در «رشد آموزش فیزیک»
اُسطرلاب مثل رایانه، اما از آن پیشرفتهتر است. چون دادههای مورد نیاز را اندازهگیری، تحلیل و پردازش میکند و حدود 200 نتیجهی جالب و کاربردی به دست میآورد.
این بخشی از صحبتهای آقای صفایی عضو رصدخانهی دانشگاه کاشان در کارگاه علمی «ساخت اُسطرلاب و چگونگی بهکارگیری آن در برنامهی درسی» میباشد که گزارش آن در این شمارهی فصلنامهی رشد آموزش فیزیک چاپ شده است.
دکتر شکر باغانی، دبیر کمیتهی آموزش نجوم در ابتدای این کارگاه، برنامههای در نظر گرفته شده را معرفی کرد و بهطور اجمالی در مورد اسطرلاب سخن گفت.
در بخش بعدی این کارگاه دکتر قاسملو، دکترای تاریخ علم، عضو کمیتهی فرهنگ و تمدن ایران و اسلام شورایعالی انقلاب فرهنگی و عضو هیئت علمی دائرهالمعارف اسلامی، هدف اصلی از برگزاری این کارگاه را آشنایی با یکی از مهمترین و پرکاربردترین وسایل نجوم
دورهی اسلامی دانست.
وی در این خصوص افزود: «همپای کاربردهای وسیع اسطرلاب، ادبیاتی بسیار قوی، وسیع و پیچیده نیز، ساخت این وسیله را پشتیبانی میکند.»
دکتر قاسملو با اشاره به کاربردهای محاسباتی اسطرلاب گفت: «ما امروز در کارگاهمان با ابزار پیچیدهای سروکار داریم که صددرصد ابزار محاسباتی نیست. بلکه یک وسیلهی علمی است که بخشی از کاربردهایش محاسبه و بخشی، رسیدن به دادههای معلوم است.»
عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان در ادامه به معرفی معروفترین اسطرلابهای قدیمی پرداخت و سپس به انواع اسطرلاب از نظر ساختار اشاره کرد. وی در این خصوص گفت: «اسطرلاب از نظر ساختاری سه نوع است. اسطرلاب خطی، کروی و مسطح.»
متن کامل این گزارش را میتوانید در فصلنامهی رشد آموزش فیزیک، شمارهی 94، بهار 1390 مطالعه کنید.