مادر:
پسرم بیا از خیر این یه آزمایش بگذر. نتونستم کاغذ «پی‌اچ»1
پیدا کنم.
پسر: خب، پس چرا آزمایش «اسید و باز» تو کتابمون
اومده؟ اگر ما وسیله‌ی آزمایشی رو نداشته باشیم،
چطور انجامش بدیم آخه!
مادر:
جوهر‌لیمو و جوهرنمک رو تو ببر،
شاید یکی از دوستات تونسته باشه کاغذ پی‌اچ
پیدا کنه. اونوقت آزمایش رو چند نفری انجام بدین.
پسر: مامان یه حرفی می‌زنی‌ها! کجا انجام بدیم؟ مگه سر کلاس می‌شه آزمایش انجام داد!
مادر: بابا ناسلامتی مدرسه‌تون یه اتاق بزرگ داره که اسمش
آزمایشگاهه. باید برید اونجا. از معلمتون بخواهی قبول می‌کنه.
پسر: دفعه‌ی قبل که برای آزمایش رنگ بری، «پتاسیم
پر منگنات» می‌خواستیم، خانممون همه‌اش گفت یه روز می‌برمتون آزمایشگاه و آخرشم نبرد. حالا
این یکی هم همین‌طور. یکدفعه همه‌تون بگید آزمایش نکن و خلاص دیگه!
پسر:
تو یه ورقی بزن، ببین فقط تو همین فصل سوم چند صفحه کاغذ هدر شده واسه آزمایش؟ خب
اینا رو نمی‌آوردن اینجا و فقط جوابا رو
می‌آوردن و می‌گفتن حفظ کنیم دیگه! دانشمندا تا آزمایش
نکنن که دانشمند نمی‌شن آخه! 
مادر: حالا شلوغش نکن بچه! من و تو که تا اینجا
بیشتر آزمایشا رو انجام دادیم. پس ما نذاشتیم کاغذ هدر بشه. کلی چیزم یاد گرفتیم.
خودت حساب کن تا حالا چقدر پول خرج کردیم تا وسایل آزمایش‌های تو رو بخریم!
پسر: مامان باور کن هیچ کدوم از دوستام تا حالا
حتی دو تا آزمایشم انجام ندادن. به من می‌گن
عجب حوصله‌ای داری دانشمند!
مادر:
آقای مدیر، می‌شه این کیت آزمایشای علوم رو
تو آزمایشگاه مدرسه بذارید تا بچه‌ها بتونن راحت آزمایشا رو
انجام بدن؟
مدیر:
خانم، ما تو آزمایشگاه کلی از این وسیله‌ها
داریم. بهتر و بزرگ‌ترش رو هم داریم. زیره به
کرمون آوردید شما!
مادر: پسرم گفت معلمشون بهشون گفته که تاریخ
استفاده‌ی بعضی از وسایل آزمایشگاه
گذشته و چند تا وسیله هم خرابه.
مدیر:
طبیعیه خب، چون معلما نمی‌رسن برن آزمایشگاه، بعضی
وسایل خیلی وقته استفاده نشدن.
مادر: خب، چرا بچه‌ها برای انجام آزمایش نمی‌رن آزمایشگاه؟
مدیر:
مدرسه دلایل خودش رو داره. شما که علاقه‌مندید،
وسایل رو هم دارید، خودتون تو خونه کار کنید دیگه.
مادر: من همین‌کار رو کردم و بازم مشکلی ندارم. منتها
انجام بعضی آزمایش‌ها به حضور یه بزرگ‌تر نیاز داره و فضای مخصوص آزمایش. خونه
مناسب این‌کار نیست و من متخصص علوم
نیستم. من نمی‌دونم چطور باید نتیجه‌ی آزمایش رو به درس ربط بدم.
مدیر:
زمونه این‌طور شده خانم. خانواده‌ها می‌خوان خودشون رو راحت کنند، همه‌چی رو گردن مدرسه می‌ندازن! این طوری پیش بریم، فردا می‌گن مدرسه به اولیا هم آموزش بده!
مادر: آیا معلم وظیفه نداره کتاب درسی رو کامل درس
بده؟
مدیر:
شما که خودتون باید متوجه باشید. همین کتاب علوم ششم، حدود صد صفحه است. معلم کتاب رو درس بده یا آزمایش‌ها رو انجام بده؟ وقت کمه خانم.
مادر: آقای مدیر شما یه نگاهی به کتاب بندازید.
از صد صفحه‌ی کتاب، نزدیک چهل صفحه‌ی اون آزمایش و کاوشگریه. آزمایشا همه
به موضوع فصل مربوط هستن. می‌مونه 60 صفحه که تو بیشتر
این 60 صفحه هم «فکرکنید، فعالیت و گفت‌وگو
کنید» اومده.
مدیر:
منظور شما از این آمارگیری‌ها چیه؟ مگه معلم کتاب رو
نوشته.
مادر: نه آقای مدیر. سوء تعبیر نشه. خب اگر
نویسنده‌‌های کتاب درسی که کارشناس
موضوع هستن، این موضوع رو ضروری نمی‌دونستن، این همه از حجم کتاب
رو صرف آزمایش نمی‌کردن!
مدیر:
خانم حالا شما از ما چه توقعی دارین؟
مادر: بنده از شما خواهش می‌کنم مطابق کتاب درسی درس بدید. وقتی
گفته آزمایش کنید، آزمایش کنید و وقتی گفته فعالیت،
لطفاً فعالیت کنید.
مدیر:
می‌تونید با معلمش صحبت کنید و
خواسته‌تون رو به ایشون بگید.
مادر:
خانم از حرف‌های من ناراحت نشید، نمی‌خوام تو کار شما دخالت کنم. فقط نمی‌دونم چرا به این موضوع چندان اهمیت نمی‌دید.
معلم:
من ناراحت نمی‌شم. متوجه دلسوزی شما هستم.
آزمایشگاه مدرسه اشکال داره و نمی‌تونیم ازش استفاده کنیم.
چاره‌ای نداریم.
مادر: خب مثل کتابخونه‌ی کلاسی، آزمایشگاه کلاسی داشته باشید.
معلم
با خوش‌حالی: منو ببخشید. بس که سرم
تو کلاس با درسا گرمه، راستش تا به حال خیلی به اهمیت موضوع آزمایش توجه نکرده‌بودم. شما حق دارین، با این کیت می‌شه تو کلاس آزمایش‌های علوم رو انجام داد.
مادر: خدا خیرتون بده خانم. مامانا هم حاضرن به
شما کمک کنند.
معلم:
خیلی خوبه. حداقل تو انجام بعضی آزمایشا
به کمکمون بیایید.
درد
دل مادرانه و معلمانه
هر
ساله، به تعداد تمام دانش‌آموزان ابتدایی کشورمان،
کتاب‌های علومی منتشر می‌شوند که نزدیک نیمی از حجم آن‌ها آزمایش است. در شرایطی که مدرسه‌ها خود را موظف نمی‌دانند این آزمایش‌ها را با دانش‌آموزان انجام دهند، آیا این همه برگ
کاغذ هدر نمی‌رود؟ آیا چندین متخصص برای
طراحی این آزمایش‌ها وقت صرف نکرده‌اند؟ نویسنده، ویراستار، گرافیست و
کارشناسان دست در کار تألیف کتاب، برای انجام این کار هزینه و وقت صرف نکرده‌اند؟
آیا
برای تهیه‌ی این همه کاغذ مبلغ هنگفتی
هزینه نشده است؟ آیا نظارتی بر اجرای کامل همه‌ی بخش‌های کتاب درسی در مدرسه‌ها اعمال نمی‌شود؟ آیا وزارت آموزش و پرورش قانونی در
این زمینه تعیین نکرده‌است؟ آیا طراحان کتاب درسی به موضوع
زمان لازم برای آزمایش‌های کتاب اندیشیده‌اند؟ آیا در علوم تجربی، یکی از مهم‌ترین مراحل روش علمی، انجام آزمایش
نیست. خوب است چاره‌ای بیندیشیم و مدرسه‌ها را از این بی‌آزمایشگاهی نجات دهیم.
پی‌نوشت:
1.
همان کاغذ تورنسل
که ابزار شناسایی اسید و باز و تشخیص آن دو از هم است.
مراحل روش علمی
1.
مشاهده
2.
طرح مسئله
3.
فرضیه‌سازی
4.
طراحی و آزمایش
5.
نتیجه گیری