دکتر حمید رجبی، دانشیار دانشگاه خوارزمی، در مقالهای به نقش ورزش و محیطهای ورزشی در سلامت اجتماعی کودکان پرداخته است. این مقاله در جدیدترین شماره فصلنامه «رشد آموزش تربیتبدنی» منتشر شده است
در بخشی از مقاله میخوانیم: «وقتی موضوع سلامت اجتماعی و ورزش مطرح میشود باید به دو نکته مهم توجه کرد؛ موضوع اول این است که کودک چگونه و در چه شرایطی به ورزش روی میآورد و موضوع دوم پیامدهای شرکت در فعالیت ورزشی است. درخصوص موضوع اول باید نیازهای جسمانی و روانی کودک مورد توجه قرار گیرد. علاقه کودک و لذت بردن او از شرکت در فعالیتهای ورزشی شرط است و هیچ اجباری نباید وجود داشته باشد. حتی اگر کودک تمایلی به شرکت در فعالیتهای ورزشی نشان نمیدهد، باید راهکارهایی اندیشیده شود تا لذت پرداختن به فعالیتهای ورزشی را احساس کند و به ادامه فعالیت ترغیب گردد. گاهی حضور در محیطهای ورزشی و دیدن خوشحالی و لذت دیگران ممکن است بهترین راهکار باشد.»
پیامدهای اجتماعی شرکت در ورزش عنوان بخشی از این مقاله است. در این بخش میخوانیم: «ورزش و بازیهای جسمانی فرهنگ خاص خود را دارند که در برخی منابع از آن به «فرهنگ بدنی» یا «فرهنگ ورزشی» یاد میشود. این فرهنگ عامل مهمی در اجتماعی شدن کودک است. در حقیقت فعالیت بدنی در تکوین تصویر روشنی از بدن در ذهن کودک تأثیر میگذارد. این تصویر، به تصویر بدن معروف است و یکی از مؤلفههای خودپنداره بدنی محسوب میشود. بنابراین تجارب اجتماعی کسب شده از راه فعالیتهای ورزشی بهویژه فعالیت های ورزشی گروهی در حل مسائل اجتماعی مفید است. در حقیقت، تصمیمگیریهای منطقی، کنترل احساسات، صبور بودن، رعایت منافع جمعی، قضاوتهای اخلاقی، فداگاری، شهامت و فراگیری مهارتهای ارتباطی در جریان فعالیتهای ورزشی پدیدار میشوند و قابل انتقال به جریان عمومی زندگی هستند. همه این موارد در مقوله اجتماعی شدن از طریق ورزش (تأثیر ورزش بر باورها، نگرشها و ارزشها) جای میگیرند. همچنین باید موضوع اجتماعی شدن در کنار ورزش (تماشای مسابقات، حضور در جمع ورزشکاران و محیطهای ورزشی و مشاهده رفتارهای مربی و ورزشکار) را به این مجموعه اضافه کرد که در صورت گزینش صحیح محل مورد نظر میتواند نقش بهسزایی در سلامت اجتماعی کودک داشته باشد.»
نویسنده مقاله در انتها چنین نتیجهگیری کرده است: «کسب تجارب اجتماعی از طریق شرکت در فعالیتهای ورزشی لذتبخش و مورد علاقه کودکان، سلامت اجتماعی آنها را ارتقا میدهد. در حقیقت، فعالیتهای ورزشی واسطه و عامل ارتباط کودک با خودش و با دیگران بهحساب میآید. برای امتیاز دادن به سلامت کلی کودک باید سه مؤلفه سلامت جسمانی، سلامت روانی و سلامت اجتماعی او توجه شود. این سه مؤلفه در تعامل با یکدیگرند و بهنظر میرسد سلامت اجتماعی در قاعده این اهرم قرار دارد. بنابراین ترغیب کودکان به مشارکت در فعالیتهای ورزشی خوشایند، ضمن تأمین سلامت جسمانی آنها، سلامت روانی و اجتماعیشان را نیز در پی دارد.»
متن کامل این مقاله در فصلنامه رشد آموزش تربیتبدنی، شماره 56، پاییز 1394 منتشر شده است.