نمای سوم کلاس: گزیده فیلم‌های جشنواره بین‌المللی فیلم رشد با موضوع تقویت مهارت‌های معلمی در کلاس درس

عنوان فیلم: کلاس
کارگردان: امیر داسارگر
قالب: داستانی (بخش بین‌الملل)
مدت زمان: ۴ دقیقه
 

زود قضاوت نکنیم!
قضاوت کردن بخش عمده‌ای از فعالیت‌های ذهنی روزانه‌ی ما را به خود اختصاص می‌دهد. در قضاوت می‌کوشیم به کشف واقعیت برسیم و معمولاً به دنبال آن هستیم که با کشف واقعیت، شخصی را صاحب حق و شخص دیگری را به‌عنوان متهم و مقصر معرفی کنیم. اعلام نظر، رأی دادن و قضاوت کردن از جمله اموری است که هر معلمی، خواسته یا ناخواسته در کلاس خود با آن مواجه است.

معلم در کلاس و مدرسه الگوی دانش‌آموزان است و رفتار و حرکات او تا مدت‌ها در لوح فکر و ذهن دانش‌آموزان حک می‌شود. اعمال، گفتار و قضاوت‌های او بسیار تأثیرگذارند. دانش‌آموزان قبل از آنکه به حرف‌های معلم توجه کنند، به رفتار و قضاوت‌های او تأسی می‌جویند و چنانچه مغایرتی در رفتار و گفتارش احساس کنند؛ دیگر نسبت به معلم خود اعتماد قلبی نخواهند داشت.

گاهی اوقات در میان دانش‌آموزان یک کلاس مشکلاتی پیش می‌آید و ناسازگاری‌های یک یا چند نفر نظم و آرامش کلاس را بر هم می‌زند. یا رفتاری از دانش‌آموزان سر می‌زند که غیرقابل پیش‌بینی است و فکر و ذهن معلم را مشغول می‌کند. در این شرایط، دانش‌آموزان اولین و بهترین ملجأ حل مشکل را معلم خود می‌دانند و از او می‌خواهند نسبت به اتفاقی که رخ داده یا مشکلی که پیش آمده است، قضاوت و مشکل را برطرف کند. در چنین مواقعی، شایسته است معلم کلاس با توجه به مهارت‌های معلمی، تجربه، سعه‌ی صدر، اخلاق نیکو، صبر و حوصله و عدالتی که بین دانش‌آموزان جاری می‌سازد، به سخنان و نظرات آن‌ها گوش دهد و پس از بررسی همه‌ی جوانب موضوع، نظر خود را به‌صورت نسبی اعلام کند و تا وقتی که نسبت به رأی و نظر خود مطمئن نشده است، نظر قطعی و نهایی ندهد. حتی گاهی اوقات ضروری به نظر می‌رسد که معلم از اعلام نظر یا قضاوت در جمع خودداری کند و به‌طور ویژه با دانش‌آموز یا دانش‌آموزان صحبت کند و جلسه بگذارد.

برخی از آموزگاران، به دلیل داشتن دغدغه‌ی زیاد نسبت به امور آموزشی کلاس، به‌محض مشاهده‌ی ظاهر دانش‌آموز یا جمله‌ای که از او می‌شنوند، تصمیم می‌گیرند و قضاوت می‌کنند. این حالت سطحی‌نگری، نه‌تنها در شأن معلم کلاس، بلکه حتی در شأن یک فرد عاقل نیز نیست. قضاوت انسان عاقل باید بر تحقیق و دوراندیشی مبتنی باشد.

در چنین مواقعی پیشنهاد می‌شود: ۱. از اعلام نظر و واکنش سریع خودداری کنید. ۲. اجرای تصمیم نهایی خود را به تأخیر بیندازید. ۳. اگر موضوع به شخص دیگری از مسئولان مدرسه مربوط می‌شود، با او مشورت کنید یا حل مشکل را به او بسپارید. ۴. اگر تنبیه یا محدودیتی برای دانش‌آموز مسئله‌دار در نظر می‌گیرید، آن را برای همه‌ی دانش‌آموزان کلاس اعمال نکنید. ۵. در مورد مسائل مربوط به مدرسه، از طرف مدیر یا شخص دیگری اعلام نظر نکنید. ۶. چنانچه متوجه شدید قضاوت یا سخنان اشتباه بوده است، حتماً زمینه‌ی جبران آن را ایجاد و به دانش‌آموزان اعلام کنید.

«معلم و استاد باید شهامت داشته باشند؛ اگر چیزی را نمی‌دانند، بگویند نمی‌دانم و خجالت نکشند و اگر چیزی را از یاد بردند، بگویند فراموش کردم. حتی اگر قضاوت اشتباهی در کلاس داشته‌اند، به آن اقرار و درصدد جبران آن تلاش کنند. داشتن شهامت و شجاعت فقط در جبهه و جنگ لازم نیست، بلکه در زندگی روزمره نیز به آن نیاز داریم. یک معلم هم در کار خود باید به موقع شهامت و شجاعت از خود نشان دهد. اقرار به ضعف، اشتباه، عذرخواهی و نقل شکست‌هایی که برای دیگران عبرت است، نیاز به شهامت دارد. معلم باید در مواردی که اشتباه کرده یا قضاوت ناعادلانه‌ای داشته است، از حرف خود برگردد و از زیردستان و شاگردان خود عذرخواهی کند.»^۱

فیلم کوتاه «کلاس» یکی از فیلم‌های داستانی راه یافته به بخش مسابقه‌ی چهل و ششمین جشنواره‌ی فیلم رشد در بخش بین‌الملل به این موضوع پرداخته و رفتار صحیح یک معلم را در خصوص جبران اشتباهش و قضاوت عجولانه درباره‌ی یکی از دانش‌آموزان، به تصویر کشیده است.

خلاصه‌ی فیلم: دانش‌آموزان یکی از کلاس‌های دوره‌ی دوم ابتدایی قرار است به اردو بروند. آقای معلم به کلاس می‌آید و تصویر چهره‌ی خودش را بر روی تخته‌سیاه می‌بیند. او به روش خودش یکی از دانش‌آموزان را شناسایی می‌کند و با قضاوت عجولانه‌ او را از رفتن به اردو محروم می‌کند، چرا که می‌پندارد طراحی روی تخته کار او بوده است؛ اما واقعیت چیز دیگری است. یکی دیگر از دانش‌آموزان دستش را بالا می‌گیرد و ...

مخاطب فیلم: این فیلم برای تماشای مدیران، معاونان، مربیان و آموزگاران محترم دوره‌های اول و دوم ابتدایی توصیه می‌شود.

 

معرفی کارگردان
امیر داسارگر متولد ۱۳۶۴ است. او چند فیلم کوتاه و بلند در کارنامه‌ی هنری خود دارد. داسارگر فیلم کوتاه «کلاس» را در سال ۱۳۹۵ کارگردانی کرده است.
این فیلم یکی از فیلم‌های قابل توجه اوست که در چهل و ششمین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم رشد توانسته است به بخش مسابقه راه یابد.

 

 

پی‌نوشت
۱. قرائتی، محسن (۱۳۹۷). مهارت معلمی. مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن. چاپ چهارم. بهار ۹۷.


 

فرهنگیان محترم، اولیاى گرامى و متولیان ارجمند آموزش‌و‌پرورش براى تهیه‌ى فیلم‌هاى معرفى شده مى‌توانند به یکى از روش‌هاى زیر اقدام کنند:‌
الف) تماس با شماره تلفن ۸۸۳۰۵۸۶۱ - ۰۲۱ (گروه تولید فیلم‌هاى آموزشى).
ب) ارسال درخواست کتبى از طریق نشانى الکترونیکى goroohehonari@gmail.com (با ذکر نام، شماره‌ى تلفن، کدپستى و نشانى دقیق).
ج) مراجعه‌ى حضورى به این نشانى: تهران، خیابان کریمخان زند، خیابان ایرانشهر شمالى، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزى آموزشى وزارت آموزش‌و‌پرورش، طبقه‌ى دوم، گروه توسعه و تولید رسانه‌هاى شنیدارى و دیدارى.