کتاب خوانی، بستر تحول

دکتر محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش‌وپرورش
«نیاز به کتاب و توسعه فرهنگ کتاب‌خوانی، نیازی پویا و مستمر است و آموزش‌وپرورش به‌عنوان مهم‌ترین عنصر بسترساز آموزشی و فرهنگی جامعه، در این مسیر نقشی اساسی برعهده دارد.

«خواندن» از مهارت‌های اساسی است که هر یادگیرنده‌ای به آن نیاز دارد؛ خواندن، برای برقراری ارتباط سازنده با جامعه امری ضروری است. مغز انسان نیاز به توسعه مستمر دارد و مطالعه، به این توسعه کمک می‌کند تا قوه تخیل آدمی فعال‌تر شود و به سطحی از خلاقیت دست یابد.

دانش‌آموزان، به‌عنوان آینده‌سازان کشور، باید در نظام آموزش‌وپرورش به گونه‌ای پرورش یابند که ذهنی پرسشگر و نقاد داشته باشند. کتاب و کتاب‌خوانی از جمله مقولاتی است که می‌تواند در طرح پرسش‌های مناسب و یافتن پاسخ‌های مربوط کمک کند. بدون تردید، بستر شکوفایی ذهن نقاد و پرسشگر در دانش‌آموزان از دوران کودکی و از گذر نظام تعلیم و تربیتی پویا و با مشارکت خانواده‌ها شکل می‌گیرد و این امر مهم، ضرورت برگزاری چنین جشنواره‌ای را دوچندان می‌کند. لازم است در این جشنواره، افزون بر دعوت و تشویق دانش‌آموزان عزیز و معلمان گرامی به کتاب و کتاب‌خوانی، برنامه‌های خلاقانه جدیدی طراحی و اجرا شود تا کتاب نه کالایی زینتی، بلکه راه‌گشایی باشد برای حل مسائل و مشکلات، و برگزاری این جشنواره باید به سوی این هدف اصلی حرکت کند.

ضمن گرامی‌داشت «هفدهمین جشنواره کتاب رشد» و آرزوی توفیق خدمت صادقانه در نظام مقدس تعلیم‌وتربیت، فرصت را مغتنم می‌شمارم و از دست‌اندرکاران برگزاری این جشنواره، قدردانی می‌نمایم. امیدوارم هر سال با برگزاری جشنواره‌هایی پربارتر و پویاتر، بتوانیم پیوندی عمیق‌تر میان دانش‌آموزان و کتاب برقرار کنیم.»

 

معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی: مفهوم رشد و تعالی در نام جشنواره رشد
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره کتاب رشد گفت: «از نام جشنواره پیداست که رشد و تعالی در مفهومش جای دارد و هدف از برگزاری آن این است که رشد تحقق یابد.»

دکتر محسن جوادی در مراسم اختتامیه هفدهمین دوره جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد با اشاره به‌عنوان جشنواره کتاب رشد، گفت: «رشد دوسویه است؛ یکی در جهت مهارتی، اخلاقی و عملی، و دیگری در جهت افزایش دانش و معرفت. هدف این است که فهم و درکمان افزایش یابد.»

ایشان افزود: «در طول تاریخ، کتاب در رشد معرفت و فهم ما نقش زیادی داشته است و هنوز هم همین نقش را دارد. دانش با نوشتن نظم پیدا می‌کند و کتاب است که معرفت و دانش را منظم می‌کند، اما برخی فکر می‌کنند ما مهارت‌ها را با تمرین، تقلید و آموزش از دیگران فرا می‌گیریم. حتی در حوزه اخلاق و سیاست هم همین فکر را می‌کنند، اما این برداشت درستی نیست. یاد گرفتن و تقویت مهارت هم نیاز به کتاب دارد. اگر تجربه‌های زیسته دیگران را در قالب رمان و داستان خوب بخوانیم، آرام آرام انگیزه و مهارت‌های ما افزایش می‌یابد.»

جوادی در ادامه، کتاب را رمز تعالی و رشد دانش و معرفت و رشد سیاست و مهارت‌های فنی دانست و گفت: «هدف جشنواره این است که این مهارت‌ها را در دانش‌آموزان تقویت کنند. همچنین، باید توجه داشت که طبیعتاً هر کتابی ارزش خواندن ندارد و خوب است که ما با این جشنواره‌ها، کتاب‌های خوب را شناسایی و به مخاطبان معرفی می‌کنیم اما مسئله این است که نمی‌توانیم تا آخر زندگی یک فرد به او کتاب معرفی کنیم. پس، مخاطب باید به گونه‌ای پرورش یابد که تفکر و اندیشیدن در او رشد یابد و بداند که چه کتابی مناسب است و ارزش خواندن دارد.»

وی در ادامه بیان کرد: «هدف اصلی ما مطالعه کتاب است و باید ارتباط دانش‌آموزان را با کتابخانه‌ها افزایش دهیم و فقط به معرفی بسته به آن‌ها اکتفا نکنیم. اگر در جشنواره هجدهم بچه‌ها هم بتوانند درباره کتاب‌هایی که در این جشنواره برایشان انتخاب شده نظر بدهند، ما می‌توانیم بفهمیم که این انتخاب‌ها چقدر درست بوده است. همچنین، شایسته است بخشی از جشنواره به دانش‌آموزان و معلمانی اختصاص یابد که ذوقی برای نوشتن دارند و بخش کتاب‌های الکترونیک هم که ماهیت تعاملی دارند، به این جشنواره اضافه شود.»

 

ارسال بیش از ۴ هزار عنوان کتاب به هفدهمین جشنواره کتاب رشد
جشنواره یک حلقه از یک زنجیره است
دبیر هفدهمین جشنواره کتاب رشد اعلام کرد: «برای این دوره از جشنواره ۴۲۶۴ عنوان کتاب به دبیرخانه ارسال شده بود.»
مسعود فیاضی این جشنواره را یکی از مهم‌ترین جشنواره‌های آموزش‌وپرورش با موضوع معرفی و حمایت از کتاب‌های خوب و مناسب عنوان کرد و گفت: «آموزش‌وپرورش برای تدارک این دو نیاز ـ یعنی معرفی و حمایت از کتاب‌های خوب ـ ۲۰ سال است که طرحی را اجرا می‌کند. جشنواره کتاب رشد نقطه عطفی در این طرح است که دو نیاز را می‌خواهد برطرف کند: نخست اینکه خانواده‌ها و دانش‌آموزان بدانند چه کتاب‌های خوبی را به‌عنوان کتاب‌های آموزشی و مطابق با سلیقه دانش‌آموزان انتخاب کنند. بر این اساس، مرکزی باید ایجاد می‌شد که کتاب‌های مناسب را از آثاری که تولید و منتشر می‌شوند، شناسایی و ارزیابی و معرفی کند. دومین موضوع این است که حاکمیت باید از توان بخش خصوصی استفاده کند تا کیفیت و کمیت تولیدات را افزایش دهد. بر این اساس، طرح ساماندهی به منابع آموزشی و تربیتی در پی رفع این دو نیاز است و این وظیفه بر عهده سازمان پژوهش و آموزش گذاشته شده است.»

مدیر کل انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی افزود: «جشنواره‌ای که در حال برگزاری آن هستیم، دوره یک ساله‌ای را طی کرده است. فرایند ارزیابی و داوری کتاب‌ها در این جشنواره با ثبت کتاب‌ها در سامانه شروع می‌شود. کتاب‌ها در ارزیابی اولیه به دو دسته مناسب و نامناسب دسته‌بندی می‌شوند.

در ادامه، کتاب‌های مناسب در سه دسته درجه اول، دوم و سوم قرار می‌گیرند و کتاب‌های درجه یک و دو برای انتخاب نهایی در مسیر جشنواره قرار می‌گیرند.»

وی درباره کتاب‌های رسیده به جشنواره توضیح داد: «در طول یک سال گذشته در مجموع، ۴ هزار و ۲۶۴ عنوان کتاب به دست ما رسید که تعداد ۲ هزار و ۲۶۳ عنوان از آن‌ها مناسب تشخیص داده شدند؛ یعنی در مجموع ۵۳ درصد کل کتاب‌ها. بنابراین، ۴۷ درصد کتاب‌ها هنوز استانداردهای لازم را ندارند. این در حالی است که ما از ۱۸ درصد به ۵۳ درصد رسیده‌ایم و این رشد قابل توجهی بوده است. کتاب‌های درجه یک و دو در مجموع ۹۵۹ کتاب بوده‌اند؛ یعنی ۲۲ درصد کل کتاب‌ها که از میان آن‌ها ۱۱۷ کتاب، که در مجموع ۵/۷ درصد کل کتاب‌ها بوده‌اند، به‌عنوان کتاب‌های درجه یک شناخته شده‌اند. در یک سال گذشته ۱۱۳۰ ناشر در ارسال کتاب به آموزش‌وپرورش مشارکت داشته‌اند.

کتاب‌های ورودی به جشنواره در ۲۷ گروه د‌سته‌بندی شده‌اند که شامل ادبیات کودک و نوجوان، ریاضی و فیزیک و ... است و این تنوع یکی از امتیازهای مهم این جشنواره به شمار می‌آید. برای هر گروه یک گروه داوری تخصصی پیش‌بینی شد و در مجموع، ۸۶ استاد داوری آثار را بر عهده گرفتند. همچنین، برای دستیابی به وحدت رویه در ارزیابی هنری، امسال یک گروه هنری تخصصی برای ارزیابی جنبه‌های گرافیکی کل کتاب‌ها در نظر گرفته شد. در مجموع، در هفدهمین جشنواره کتاب رشد ۱۴ اثر برگزیده و ۳۸ اثر تقدیری داشتیم.»

فیاضی در ادامه بیان کرد: «طبق قانون ۸۲۸ شورای عالی آموزش‌وپرورش ارزیابی، تشویق و حمایت کتاب‌های بخش خصوصی را وزارت آموزش‌وپرورش باید انجام دهد. جشنواره کتاب رشد رویداد اصلی طرح ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی براساس مصوبه ۸۲۸ شورای عالی آموزش‌وپرورش در طول یک سال است. این جشنواره حلقه‌ای از یک زنجیره است و اگر همه حلقه‌ها را کامل کنیم، به موفقیت دست می‌یابیم. در این زمینه باید به سه مرحله دقت کنیم: نخست شناسایی کتاب‌های مناسب، دوم معرفی کتاب‌ها به مخاطبان و سوم حمایت از این آثار، و البته باید در موارد دوم و سوم بیشتر تلاش کنیم. باید توجه داشت که اگر ما بازار مصرف کتاب مناسب را تولید نکنیم، بازارهای نامناسب ایجاد می‌شوند و ما به‌عنوان مجریان این قانون، مصمم به شکل دادن به این بازار هستیم و در این راستا ارتباط‌های خوبی با سایر معاونت‌های آموزش‌وپرورش و همچنین ناشران بخش خصوصی برقرار کرده‌ایم.»

 

کتاب، محصول اندیشه و تفکر است با هدفی مشخص
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در اختتامیه هفدهمین جشنواره کتاب رشد به تعریف کتاب، مطالعه و هدف از مطالعه پرداخت.

علیرضا مختارپور در این مراسم که در مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار شد، به طرح پرسش‌هایی در مورد کتاب و مطالعه پرداخت و گفت: «اگر بخواهیم بدانیم کتاب چیست، می‌توانیم بگوییم که مجموعه‌ای از اوراق به هم الصاق شده است که با مقداری مرکب سطوری بر آن‌ها نقش بسته و احیاناً تصاویری نیز در اوراق ثبت شده است و یا مجموعه‌ای از ستون به هم مرتبط و منسجم است که محصول اندیشه و تفکر فرد یا افرادی می‌باشد و با داشتن ترتیب مطالب، هدف مشخصی را دنبال می‌کند و در نهایت، خواننده را به معرفت منظم و منسجمی از یک موضوع می‌رساند. در این میان، باید ببینیم این تعاریف چه نسبتی با شمارگان و عناوین کتاب‌های منتشر شده دارند.»

وی در ادامه با طرح این پرسش که مطالعه چیست، گفت: «ما چه تعریفی از مطالعه داریم؟ نگریستن به اوراق کاغذی یا الکترونیکی حاوی خطوط و نقوش مختلف و گاه بی‌ارتباط با یکدیگر است یا خواندن متون اداری آموزشی، فنی‌وحرفه‌ای که انسان را در رفع نیازهای روزمره فردی و اجتماعی یاری می‌دهد و یا ناشی از شغل افراد است یا اینکه تجلی انوار کتاب بر جان آدمی و طلوع جان آدمی بر کتاب است. این تعاریف چه تأثیری در محاسبه سرانه مطالعه دارند؟»

وی در ادامه بیان کرد: «برخی معتقدند که در سرانه مطالعه، باید کتب درسی دانش‌آموزان و دانشجویان را هم محاسبه کنیم. در حالی‌که به عقیده برخی دیگر در سرانه مطالعه، خواندن پیامک، زیرنویس برنامه‌های تلویزیونی، تابلوهای راهنما یا اطلاع‌رسانی در خیابان‌ها را هم باید محاسبه کرد.»

مختارپور در ادامه به هدف از مطالعه اشاره کرد و گفت: «هدف ما از مطالعه چیست؟ آیا پر کردن اوقات فراغت است یا رفع نیازهای شخصی، شغلی، فنی، حرفه‌ای یا ارتقای سطح معرفت برای تکامل فردی و اجتماعی و رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی؟»

 

کتابخانه مدارس باید به مکانی شلوغ و پرمشتری تبدیل شود
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش با بیان اینکه ترغیب دانش‌آموزان به خواندن کتاب وظیفه‌ای همگانی است، گفت: «باید کتابخانه مدرسه به یک محلی شلوغ و پرمشتری تبدیل شود.»

حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر علی ذوعلم در مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد، با اشاره به قدمت تاریخی مدرسه دارالفنون و خدماتی که امیرکبیر به‌عنوان شهید دانایی و آگاهی برای این مرز و بوم انجام داده است، اظهار داشت: «دارالفنون پیونددهنده دیروز و امروز ماست. در این مکان ارزشمند به روح بلند شهیدان و همه کسانی که برای اعتلای حقیقت و معرفت، روح انقلابی، روح علمی و تلاشگر در راه مبارزه با استکبار زحمت کشیده‌اند و همچنین روح بلند حضرت امام راحل(ره) درود می‌فرستیم. این فرصت را باید مغتنم بشماریم.»

ایشان درباره فرایند داوری‌ها در جشنواره کتاب رشد افزود: «باید بتوانیم منطق و چارچوبی روشن و شفاف و مستند داشته باشیم؛ خارج از تصور اینکه انتخابمان خدای ناکرده برخلاف ملاک‌ها و معیارها باشد.»

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش با تأکید بر اینکه معیارهای کتاب مناسب برای دانش‌آموزان را حتماً باید ناشران و مؤلفان مطرح کنند، یادآور شد: «برای حل بهتر این موضوع باید گفت‌وگوهایی در این مسیر شکل بگیرد. البته در درجه اول نیازمند رشد فکری و خلاقیت، رشد ایمان و باور عمیق در نسل جوان و نوجوان و رشد اخلاق هستیم. رشد روحیه کار و تلاش و فعالیت در نوجوانان نیز بسیار ضروری است.»

معاون وزیر آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه انتخاب و ارائه برخی از آثار به جشنواره کتاب رشد با همین نگاه‌ها بوده است، ادامه داد: «معتقدیم که کتاب‌ها صرفاً برای رشد فکری تولید نمی‌شوند بلکه هدف از تولید آن‌ها انگیزه‌بخشی به نوجوانان و جوانان و وارد کردن آن‌ها به عرصه تأثیرگذاری هم هست.»

دکتر ذوعلم ضمن تأکید بر ضرورت ترسیم مسیر درست در گام دوم انقلاب اسلامی، تصریح کرد: «تمدن‌سازی نوین اسلامی بدون یک نسل جوان، پویا، خلاق، مطالبه‌گر و تأثیرگذار، خودباور و دارای روحیه‌ای برخوردار از هویت عمیق ملی ممکن نیست. پس باید در این زمینه از ظرفیت جوانان استفاده کرد.»

وی از ناشران و نویسندگان این جشنواره تقدیر کرد و گفت: «می‌دانیم که موضوع نشر و ناشران در کشور ما به اندازه ارزش واقعی آن مورد بررسی قرار نگرفته و هنوز جایگاه خودش را پیدا نکرده است اما باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشیم که حتماً در کنار کتاب درسی و هم‌وزن این کتاب‌ها، به کتاب‌های غیردرسی اهمیت بدهیم. بخشی از محتوای آموزش‌های ما در قالب مطالعه دانش‌آموزان، در حد مباحثه و نقد کتاب و تألیف آن در حد دانش‌آموزان قابل انتقال است.»

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش ضمن تشکر از دست‌اندرکاران و بنیان‌گذاران جشنواره کتاب رشد ادامه داد: «توانمندی و کیفیت جشنواره رشد حتماً باید ارتقا یابد و مسیر تعالی را طی کند. باید سلسله فعالیت‌هایی حول کتاب و مطالعه برای دانش‌آموزان تعریف کنیم. کتابخانه‌های مدارس ما باید محل‌هایی شلوغ و پرمشتری باشند و احیا و بازسازی شوند.»

دکتر ذوعلم ضمن تشکر از همکارانی که در آموزش‌وپرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در جهت ترویج مطالعه نوجوانان و جوانان تلاش می‌کنند، گفت: «اگر بچه‌ها به کتاب علاقه‌مند شوند، نیمی از جامعه با کتاب ارتباط برقرار می‌کنند. در این مسیر، برای تشویق بیشتر آنان به کتاب‌خوانی، می‌توانیم به خانواده او بسته‌ای از کتاب هدیه کنیم.»

ایشان تأکید کرد: «باید به سراغ انجمن اولیا و مربیان برویم و بعد از  آن، با مدیران در استان‌ها به‌عنوان راهبران فرهنگی ارتباط تنگاتنگی برقرار کنیم؛ چرا که آن‌ها نقشی اساسی در کتاب و کتاب‌خوانی نوجوانان و جوانان دارند.»

هفدهمین جشنواره کتاب رشد سه‌شنبه ۱۹ آذرماه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جشنواره‌ها در حوزه کتاب‌های آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش با معرفی نفرات برتر در مدرسه دارالفنون برگزار شد.

 

جشنواره کتاب رشد هوای تازه‌ای در کتاب‌خوانی دمیده است
مدیر کل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش معتقد است برگزاری جشنواره کتاب رشد هوای تازه‌ای در حوزه کتاب‌خوانی وزارت آموز‌ش‌وپرورش دمیده است.

علی رمضانی در مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد ضمن تشکر از برگزارکنندگان هفدهمین جشنواره کتاب رشد گفت: «این جشنواره شرایط خوبی دارد و وجود آن آینده خوبی را برای کتاب وکتاب‌خوانی کشور ترسیم می‌نماید.»

وی به برگزاری جشنواره دانایی و توانایی در معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش‌وپرورش و نقش آن در ترویج کتاب و کتاب‌خوانی اشاره کرد و گفت: «سال گذشته دانش‌آموزان با پول‌های توجیبی و پول‌های داخل قلک‌های خود، حدود سه میلیارد تومان کتاب خریدند که البته توزیع مناسبی صورت گرفت، ولی این کتاب‌ها با قیمت مناسب در اختیار دانش‌آموزان قرار نگرفت. امیدوارم مسئولان محترم وزارت فرهنگ و ارشاد و نهاد کتابخانه‌ها در این زمینه بیشتر کمک کنند.»

وی گفت: «انتظار داریم ناشران و نویسندگان به ما کمک کنند تا کتاب با تخفیف بیشتری به دست دانش‌آموزان برسد.»

رمضانی افزود: «هر سال حدود ۲۰ هزار نمایشگاه کتاب در مدارس برپا می‌شود و کتاب‌های مناسب در این نمایشگاه‌ها در دسترس دانش‌آموزان قرار می‌گیرد.»

 

معرفی برگزیدگان هفدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد
در مراسم اختتامیه هفدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد در مدرسه دارالفنون برگزار و برگزیدگان این جشنواره معرفی و تجلیل شدند.

این مراسم روز سه‌شنبه ۱۹ آذر در مدرسه تاریخی دارالفنون با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر علی ذوعلم، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، مسعود فیاضی مدیر کل انتشارات و فناوری آموزشی و دبیر هفدهمین جشنواره کتاب‌های آموزشی و تربیتی رشد، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رمضانی مدیر کل فرهنگی و هنری وزارت آموزش‌وپرورش و علیرضا مختارپور دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد و طی آن برگزیدگان معرفی شدند و از آن‌ها تجلیل به عمل آمد.

امسال کتاب‌های ورودی به جشنواره حدود ۴۲۶۴ کتاب بود که ۲۲۶۳ عنوان کتاب مناسب بود که در ۲۷ گروه موضوعی راهی جشنواره شد.

۸۱ داور در گروه‌های تخصصی و سه داور در حوزه عمومی گرافیک، ارزیابی این کتاب‌ها را به عهده داشتند.

در مرحله نخست داوری، ۱۲۰ عنوان کتاب، از ۶۴ ناشر، به‌عنوان نامزد راهی مرحله بعد شدند. در مرحله پایانی، ۱۴ کتاب، عنوان برگزیده و ۳۸ کتاب عنوان تقدیری را کسب کردند.


آثار برگزیده و شایسته تقدیر هفدهمین جشنواره در ۲۷ گروه داوری جشنواره از این برقرارند:
گروه آداب و مهارت‌های زندگی
• برگزیده: کتاب کوچک گفت‌وگو/ نویسنده: مرسده صادقی/ ناشر: مؤسسه فرهنگی امام موسی صدر
• تقدیری: تربیت سالم در مدرسه و خانه (دو جلد)/ نویسنده: محمدجواد فرشچی و ریحانه ایزدی/ ناشر: سازوکار


گروه آموزش و معارف قرآن
• برگزیده: فرهنگ اعلام قرآن برای کودکان: اشخاص و مکان‌ها/ نویسنده: بهروز رضایی کهریز/ انتشارات محراب قلم
• تقدیری: حق تلاوت (جلد اول)/ نویسنده: اداره کل قرآن عترت و نماز/ ناشر: منادی تربیت
 

گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی
• تقدیری: درمان اختلال خواندن با بازی (۲)/ نویسنده: داریوش صادقی/ ناشر: کتاب نیستان
• تقدیری: رازهای دنیای نویسندگان/ ام‌البنین عباس‌زاده/ ناشر: جمال


گروه آموزش نونهالان
• تقدیری: کتاب کار مهارت‌های زندگی/ نویسنده: ثنا حسین‌پور/ ناشر: انتشارات خیلی سبز
 

گروه ادبیات نونهالان
• تقدیری: مجموعه رفتم به باغ/ نویسنده: افسانه شعبان‌نژاد/ ناشر: لوپه‌تو
• تقدیری: مجموعه قصه‌های کوچک/ نویسنده: لاله جعفری/ ناشر: شهر قلم


گروه بازی و سرگرمی
• تقدیری: کتاب بزرگ بازی/ نویسنده: دبرا وایز/ مترجم: منیره نادری/ ناشر: صابرین
• تقدیری: عددهای من/ نویسنده: علی خدایی/ ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
 

گروه بینش اسلامی
• برگزیده: دو امتحان/ نویسنده: محمد علوی‌نهاد و محمد معماری‌فر/ ناشر: دلیل ما
• تقدیری: همراه بانوی کبریا/ نویسنده: افسانه موسوی گرمارودی/ ناشر: مؤسسه فرهنگی مدرسه برهان
• تقدیری: مجموعه تکه‌های طلا (۱۲ جلدی)/ نویسنده: غلامرضا حیدری ابهری/ ناشر: جامعئ‌القرآن کریم
 

گروه تاریخ و تاریخ علم
• برگزیده: عصایت را به میله‌های زندان بزن موسی؛ زندگی‌نامه امام موسی صدر/ نویسندگان: فرشته مرادی، حسن هوشمند/ ناشر: مؤسسه فرهنگی امام موسی صدر
• تقدیری: آدم‌ربایی در لیبی/ نویسنده: مهدیه پالیزبان/ ناشر: مؤسسه فرهنگی امام موسی صدر


گروه تربیت‌بدنی
• برگزیده: دست‌نامه تربیت‌بدنی/ تهیه و تولید: معاونت تربیت‌بدنی و سلامت/ ناشر: منادی تربیت
• تقدیری: آماده‌سازی ورزشکاران جوان/ نویسندگان: تئودور پومبا و مایکل کاررا/ مترجمان: محسن ثالثی، حمیدرضا صادقی‌پور و پوریا پساوند/ ناشر: علم و حرکت
 

گروه تفکر و پژوهش
• تقدیری: ما خوب فکر می‌کنیم/ نویسنده: لاله صافی و همکاران/ ناشر: مؤسسه فرهنگی و هنری شناخت و تربیت انگاره
• تقدیری: راهنمای انیمیشن‌هایی برای کلاس فلسفه برای کودکان/ نویسندگان: سعید ناجی، سمانه عسگری/ ناشر: کرگدن
 

گروه حسابداری و بازرگانی
• برگزیده: مالک فکر خود باشید/ نویسنده: نگار زاده‌ختمی مآب/ ناشر: دیبایه
• تقدیری: الگوهای سیستمی/ نویسنده: دانیال اچ. کیم/ مترجمان: حمیدرضا قبادی و لیلا کردگاری/ ناشر: آرمان رشد
 

گروه خانواده
• تقدیری: فنون خانواده‌درمانی/ نویسندگان: جان کارسون و همکاران/ مترجمان: شکوه نوابی‌نژاد و حسن مخلص/ ناشر: انجمن اولیا و مربیان
 

گروه داستان و رمان کودک
• تقدیری: پینوکیو/ نویسنده: کارلو کالودی/ ترجمه: بهروز غریب‌پور/ ناشر: افق
• تقدیری مشترک:

دوره چهار جلدی ماجراهای مردم شهر عجیب/ نویسنده: افسانه موسوی گرمارودی/ ناشر: طلایی
دوره سه جلدی پهلوان‌پشه/ نویسنده: محمدرضا شمس/ ناشر: افق
 

گروه داستان و رمان نوجوان و جوان
• برگزیده: سیمرغ پدربزرگ من بود/ نویسنده: فاطمه سرمشقی/ انتشارات فنی ایران
• برگزیده: دروازه مردگان، قبرستان عمودی/ نویسنده: حمیدرضا شاه‌آبادی/ ناشر: افق
• تقدیری: اشباح جنگل سوخته/ نویسنده: مهدی رجبی/ انتشارات فنی ایران
 

گروه رایانه
• برگزیده: مرجع کاربردی فتوشاپ ۲۰۱۸/ نویسندگان: امید باوی و دیگران/ ناشر: مهرگان قلم/ نازک
• تقدیری: ساخت انیمیشن دیجیتالی/ نویسنده: درک برین/ مترجم: سینا عمرانلو/ ناشر: آوند دانش
 

گروه روان‌شناسی
• برگزیده: سازه‌گرایی رویکردی خلاق در آموزش/ نویسندگان: افضل‌السادات حسینی و انسیه جلالوند/ ناشر: سازمان جهاد دانشگاهی (تهران)
• تقدیری: کاربرد استعاره در مشاوره و درمان خانواده/ نویسنده: عباس باباصفری/ ناشر: نوشته


گروه ریاضی
• برگزیده: خوارزمی؛ ریاضیات در ایران/ نویسنده: حسن سالاری/ ناشر: محراب قلم
• تقدیری: دایرةالمعارف هندسه؛ مقطع‌های مخروطی/ نویسنده: محمدهاشم رستمی/ ناشر: مؤسسه مدرسه برهان
 

گروه شعر، نثر ادبی و خاطره
• برگزیده: هم‌قفسان/ نویسنده: مژگان عباسلو/ ناشر: شهرستان ادب
• تقدیری: راه‌بندان/ نویسنده: میلاد عرفان‌پور/ ناشر: شهرستان ادب
 

گروه علوم تجربی
• تقدیری: دانشنامه تصویری بریتانیکا/ گروه نویسندگان/ مترجم: حسن سالاری/ ناشر: شهر قلم
• تقدیری: مجموعه حیوانات دانشمند/ نویسنده: گری لیون/ مترجم: مجید عمیق/ ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
 

گروه علوم تربیتی
• تقدیری: در ستایش هیچ‌آموزی/ نویسنده: عبدالعظیم کریمی/ ناشر: قدیانی
 

گروه فیزیک
• تقدیری: پهپادها/ نویسنده: مارتین جی دوئرتی/ مترجم: حسین طلایی/ ناشر: طلایی
• تقدیری: خودروهای هیبریدی و برقی/ نویسنده: نیک هانتر/ مترجم: بهرام معلمی/ انتشارات فنی ایران


گروه کودکان استثنایی
• برگزیده: آموزش زبان به کودکان کم‌شنوا با روش STH/ نویسندگان: سایه طاهباز و سیما فرج‌نیا/ ناشر: گیسا
• تقدیری: بهبود سطح رشد در دوره اول کودکی/ نویسندگان: دوریا سینو، محمد میکاتی، لاما شرف‌الدین/ مترجمان: فاطمه آبادی، زهرا رمضان‌نیا/ ناشر: دانژه
 

گروه مطالعات و علوم اجتماعی
• تقدیری: مجموعه چند شهر و چند قصه/ نویسنده: ناهید کاظمی/ ناشر: سازوکار
• تقدیری: دایره‌المعارف اختراعات/ نویسنده: جولی فری/ مترجم: غلامحسین اعرابی/ ناشر: محراب قلم


گروه معماری
• برگزیده: کتاب تکنولوژی و معماری بومی/ نویسندگان: اسماعیل ضرغامی و سیده اشرف سادات/ ناشر: دانشگاه شهید رجایی
• تقدیری: آرامش در خانه ایرانی/ نویسندگان: محمدصادق طاهر طلوع و سیده اشرف سادات/ ناشر: دانشگاه شهید رجایی
 

گروه مهارت‌های علمی عمومی
• تقدیری: طراحی وب‌سایت/ نویسنده: گرگ ریکابی/ مترجم: شیدا سرمدی/ ناشر: آوند دانش
• تقدیری: آشنایی با علم مهندسی/ نویسنده: کمیل مک‌کیو/ و ساخت ربات/ نویسنده: گردون مک کوم/ مترجم: حسین سلیمانی/ ناشر: آوند دانش
 

گروه هنر تخصصی
• تقدیری: فرهنگ مختصر تصویری هنر/ نویسندگان: سونیا وایلوک، مور پاملا شیلز/ مترجم: توکا ملکی/ ناشر: قدیانی
• تقدیری مشترک:
 مبادی مباحث کارشناسی طراحی گرافیک در ارتباط تصویری: زبان و بیان تصویر/ نویسنده: مصطفی اسداللهی/ ناشر: مؤسسه فرهنگی فاطمی
مبادی مباحث کارشناسی طراحی گرافیک در ارتباط تصویری: مبانی طراحی بصری برای فونت فارسی/ نویسنده: فائزه طاهری/ ناشر: مؤسسه فرهنگی فاطمی
 

گروه هنر کودک و نوجوان
• تقدیری: دو دوست خمیری/ مترجم: پریسا هاشمی طاهری/ ناشر: پرتقال