عفاف یک فضیلت اخلاقی مهم است که در قرآن کریم، قرین نماز قرار گرفته است. فصلنامه «رشد آموزش قرآن و معارف اسلامی» در مقالهای به این موضوع پرداخته است
نویسنده در ابتدای مقاله، به معنا و مفهوم عفت
اشاره کرده است: «عفت نقطه مقابل شکمپرستی و شهوتپرستی است و از مهمترین فضایل
انسانی محسوب میشود. عفت به گفتة راغب اصفهانی در کتاب المفردات، به معنی پدید
آمدن حالتی در نفس است که آدمی را از غلبة شهوت باز میدارد و عفیف به کسی گفته میشود
که دارای این وصف حال باشد. صاحب مقاییساللغة مینویسد: عفت در اصل به دو معنی
آمده است: نخست، خودداری از انجام کارهای زشت و دیگر، کم بودن چیزی. ولی از کلام
راغب اصفهانی در مفردات استفاده میشود که هر دو معنی به یک چیز بازمیگردند.(زیرا
افراد عفیف به چیز کم قانع هستند.)»
در
ادامه آمده است: «علمای اخلاق در تعریف عفت آن را صفتی حد وسط در میان شهوتپرستی
و خمودی دانستهاند. عفت دارای مفهوم عام و خاص است. مفهوم عام آن، خویشتنداری در
برابر هرگونه تمایل افراطی نفسانی است و مفهوم خاص آن، خویشتنداری در برابر
تمایلات بیبند و بار جنسی است. عفت یکی از فضایل مهم اخلاقی در رشد و پیشرفت و
تکامل جوامع انسانی است. اما شهوت که مقابل عفت قرار دارد، موجب سقوط فرد و جامعه
میشود.»
در بخشی دیگر از این مقاله میخوانیم: «سیرة حضرت
فاطمه(س) و دیگر زنان مورد تأیید پیامبر، گویای این واقعیت است که در صورت ضرورت،
فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی زنان هیچ منعی ندارد. کردار و گفتار
حضرت زهرا(س)، برای هر عصر و زمانی اسوه و الگوست اما باید توجه داشت که کلام آن
حضرت، اشاره به امری رجحانی دارد. از دیدگاه اسلامی، اصل فعالیتهای اجتماعی برای
زنان، با رعایت شرایط اخلاقی، نه تنها مذموم نیست، بلکه در برخی موقعیتها ممدوح و
مطلوب است. در اسلام آنچه در عرصة فعالیتهای اجتماعی بانوان ممنوع شده، اصل حضور
در اجتماع نیست، بلکه خودنمایی و بیمبالاتی در حفظ حجاب و عفاف است.»
نویسنده: روحالله
صمدی، دبیر ناحیه 2 اراک
کلیدواژهها: عفاف،
حجاب، سیره حضرت فاطمه(س)، قرآن کریم.
* برای دریافت فایل PDF این مقاله کلیک کنید.