در رفتارهای خودش مانده است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد هشتاد درصد مطالبی که آموزش‌وپرورش به بچه‌های ما آموزش می‌دهد، کارآمدی لازم در زندگی بچهها را ندارد (تحقیق آقای اردوان مجیدی). به همین دلیل اگر ما بتوانیم تعریف جدیدی را از ورزش متناسب با وضعیت بومی کشور داشته باشیم و این تعریف را به سمت مهارت‌آموزی زندگی و اجتماعی بچهها سوق دهیم، تا حدودی می‌توانیم خانواده‌ها را در این قضیه دخیل کنیم و موفق بشویم. در کل به‌نظرم باید به سمت استفاده از ساختارهای غیررسمی در کنار آموزش‌وپرورش برای مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان برویم.
دکتر نجفی: ۳۳ هزار یا شاید ۳۵ هزار معلم ورزش در مدارس مشغول آموزش تربیت‌بدنی به دانش‌آموزان هستند. حال اینکه چرا با وجود این نیروی انسانی گسترده باز هم موفق نیستیم، باید ریشه‌یابی شود. در سال ۱۳۰۶ با ورود تربیت‌بدنی به مدارس، شش ساعت در هفته این واحد درسی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شد و امروز در جایگاهی قرار داریم که برای هر واحد درس تربیت‌بدنی در مدارس، یک ساعت و نیم‌وقت اختصاص داده‌ایم. متأسفانه در طول سال‌های گذشته، فرهنگی در مدارس شکل گرفته که جایگاه معلم ورزش و دبیر تربیت‌بدنی را به جایگاهی کم‌اهمیت‌تر از دیگر دبیران تنزل داده است و این نگرش باید تغییر پیدا کند. از طرف دیگر به‌نظر می‌رسد اگر هدف، آموزش مهارت‌های جسمی و حرکتی به دانش‌آموزان در مدارس باشد، یک معلم با این یک ساعت و نیم نمی‌تواند کار زیادی در طول هفته برای حداقل ۳۳ دانش‌آموز در هر کلاس انجام دهد و چیز زیادی از تربیت‌بدنی به آنها آموزش دهد. امروزه بحث بر سر آموزش بیش از پنجاه مهارت زندگی برای هر فرد است تا بتواند فردیت خود را در اجتماع ثابت کند.
کتابی در سال ۱۳۹۷ در ایران چاپ شده است که تمامی این مهارت‌ها را آورده است و کتابی از سال ۱۳۹۱ با عنوان «تفکر و سبک زندگی» به وسیله دبیران پرورشی در مدارس ایران آموزش داده می‌شود و کتاب خوبی برای آموزش مباحثی مثل فن بیان، مذاکره و سایر موارد به دانش‌آموزان است. باید روی فرهنگ و شیوه تفکر افراد کار کنیم. در دوره هخامنشی مکانی به نام الونزا بوده که در تمامی استان‌های کشور برای چهار قشر کودکان، نوجوانان، بزرگ‌سالان و افراد ناتوان فعالیت با اسلحه را در نظر می‌گرفتند و آموزش‌های خاصی بر مبنای صداقت برای این افراد ارائه می‌کردند. [کریمی، جواد: نگاهی به تاریخ تربیت‌بدنی] . به‌صورت کلی عموم جامعه امروزی ما با فرهنگ ورزش آشنا نیستند. برای مثال در ده سال قبل، والیبال کشور ایران این درخشش کنونی را نداشته است و تقریباً پنج سال است که در کورس والیبال دنیا هستیم. خود به خود تمامی جامعه ما فهم بسیار بالایی از والیبال پیدا کرده‌اند و این رشته در بین تمامی اقشار به یک برند اجتماعی تبدیل شده است.
دکتر امیر‌حسینی: یکی از عوامل محبوبیت ورزش‌ها به موفقیت ورزشکاران آن رشته برمی‌گردد. وقتی والیبال ما قهرمان می‌شود خیلی از خانواده‌ها به این ورزش گرایش پیدا می‌کنند. در بازی‌های المپیک ۱۹۹۶ و ۲۰۰۰ که به عنوان دبیر کل کمیته ملی المپیک مسئولیت داشتم، شاهد بودم که بعد از موفقیت تکواندو و مدال‌های هادی ساعی یا موفقیت وزنه‌برداری و مدال‌های حسین رضازاده، گرایش مردم به این دو رشته زیاد شد. حال بحث این است که چه اقدامی باید انجام دهیم که ورزش در بین خانواده‌ها به‌عنوان یک ارزش تلقی شود.
خانم شاه‌نظری: به‌نظرم الگوسازی می‌تواند ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین مسئله باشد. نتایج تحقیق بنده درباره ایران و سایر جوامع نشان می‌دهد جوامعی که دست به الگوسازی به‌ویژه در بین خانواده‌ها زده‌اند، موفق بوده‌اند.
دکتر محمدی: به‌نظرم باید به تغییر نگرش و فرهنگ‌ها درباره ورزش بپردازیم. تعریف‌های زیادی از ورزش شده است. ولی بحث فعالیت جسمانی (Physical activity) به این معناست که اگر یک فرد بتواند به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یک میلی‌لیتر اکسیژن را مصرف کند، فعالیت بدنی انجام داده است. پس هر فردی می‌تواند این فعالیت جسمانی را انجام دهد و قواعد و قوانین خاصی ندارد. منتها بحث اینجاست که آیا خود اجرای این عمل یا اجرای ورزش در این حد برای دانش‌آموز مناسب است؟ برای مثال، کشور فنلاند در کل المپیک یک مدال طلا می‌گیرد ولی ۸۰ تا ۸۵ درصد خانواده‌ها فعالیت جسمانی دارند. از منظر علمی برنامه‌های تمرینی می‌بایست متناسب با شرایط سنی، جنس، وضعیت شغلی، وضعیت فیزیولوژیکی، وضعیت آنتروپومتریکی و روان‌شناختی طراحی شود. یعنی ورزش نیز اصول و قوانین خاصی دارد و اگر فرد آموزش صحیحی در ورزش نبیند، چه بسا دچار آسیب شود. حال وقتی از بردن ورزش به داخل خانواده‌ها بحث می‌شود، باید شرایط جسمانی و سلامت خانواده‌ها درنظر گرفته شود. لذا اگر ارتباط بین وزارت بهداشت و آموزش‌وپرورش برقرار شود و شاخص‌هایی برای معرفی مربی ورزش به خانواده‌ها تعریف شود و این مربیان آموزش‌های لازم را در این زمینه ببینند، آن‌وقت است که می‌توانیم درباره نقش ورزش در خانواده‌ها و ارتباط معلمان ورزش در این قضیه صحبت کنیم. از نظر علمی، بحث سلامت‌محور بودن ورزش در سنین پایه و ابتدایی و همچنین دوران سالمندی به نوعی خطرساز است و اگر ورزش بهانه‌ای برای مشارکت دانش‌آموزان در پدیده‌های اجتماعی باشد، مفید خواهد بود.
دکتر نجفی: انجام ورزش صبحگاهی زمینه‌ای برای انجام فعالیت جسمانی دانش‌آموزان در مدارس است و بنده در دوران یازده‌ساله حضورم در آموزش‌وپرورش برای انجام ورزش صبحگاهی در مدارس خیلی تلاش کردم و در واقع هیچ دلیلی برای تعطیلی آن در مدارس به جز در ایام خاصی از سال وجود ندارد.
خانم شاه‌نظری: نتایج یک تحقیق در محدوده نوبنیاد تهران نشان می‌دهد که بالاترین میزان ابتلا به بیماری قلبی در شهر تهران به بچه‌های این منطقه تعلق داشته است که نتایج این تحقیق، وجود کارخانه صباباتری در منطقه را به‌عنوان دلیل اصلی عنوان کرد و ورزش در مدارس منطقه برای ما ممنوع شد.
دکتر نجفی: این مسئله که چگونه ما می‌توانیم ورزش را در بین خانواده‌ها اشاعه دهیم به‌عنوان یک مسئله اساسی مطرح است. سه‌شنبه‌ها بحث خودرو و عدم استفاده از ماشین مطرح است و باید دوچرخه‌سواری فرهنگ‌سازی شود. اما مسئله اصلی این است که مدیران ما به انجام این طرح‌ها اعتقادی ندارند. وقتی خود مدیران نتوانسته‌اند در بین خانواده‌های خودشان این طرح را گسترش دهند، نباید توقعی از مردم عادی داشته باشیم.
دکتر محمدی: ما برای مسابقات قهرمانی آسیا در رشته دو و میدانی در سال ۲۰۱۳ به ژاپن سفر کردیم. شب در هتل برنامه مسابقه را به ما دادند و شروع مسابقه ساعت ۱۱:۰۲ اعلام شد. صبح وقتی برای تمرین وارد زمین شدیم مشاهده کردیم که در کنار ما یک سری کمپ‌هایی برای بچه‌های ابتدایی زده بودند و بچهها در قالب گروه‌های چهارنفره مشغول مطالعه بودند. طبق برنامه‌ریزی صورت‌گرفته در طول برگزاری مسابقه و فاصله انجام مسابقه رشته‌های مختلف به این بچهها فرصت می‌دادند تا آزادانه در مسیر مسابقه بدوند و آن شرایط را تجربه کنند. در واقع هدفشان این بود که بچهها را آزادانه با فرهنگ رشته‌های دو و میدانی آشنا کنند. ولی در مجموع، عوامل مختلفی در این قضیه دخیل‌اند.
خانم شاه‌نظری: در شهرستان دیلمان، دختران دانش‌آموز اصلاً معلم ورزش نداشتند و در واقع آنها به ورزش نمی‌پرداختند. وقتی دلیل این قضیه را از مادرانشان جویا شدم، فقدان معلم را دلیل این امر عنوان کردند که ما با اجاره یک سالن ورزشی در آن منطقه معلمی را از سیاهکل استخدام کردیم که قهرمان والیبال بود و هفته‌ای سه مرتبه با حضور در دیلمان به دانش‌آموزان آموزش می‌داد و در پایان تابستان همان سال، مادران بچهها بعد از برگشت از مزرعه با حضور در سالن همراه با بچهها دور سالن می‌دویدند و بچهها نیز شاد بودند. این مثال نشان می‌دهد که ما توانستیم در عمل ورزش را میان خانواده‌ها فرهنگ‌سازی کنیم.
جمع‌بندی
دکتر امیر حسینی: در اهمیت ورزش در سلامت جسمی و روحی بچهها و ارتقای مهارت زندگی آنها شکی نیست. ورزش یک عامل اقتصادی بسیار مهم است و می‌تواند در جامعه خیلی کمک کند. اولین مراجعه و فعالیت بدنی منظم بچهها با ورزش و فعالیت بدنی در واقع تجربه‌ای است که در خانواده شکل می‌گیرد. بحث این است که اگر یک پدری در خانواده ورزشکار باشد باعث گرایش بیش از نیمی از اعضای خانواده به ورزش می‌شود و این میزان درباره مادران نیز صدق می‌کند. ما برای نهادینه کردن ورزش در خانواده باید توسعه فعالیت بدنی را یک اصل ببینیم، یعنی اینکه هر فرد و هر خانواده باید حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته فعالیت بدنی داشته باشد. دکتر محمدی فعالیت بدنی را فعالیتی می‌داند که بتواند به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یک میلی‌لیتر اکسیژن را مصرف کند. بنابراین اگر ما بخواهیم از اضافه وزن بچهها کم کنیم و به آنها تحرک ببخشیم لازم است الگوی حفظ تناسب اندام در خانواده‌ها به‌عنوان یک اصل مهم تلقی و فرهنگ‌سازی شود. اینکه معلمان ورزش چگونه می‌توانند در این قضیه مؤثر باشند، یک نمونه در دیلمان از طرف خانم شاه‌نظری بیان شد. یکی از وظایف معلمان ورزش، برقراری تعامل با خانواده‌ها برای سوق دادن آنها به سمت ورزش است.
برگزاری یک سری رویدادها مثل المپیادهای ورزشی مدارس نیز اتفاق بسیار خوبی است که از سوی دکتر مهرزاد حمیدی در حال پیگیری است و فرصت خوبی برای مشارکت والدین در این مسابقات و برنامه‌های آن است. از طرف دیگر به لحاظ ساختاری نیز در سطح جامعه باید اقداماتی انجام دهیم. امروزه در دنیا ورزش خانواده (Family Sports) خیلی توسعه یافته است و در پارک‌های مختلف زمینه برای ورزش خانواده‌ها فراهم شده و لازم است این قضیه در جامعه گسترش یابد. به هر حال گسترش فضای مجازی هم یک فرصت است و هم تهدید و باید از این فضا برای توسعه ورزش استفاده شود.
دکتر نجفی: ما نیازمند تجربه پارادایمی جدید در صنعت ورزش هستیم. از سال ۱۳۰۶ در حال اجرای یک روش خطی در ورزش مدارس هستیم و باید این شیوه تغییر پیدا کند. در این پارادایم بحث ساختار مهم‌ترین مانع است. المپیاد درون‌مدرسه‌ای در مدارس در ایران شروع شد و در فاز اول، ما حدود ده میلیارد تومان هزینه کردیم و با این رقم می‌توانستیم اتفاقات خیلی زیادی انجام دهیم. اما امروز یکی از کم‌رنگ‌ترین اقدامات، همین المپیاد درون‌مدرسه‌ای است و من به شما تضمین می‌دهم با خروج دکتر حمیدی از وزارت آموزش‌وپرورش این طرح نیز تمام می‌شود. بنابراین، ساختار و قوانین باید اصلاح شود. مورد دوم اینکه باید امکانات ورزشی مدارس و آموزش‌وپرورش در اختیار دانش‌آموزان قرار گیرد. مورد سوم اینکه بحث ورزش خانواده باید در رسانه‌ها دیده شود و صدا و سیما باید برای این مسئله برنامه‌های متعدد و خوب تهیه کند.
مهندس سلجوقی: ابزار و فناوری‌های ارتباطی امروزی که قیمت تمام‌شده و دسترسی به حوزه‌های مختلف را راحت‌تر کرده، زمینه مناسبی را برای استفاده از این فضا در جهت توسعه و گسترش ورزش میان خانواده‌ها فراهم کرده است.
خانم شاه‌نظری: برای فهمیدن نقش و اهمیت خانواده در هر حوزه‌ای باید خانواده‌ها را در مجموع کشور نگاه کنیم و ملاک خانواده تنها به خانواده‌های تهرانی محدود نشود. الآن آسیب جدید خانم‌ها در تهران به عدم تحرک آنها برمی‌گردد و باید با نشان دادن خانم‌های روستایی و تحرک آنها به خانم‌ها نشان دهیم که سلامتی واقعی با تحرک رخ می‌دهد.