لامپ هالوژن همان لامپ معمولی رشته‌ای است با این تفاوت که در آن از یک هالوژن مانند برم یا ید استفاده می‌شود. فصلنامه «رشد آموزشی شیمی» در جدیدترین شماره خود مقاله‌ای را به معرفی این لامپ‌ها اختصاص داده است
فاطمه شفاهی معلمی از استان سمنان نویسنده این مقاله است. وی پس از اشاره به تاریخچه تولید لامپ‌های هالوژن به ساز و کار لامپ و چرخه هالوژن پرداخته است: «لامپ‌های هالوژن در انواع لامپ هالوژن – تنگستن، هالوژن – کوارتز یا ید – کوارتز ساخته شده اند. این لامپ‌ها جزء لامپ‌های رشته‌ای هستند که مقدار کمی از یک هالوژن مانند ید یا برم به آن‌ها اضافه شده است. در لامپ‌های رشته‌ای معمولی، تنگستن تبخیر می‌شود و روی سطح داخلی لامپ می‌چسبد و در نتیجه موجب سیاه شدن لامپ و کوتاه شدن عمر آن می‌شود اما در لامپ هالوژن، چرخه برگشت‌پذیر هالوژن، سطح داخلی لامپ را تمیز نگه می‌دارد و باعث می‌شود نور خروجی، تقریبا شدت ثابتی داشته باشد. در دمای متوسط، هالوژن با تنگستن تبخیر شده تشکیل هالید می‌دهد و در مناطقی از لامپ که دما بالاتر می‌رود هالوژن، تنگستن را روی رشته تنگستن آزاد می‌کند و خود هالوژن دوباره آزاد و این فرایند چرخه‌ای از نو تکرار می‌شود. به طور کلی دمای حباب در این لامپ‌ها باید به طور چشمگیر بالاتر از لامپ‌های رشته‌ای معمولی باشد تا این رهاسازی با موفقیت انجام شود. از طرفی چون این لامپ‌ها در دمای بالاتری نسبت به لامپ‌های معمولی گازی کار می‌کنند نور آن‌ها بیشتر و درخشان‌تر است. هم چنین اندازه کوچک این لامپ‌ها باعث شده تا بتوان از آن‌ها در سامانه‌های نوری کوچک و پروژکتورها استفاده کرد.»
ساختار لامپ‌های هالوژن بخش دیگری از این مقاله است. در این بخش می‌خوانیم: «به منظور انجام چرخه هالوژن، دمای داخلی حباب این لامپ‌ها باید بسیار بیشتر از لامپ‌های معمولی باشد. برای جلوگیری از آسیب دیدن حباب در این دما، باید آن را از جنس سیلیس ذوب شده (کوارتز) یا شیشه‌ای با دمای ذوب بالا مانند آلومینوسیلیکا بسازند. از آنجا که کوارتز از مقاومت خوبی در برابر فشار برخوردار است استفاده از آن، این امکان را فراهم می‌آورد تا فشار گاز داخل حباب افزایش یابد. افزایش فشار گازهای داخل حباب، باعث کاهش تبخیر تنگستن از روی رشته و افزایش عمر لامپ می‌شود. به هر حال معمولاً در این لامپ‌ها تنگستن بخار شده روی محل اولیه خود ته نشین نمی‌شود و در نتیجه رشته در قسمت‌هایی که بیشتر گرم می‌شود نازک و قطع می‌شود. رشته‌های با دمای بالا طول موج‌هایی را در ناحیه UV منتشر می‌کنند. پوشش‌های نوری انتخابی شیشه‌هایی هستند که این تابش زیان بار را حذف می‌کنند. لامپ‌های هالوژن کوارتز بدون حفاظ در برخی ابزار علمی، پزشکی و دندان پزشکی به عنوان منبع تولید UV-B استفاده می‌شوند.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش شیمی، شماره 115، زمستان 1394 منتشر شده است.
کلیدواژه‌ها: لامپ هالوژن، چرخه هالوژن