میکروRNAها رشته‌های کوتاه و غیررمزداری هستند که با تنظیم ترجمه، بیان ژن‌ها را کنترل می‌کنند. فصلنامه «رشد آموزش زیست‌شناسی» در مقاله‌ای به نقش آن‌ها در پیدایش تومور و رگ‌زایی پرداخته است
عملکرد miRNAها به‌عنوان تعدیل‌کننده‌های ژن، عنوان بخشی از این مقاله است. در این بخش می‌خوانیم: « miRNها در حال حاضر به‌عنوان مولکول‌هایی شناخته می‌شوند که نقشی حیاتی در بسیاری از فرایندهای زیستی دارند. miRNAها تک‌رشته‌ایاند و از 18 تا 24 نوکلئوتید تشکیل شده‌اند. این مولکول‌ها طی رونویسی درون‌زاد (اندوژنوس) به‌وجود می‌آیند و هرکدام از آن‌ها ساختاری شبیه سنجاق سر دارند. نکته جالب توجه این است که miRNAها به‌عنوان مولکول راهنما با جفت شدن با 3UTRmRNAهای هدف، در خاموشی ژن‌ها پس از رونویسی عمل می‌کنند و منجر به سرکوب ترجمه می‌شوند. miRNAها با خاموش کردن miRNAهای هدف، نقش تعدیل‌کننده مهمی در مسیرهای تنظیمی گوناگون شامل پیدایش و تکامل بافت، تکثیر سلول، تقسیم سلول، تمایز سلول، آپوپتوز، تولید پروتیئنو عفونت ویروسی ایفا می‌کنند.»
نویسنده مقاله در ادامه به نقش میکرو RNAها در ایجاد تومور و رگ‌زایی اشاره کرده است: «ایجاد تومور بدخیم فرایندی چند مرحله‌ای است که طی آن سلول‌های طبیعی دچار تغییرات ژنتیک و اپی‌ژنتیک می‌شوند. در طول این فرایند سلول‌ها ممکن است دچار تغییراتی شوند که رشد و بقای آن‌ها را تقویت کند (صفات انکوژنیک) و یا ممکن است دچار تغییراتی شوند که مانع از پیشرفت سرطان شود (بازدارندگی تومور). در نتیجه این فرایندهای تبدیلی سلول‌ها ممکن است به سلول‌هایی متاستازی تبدیل شوند و به بافت‌ها حمله کنند. ژن‌های بازدارنده توموری و انکوژنی به میزان زیادی در تغییر سلول‌ها اهمیت دارند؛ زیرا اغلب آن‌ها تأثیر زیادی روی تکثیر، آپوپتوز و یا هر دو دارند. به‌عنوان مثال، p53، بازدارنده تومور است که چرخه سلولی را کنترل می‌کند و محرکی برای آپوپتوز است؛ اما حذف یا جهش آن در 50 درصد سرطان‌های انسانی نقش دارد.»
نویسنده: سعید پیرمرادی کارشناس ارشد و معلم زیست‌شناسی دلفان استان لرستان
کلیدواژه‌ها: ژنوم، سرطان، انکوژن