منبع: مجله «رشد آموزش علوم اجتماعی»
فرایند انتقال ارزش‌ها و هنجارهای اخلاقی، یا نهادینه کردن الگوها و عناصر فرهنگی از طریق تربیت و پرورش کودکان و نوجوانان از موضوعات بسیار مهم است که از دیرباز و در طول سیر تحولات فرهنگی و علمی جوامع متمدن، ذهن واندیشه متفکران و اندیشمندان
اجتماعی را به خود مشغول داشته است. حامد سبزی‌پور در مقاله‌ای در فصل‌نامه رشد آموزش علوم اجتماعی به نقش معلمان و مربیان در این فرایند پرداخته است.
در این مقاله آمده است: «برای تقویت فرهنگ جامعه، وجود فرایند جامعه‌پذیری یا انتقال ارزش‌ها، باورها و هنجارها از جمله ضروریات و بدیهیات اجتناب‌پذیر محسوب می‌شود تا آن جامعه نه‌تنها در نهادینه کردن عناصر و الگوهای فرهنگی خویش موفق شود، بلکه با تمام توان و توانایی‌های
خویش بتواند به حیات اجتماعی خویش ادامه دهد... برای تحقق این فرایند، جامعه نیازمند مجریان و کارگزارن اجتماعی است تا بتواند ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی را به نونهالان و نوجوانان خویش منتقل سازد. به اعتقاد جامعه‌شناسان، عواملی نظیر خانواده، مدرسه، هم‌سالان و رسانه‌های
جمعی، از جمله مهم‌ترین این کارگزاران اجتماعی محسوب می‌شوند. در این میان، معلمان و مربیان مدارس در محیط آموزشی به خاطر ارتباط نزدیک و تنگاتنگی که با کودکان و نوجوانان دارند؛ از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند زیرا معلمان و مربیان مدارس در محیط‌های آموزشی می‌توانند
در قالب آموزش‌ها و تعالیم اخلاقی و اجتماعی، چه به صورت رسمی یا غیررسمی و مستقیم و غیرمستقیم، نگرش‌ها، عقاید والگوهای فرهنگی جامعه را تأیید و تقویت کنند یا برعکس رفتار و سکناتی نظیر کنایه، ایما و اشاره و نگاه بدبینانه، ارزش‌ها و باورهای جامعه را بی‌اهمیت و
بی‌ارزش جلوه دهند.
از سوی دیگر، کودکان و نوجوانان نیز به‌خاطر تلاش، حساسیت و توجه فراوان‌شان در جست‌وجوی هویت و شخصیت آرمانی خویش، رفتارها، نگرش‌ها و عقاید معلمان خویش را زیر نظر دارند. آنها را به‌عنوان گروه‌های مرجع خویش برای قضاوت و سنجش رفتار خود با آنها انتخاب می‌کنند و می‌کوشند
رفتارها و تمنیات مربیان و معلمان را در تمام امور زندگی نصب‌العین خود قرار دهند. اگر جامعه‌ای بخواهد نسلی خودباور با هویت و متعلق و متعهد نسبت به فرهنگ ملی خویش بار آورد، باید از مربیان و معلمانی توانمند، دلسوز و متعهد نسبت به فرهنگ علمی جامعه برخوردار باشد
تا بتواند شهروندانی علاقه‌مند، متعهد و متعلق به فرهنگ جامعه خویش تربیت کند.»
متن کامل این مقاله در فصل‌نامه رشد آموزش علوم اجتماعی، شماره55، تابستان 1391،
منتشر شده است.