کتاب، دوربین، حرکت!
۱۳۹۸/۱۱/۳۰
یکی از راه‌های علاقه‌مند کردن کودکان و نوجوانان به کتاب و کتاب‌خوانی در خانواده و مدرسه، پخش نمونه فیلم‌هایی است که با موضوع کتاب و کتاب‌خوانی تولید شده‌اند. همه ما به خوبی می‌دانیم که آموزش از راه تصویر و صدا بسیار تأثیر‌گذارتر از سخن گفتن برای بچه‌هاست. از این‌رو، در این شماره از مجله مدرسه زندگی چند نمونه از فیلم‌های کوتاه جشنواره بین‌المللی فیلم رشد را به شما خوانندگان محترم معرفی می‌کنیم تا در صورت تمایل از آن‌ها در کلاس درس خود بهره ببرید.
عنوان فیلم: قارتال (عقاب)
کارگردان: رویا حسنی
قالب: پویانمایی (بخش فرهنگیان)
مدت زمان: ۵۴ ثانیه
مخاطب: این فیلم برای پخش در کلاس‌های چهارم تا ششم دبستان پیشنهاد می‌شود.
علم بهتر است یا ثروت؟ ممکن است شما هم این سؤال را از دوران مدرسه خود به یاد آورید؛ سؤالی که از دیرباز در بین دانش‌آموزان، آن هم در کلاس انشا مطرح بوده است. احتمالاً عده‌ای در همان روز اول به این سؤال چنین پاسخی می‌دهند: «خب معلوم است؛ ثروت بهتر است. این هم شد سؤال؟» و سپس در مورد آن انشا می‌نویسند اما بدون شک هستند افرادی که خیلی صریح و قاطع، گزینه علم را برای پاسخ‌گویی به این سؤال انتخاب می‌کنند و در اثبات نظر خویش، صفحات زیادی می‌نویسند. شاید کسانی هم باشند که برای این سؤال پاسخ روشنی نمی‌یابند؛ پاسخی که از عمق قلب و جانشان برآید نه اینکه زبانی باشد.
در کتاب «کشکول بحرانی» (ج۱، ص ۲۷) به نقل از امام علی‌بن ابی‌طالب- علیه‌السلام- پاسخ‌های متعددی به این سؤال داده شده است که در همه آن‌ها حضرت، علم را بهتر از ثروت معرفی می‌کند؛ زیرا:
۱. «علم میراث انبیاست و مال و ثروت میراث قارون و فرعون و هامان و شداد.»
۲. «علم تو را حفظ می‌کند ولی مال و ثروت را تو مجبوری حفظ کنی.»
۳. «ممکن است مال را دزد ببرد اما ترس و وحشتی از دستبرد به علم وجود ندارد.»
۴. «برای شخص عالم، دوستان بسیاری است ولی برای ثروتمند دشمنان بسیار.»
۵. «اگر از مال انفاق کنی، کم می‌شود ولی اگر از علم انفاق کنی و آن را به دیگران بیاموزی، بر آن افزوده می‌شود.»
۶. «مردم شخص پولدار و ثروتمند را بخیل می‌دانند ولی از عالم و دانشمند به بزرگی و عظمت یاد می‌کنند.»
۷. «مال به مرور زمان کهنه می‌شود اما علم هر چه زمان بر آن بگذرد، پوسیده نخواهد شد.»
۸. «مال و ثروت فقط تا هنگام مرگ با صاحبش می‌ماند ولی علم، هم در این دنیا و هم پس از مرگ همراه انسان است.»
۹. «مال و ثروت انسان را سنگدل می‌کند اما علم موجب نورانی شدن قلب انسان می‌شود.»
۱۰. «ثروتمندان تکبر دارند؛ تا آنجا که گاه ادعای خدایی می‌کنند، اما صاحبان علم همواره فروتن و متواضع‌اند.»
در این کتاب آمده است: هنگامی که سؤال‌کنندگان، آرام و بی‌صدا مسجد را ترک می‌کردند. صدای امام را شنیدند که می‌گفت: «اگر تمام مردم دنیا همین یک سؤال را از من می‌پرسیدند، به هر کدام پاسخ متفاوتی می‌دادم.»
اگر قرار است شما هم به‌عنوان یک معلم این عنوان را برای موضوع انشای دانش‌آموزان انتخاب کنید، خوب است بعد از اینکه دانش‌آموزان، انشاها‌یشان را خواندند، فیلم کوتاه «قارتال» را نیز برای آن‌ها پخش کنید و با آن‌ها در تأیید یا رد محتوای فیلم و موضوع انشا به بحث و گفت‌وگو بپردازید.
عنوان فیلم: اهل مطالعه را حصاری نیست!
کارگردان: رویا حسنی
قالب: پویانمایی (بخش فرهنگیان)
مدت زمان: ۴۰ ثانیه
مخاطب: این فیلم برای پخش در کلاس‌های چهارم تا ششم دبستان پیشنهاد می‌شود.
مطالعه، غذای روح و درمان بیماری‌های فکری انسان‌هاست. بی‌گمان، هیچ ذخیره و میراثی سودمند‌تر و باارزش‌تر از کتاب نیست؛ چرا که کتاب، مایه آرامش روحی انسان است. حضرت علی- علیه‌السلام- در این‌باره فرموده‌اند: «کسی که با کتاب تسلی و آرامش بیابد، هرگز آرامش خود را از دست نخواهد داد.»
برای شکل‌گیری عادت به مطالعه، نهادهای مختلفی مانند خانواده، مدرسه، کتابخانه‌های عمومی و سایر رسانه‌های جمعی باید همسو و هم‌هدف حرکت کنند. تنها در این صورت است که افرادی پویا و جامعه‌ای زنده و بالنده خواهیم داشت.
جدا از خانه و مدرسه و سایر رسانه‌های شنیداری و دیداری، کتابخانه‌های عمومی نیز نقش مهمی در ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی دارند. از نظر ایفلا (IFLA/ مؤسسه بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتاب‌داری)، کتابخانه عمومی یک پدیده گسترده جهانی است و در جوامع و فرهنگ‌های مختلف و در مراحل متفاوت توسعه یافت می‌شود. یکی از گروه‌هایی که کتابخانه‌های عمومی موظف به خدمات‌رسانی به آن‌ها هستند، زندانیان می‌باشند. در ماده ۴۰ قوانین استاندارد سازمان ملل درباره چگونگی رفتار با زندانیان در زمینه ضرورت تأمین کتابخانه برای زندانیان به صراحت آمده است «زندان‌ها موظف‌اند برای زندانیان، از هر سنخ و رده‌ای که باشند، کتابخانه‌ای حاوی مجموعه‌ای مناسب از کتاب‌های سرگرم‌کننده و آموزشی تدارک ببینند و آنان را تشویق کنند که از این کتاب‌ها به‌طور کامل استفاده نمایند.»
«اهل مطالعه را حصاری نیست» عنوان فیلم کوتاهی است که به ارزش و اهمیت مطالعه حتی در محیط زندان می‌پردازد. این فیلم یکی از جوایز چهل و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم رشد را دریافت کرده است.
عنوان فیلم: یار مهربان
کارگردان: ثریا رستمی
قالب: پویانمایی (بخش فرهنگیان)
مدت زمان: ۳۰ ثانیه
مخاطب: این فیلم برای پخش در کلاس‌های پیش‌دبستانی و پایه‌های اول تا سوم دبستان پیشنهاد می‌شود.
یکی از روش‌های ایجاد علاقه در بچه‌ها به کتاب و کتاب‌خوانی، تأکید بزرگ‌ترها بر احترام گذاشتن به کتاب است. اولیا و معلمان گرامی باید احترام گذاشتن به کتاب‌ها و اسناد مکتوب را از کودکی به فرزندان و دانش‌آموزان خود بیاموزند. متأسفانه در بعضی جاها از جمله منازل و ادارات با کتاب برخوردی نامهربانانه و غیرمحترمانه می‌شود. مثلاً گاه در ادارات می‌بینیم که برای بالا بردن سطح صفحه نمایشگر کامپیوتر از چند جلد کتاب قطور یا کم‌حجم استفاده می‌شود. غافل از اینکه کودکان از چنین صحنه‌هایی ممکن است الگوبرداری کنند و به خلاقیت‌هایی ناخوشایند از این قبیل دست بزنند.
به بچه‌ها بیاموزیم که:
با دست‌های تمیز به کتاب دست بزنند؛
کتاب‌ها را پاره نکنند و صفحات آن‌ها را تا نزنند؛
در کتاب به‌خصوص کتاب‌های کتابخانه چیزی نکشند و ننویسند.
فیلم خیلی کوتاه «یار مهربان» که در آن به نحوه برخورد افراد با کتاب اشاره شده است، برخوردی غافلگیرانه را برای همیشه در ذهن کودکان و دانش‌آموزان ثبت خواهد کرد. در این فیلم زیبا یک نکته مثبت و دو نکته منفی برای تماشاچیان به تصویر کشیده شده است. آموزگاران محترم می‌توانند با جلب مشارکت دانش‌آموزان، بر نکات مثبت و منفی آن تأکید کنند.
پی‌نوشت
فرهنگیان و متولیان محترم آموزش‌و‌پرورش برای دریافت نمونه فیلم‌های معرفی شده در این بخش می‌توانند به یکی از روش‌های زیر اقدام کنند:
الف) تماس دبیرخانه بین‌المللی فیلم رشد با شماره تلفن ۸۸۴۹۰۲۳۶- ۰۲۱
ب) ارسال درخواست کتبی از طریق نشانی الکترونیکی goroohehonari@gmail. com (با ذکر نام، شماره تلفن، کدپستی و نشانی دقیق).
۹۲۱
کلیدواژه (keyword):
پیشخوان